We wtorek, 3 czerwca 2025, Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej poinformowało o zakończeniu negocjacji ze szwedzką spółką Saab Defence and Security dotyczących przedłużenia dzierżawy 12 z 14 posiadanych samolotów wielozadaniowych JAS 39C/D Gripen. Umowę negocjowano w obecnej formie od 8 kwietnia br.
Zdjęcia: Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej
Projekt umowy został przegłosowany przez Kolegium Ministra Obrony i teraz zostanie przedłożony Radzie Ministrów w celu zatwierdzenia, a następnie podpisania ze stroną szwedzką.
Kolegium to doradczy organ zbiorowy ministra, składający się z deputowanych, sekretarza stanu, starszych dyrektorów sekcji i innych dyrektorów, szefa Sztabu Generalnego Armii Republiki Czeskiej i jego przedstawicieli, szefa Biura Wojskowego Prezydenta Republiki, dyrektora Wywiadu Wojskowego i innych. Kolegium ocenia wybór dostawcy na podstawie dokumentów instytucji zamawiającej, przed podpisaniem samej umowy. Zamówienie i sposób jego udzielenia zaproponowany przez instytucję zamawiającą są jednocześnie sprawdzane przez dział nadzoru nad zamówieniami publicznymi, który ocenia, czy realizacja jest zgodna z ustawą o zamówieniach publicznych. Dzięki działaniom uczelni jednocześnie wyklucza się, że jest to decyzja jednostki.
Zgodnie z ostateczną propozycją Republika Czeska zapłaci 6,012 mld SEK/16,695 mld CZK brutto (2,865 mld zł), tak że po 2027 wojska lotnicze (Vzdušné síly) będą dysponować 12 samolotami, w tym 10 jednomiejscowymi JAS 39C i 2 dwumiejscowymi JAS 39D (obecnie jest to 12 JAS 39C i 2 JAS 39D). Umowa obejmuje także usługi serwisowe i szkoleniowe dla personelu. Co istotne, w porównaniu ze szwedzką ofertą z ubiegłego roku, oszczędności wyniosły około 25 procent.
Po serii negocjacji przedstawicielom Ministerstwa Obrony udało się uzgodnić znacznie korzystniejsze warunki w porównaniu z pierwotną szwedzką ofertą z ubiegłego roku. Znalezienie porozumienia to dobra wiadomość dla Republiki Czeskiej i zapewnienia jej zdolności obronnych – powiedział wiceminister obrony Republiki Czeskiej do spraw uzbrojenia i zakupów Lubor Koudelka.
Jak podkreślono, sama umowa dzierżawy nie stanowi istotnej części wartości oferty. Na jej wysokość wpływa przede wszystkim wiek używanych samolotów, które będą w eksploatacji przez trzecią dekadę, dlatego też spodziewane są również wyższe koszty utrzymania. Jednocześnie w ciągu ostatnich 20 lat w sektorze lotnictwa wojskowego ceny na rynku pracy i ceny materiałów znacznie wzrosły. Przygotowywana umowa jest zatem odpowiedzią na zmiany cen w ostatnich latach, które znacznie przekroczyły średnią długoterminową. Oferta została wynegocjowana przez stronę szwedzką dla Republiki Czeskiej w taki sam sposób i na takich samych warunkach, jak negocjowane są oferty dla szwedzkich sił powietrznych (Svenska flygvapnet) i innych użytkowników samolotów Gripen.
Dzięki zmniejszeniu liczby dzierżawionych samolotów o dwa egzemplarze nastąpią znaczne oszczędności finansowe. Nawet przy mniejszej liczbie samolotów zapewniona zostanie ochrona przestrzeni powietrznej Republiki Czeskiej. Jednocześnie zapewnimy bezproblemowe szkolenie pilotów i ich przejście na nową platformę F-35 – powiedział dowódca Vzdušné síly, gen. dyw. Petr Czepelka. NATO zwróciło uwagę na przyszłą redukcję liczby samolotów, biorąc pod uwagę, że zostanie to uwzględnione przy planowaniu ochrony wspólnej przestrzeni powietrznej.
W związku z dalszą eksploatacją Gripenów będzie konieczna ich modernizacja z obecnego standardu Block 2.1 do Block 2.2. Zgodnie z wynegocjowaną umową Ministerstwo Obrony zapłaci za modernizację 1,454 mld SEK/4,037 mld CZK brutto (693 mln zł). Modernizacja samolotów jest niezbędnym krokiem w celu podtrzymania ich eksploatacji, a prace w tym celu odbywają się nieprzerwanie od 2015.
Republika Czeska dzierżawi samoloty Gripen od 2005. Po 10 latach została przedłużona o kolejne 12 lat, do 2027. Co ciekawe, już w 2015 brano pod uwagę zakup nowych samolotów (F-16, F/A-18 czy F-15SE), do czego ostatecznie nie doszło. Temat wrócił 6 lat później, gdy 3 listopada 2021 portal branżowy Janes informował o zainteresowaniu przez władze w Pradze pozyskaniem nawet 40 F-35A. Ostatecznie zamówiono 24, a kontrakt został zawarty dopiero 29 stycznia 2024 (po 1,5-rocznych negocjacjach, zgodzie na zakup w czerwcu 2023 i zatwierdzeniu umowy we wrześniu), obejmujący współpracę przemysłową, z dostawami w latach 2031-2035. Pierwsza umowa produkcyjna została zawarta we wrześniu 2024.
Více informací naleznete zde 👇 https://t.co/ULV0q5z35o
— Ministerstvo obrany (@ObranaTweetuje) June 3, 2025