W czwartek, 22 sierpnia 2024, amerykańska Agencja Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) opublikowała zgody na ewentualną sprzedaż do Królestwa Norwegii i Rumunii partii pocisków rakietowych średniego zasięgu AIM-120 AMRAAM (Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile).
Zdjęcie: Staff Sgt. Kenny Holston, USAF
Rumunia
Zgodnie z pierwszą informacją, rząd w Bukareszcie wnioskował o możliwość pozyskania 186 bojowych pocisków w wersji AIM-120C-8 AMRAAM oraz 4 sekcji naprowadzania do nich.
Ponadto, w pakiecie uwzględniono też następujące elementy inne niż według definicji MDE (Major Defense Equipment): pociski szkolno-treningowe AIM-120 CATM (Captive Air Training Missile), kontenery transportowe na pociski, sekcje napędowe, sekcje naprowadzania, zestawy telemetryczne i części zamienne do głowic bojowych, moduły szyfrowanej łączności KGV-135A (COMSEC), wbudowany sprzęt do testowania amunicji (BIT) / sprzęt do przeprogramowania (CMBRE), adaptery do komputerowych zestawów testowych ADU-891, części zamienne, materiały eksploatacyjne, akcesoria oraz wsparcie w zakresie napraw i zwrotów, wsparcie w zakresie amunicji i sprzęt pomocniczy, publikacje niejawne i jawne oraz dokumentacja techniczna, dostawy i wsparcie oprogramowania niejawnego i jawnego, gwarancje, badania i ankiety, wsparcie transportowe, wsparcie logistyczne wykonawców, usługi wsparcia inżynieryjnego, technicznego i logistycznego świadczone przez rząd USA i wykonawców (korporacja RTX) oraz inne powiązane elementy wsparcia logistycznego i programowego.
Pakiet wyceniono na maksymalnie 592 mln USD (2,276 mld zł).
Przypomnijmy, że 16 lipca br. podczas konferencji prasowej w Ministerstwie Obrony Rumunii, szef resortu Angel Tîlvăr przedstawił najbliższe plany zakupowe na ten rok. Wśród nich znalazło się 66 pocisków średniego zasięgu AIM-120 AMRAAM (ze 186 planowanych) za 685 mln RON/150 mln USD (589,8 mln zł), a także 60 pocisków rakietowych krótkiego zasięgu AIM-9X Tactical Sidewinder Block II (z 300 planowanych) za 410 mln RON/90 mln USD (353,9 mln zł) i 400 bomb kierowanych GBU-39/B SDB I za 275 mln RON/60 mln USD (235,9 mln zł). Trafią one na uzbrojenie samolotów F-16, a w dalszej kolejności planowanych F-35A.
Norwegia
Zgodnie z drugą informacją, rząd w Oslo wnioskował o możliwość pozyskanie 100 pocisków o wydłużonym zasięgu AMRAAM-ER (Advanced Medium Range Air-to-Air Missiles-Extended Range) oraz 4 sekcji naprowadzania do nich.
Ponadto, w pakiecie uwzględniono też następujące elementy inne niż według definicji MDE: kontenery transportowe na pociski i sprzęt pomocniczy, części zamienne, materiały eksploatacyjne, akcesoria oraz wsparcie w zakresie napraw i zwrotów, oprogramowanie do uzbrojenia i sprzęt pomocniczy oraz dostawy i wsparcie niejawnego oprogramowania, wsparcie transportowe, niejawne publikacje i dokumentacja techniczna, sprzęt szkoleniowy i wsparcie, badania i ankiety, usługi wsparcia inżynieryjnego, technicznego i logistycznego świadczone przez rząd USA oraz wykonawcę (RTX) oraz inne powiązane elementy wsparcia logistycznego i programowego.
Całość wyceniono na maksymalnie 405 mln USD (1,557 mld zł).
Pociski trafią na uzbrojenie nowo pozyskanych zestawów obrony przeciwlotniczej krótkiego i średniego zasięgu NASAMS. Ostatnia umowa na zakup kolejnych zestawów tego typu dla norweskich sił zbrojnych wraz z amunicją kierowaną o wartości około 1,4 mld NOK (530,71 mln zł) została podpisana 31 stycznia br. Przewiduje ona dostawy w latach 2026-2027.
W międzyczasie, 11 czerwca br., Norwegia otrzymała zgodę na zakup 300 pocisków AIM-120C-8 AMRAAM za maksymalnie 1,94 mld USD (7,83 mld zł) na potrzeby samolotów F-35A.
AIM-120 AMRAAM
Wariant AIM-120C-8 został opracowany w ramach programu modernizacyjnego wariant AIM-120C-7 o nazwie F3R (Form, Fit, Function Refresh). Obejmował on zastąpienie niektórych komponentów równoważnymi częściami z rynku komercyjnego, przy zachowaniu są identyczne jak w poprzedniku możliwości bojowych. W ramach programu F3R inżynierowie wykorzystali projekty inżynierii systemów opartych na modelach i inne technologie cyfrowe do modernizacji wielu kart obwodów i zaawansowanych procesorów w sekcji naprowadzania rakiety oraz do ponownego hostowania starszego oprogramowania w AIM-120C-8.
Pierwszy test AIM-120C-8 AMRAAM, z amerykańskiego samolotu przewagi powietrznej Boeing F-15C Eagle, został przeprowadzony 1 września 2023. Na zakup AIM-120C-8, oprócz Rumunii i Norwegii, zdecydowały się także Belgia, Niemcy, Czechy, Węgry, Tajwan, Arabia Saudyjska, Włochy, Japonia, Szwecja i Dania, a w ostatnim czasie Polska zamówiła kilkaset pocisków za ok. 850 mln USD netto (3,36 mld zł netto/4,133 mld zł brutto) – przy czym zgoda dotyczyła 745 egz.
Na ponad 12 tys. wyprodukowanych pocisków rodziny AMRAAM, wystrzelono ok. 5000, w większości w ramach testów oraz ćwiczeń. W działaniach bojowych odnotowano zestrzelenie ponad 13 statków powietrznych. Pociski te są też na uzbrojeniu zestawów obrony powietrznej NASAMS, które są obecnie używane w działaniach bojowych przez Ukrainę.
Start pocisku AMRAAM-ER z wyrzutni NASAMS / Zdjęcie: RTX
AMRAAM-ER
27 lutego br., amerykańska spółka Raytheon (część korporacji RTX) oraz norweska Kongsberg Defence & Aerospace, przy wsparciu Ministerstwa Obrony Norwegii i tamtejszych Sił Zbrojnych, pomyślnie ukończyły próby w locie ulepszonego pocisku tego typu, które wykazały zwiększone możliwości.
Najnowszy wariant AMRAAM-ER, który został wówczas przetestowany, to pierwsza w swoim rodzaju konfiguracja obejmująca sekcję naprowadzania z najnowszego pocisku w wariancie powietrze-powietrze AIM-120C-8 AMRAAM. Otrzymał także mocniejszy 10-calowy silnik rakietowy norweskiej spółki Nammo oraz 10-calowy system siłowników sterujących od Kongsberg Defence & Aerospace, noszący nazwę Norwegian Propulsion Stack, w przypadku którego norweskie Ministerstwo Obrony jest partnerem do współpracy.
Przypomnijmy, że poprzedni wariant AMRAAM-ER był wyposażony w silnik marszowy z pocisku przeciwlotniczego RIM-162 Evolved Sea Sparrow Missile (ESSM), a system naprowadzania wykorzystywał dokładniejsze algorytmy. Pozwoliło to na zwiększenie manewrowości, dwukrotne zwiększenie zasięgu z 40 do 80 km i pułapu o 70% – z 14 do 24 km. RTX nie podała wówczas w swoim komunikacie prasowym, jakie parametry taktyczno-techniczne uzyskano z norweskim napędem.
Prace nad AMRAAM-ER realizowane wspólnie z KDA rozpoczęto w 2014. Przedsięwzięcie ujawniono dopiero 22 lutego 2015. W październiku 2016 przeprowadzono pierwsze próbne odpalenie prototypu z wyrzutni NASAMS. Według pierwotnego harmonogramu prac, produkcja małoseryjna miała rozpocząć się w 2019. Jednak dopiero w maju 2021 informowano o rozpoczęciu prób z wyrzutni NASAMS.
Zamówienie na AMRAAM-ER miały dotąd złożyć Kuwejt (63 pociski), Węgry (60 pocisków) – poprzedni wariant, natomiast Królestwo Niderlandów (173 pociski) otrzymało niedawno zgodę na zakup nowego wariantu, podobnie jak Norwegia.