W piątek, 16 maja 2025, Dowództwo Sił Powietrznych Sił Zbrojnych Ukrainy (Powitriani Syły Zbrojnych Sył Ukrajiny, PS ZSU) poinformowało w mediach społecznościowych o utracie w wypadku podczas misji bojowej samolotu wielozadaniowego Lockheed Martin F-16AM. Pilot zdołał się bezpiecznie katapultować.
Zdjęcie: Siły Powietrze Sił Zbrojnych Ukrainy
16 maja 2025 roku około godziny 03:30 utracono kontakt z samolotem F-16. Ukraiński myśliwiec wykonywał misję mającą na celu odparcie ataku powietrznego wroga.
Według wstępnych danych pilot zniszczył trzy cele powietrzne i pracował nad czwartym, używając działka pokładowego. Jednak na pokładzie zaistniała sytuacja kryzysowa. Pilotowi udało się oddalić samolot od osady i katapultować.
Dzięki szybkiej reakcji ekipy poszukiwawczo-ratowniczej, pilota szybko odnaleziono i ewakuowano.
Stan zdrowia pilota jest zadowalający, znajduje się on w bezpiecznym miejscu, a jego życiu i zdrowiu nie zagraża niebezpieczeństwo. Powołano komisję, która ma obiektywnie wyjaśnić wszystkie okoliczności i już rozpoczęła pracę.
Komunikat prasowy Dowództwa Sił Powietrznych Sił Zbrojnych Ukrainy
Samolot brał udział w operacji odparcia rosyjskiego ataku dronowego. Od godz. 0.00 Rosjanie wystrzelili 112 bezzałogowców Gierań/Shahed oraz imitatorów z kierunków Briańsk, Kursk, Orzeł, Millerowo i Primorsko-Achtarsk. Atak powietrzny został odparty przez lotnictwo, wojska obrony powietrznej, jednostki walki radioelektronicznej i mobilne grupy przeciwlotnicze Sił Zbrojnych Ukrainy.
O godz. 09.00 potwierdzono, że 73 bezzałogowce Gierań/Shahed (i inne typy) zostały zestrzelone na wschodzie, północy, południu i w centrum kraju. 36 imitatorów rozbiło się bez wyrządzenia szkód na ziemi. W wyniku ataku wroga ucierpiały obwody: odeski, żytomierski, czernihowski, mikołajowski i kijowski.
F-16 w Ukrainie
Jest to trzecia strata pochodzącego z donacji państw europejskich F-16 przez Siły Zbrojne Ukrainy i druga w tym roku. Pierwszy został omyłkowo zestrzelony w bratobójczym ogniu (friendy fire) 26 sierpnia 2024 w wyniku czego zginął Ołeksij Sierhijewicz Mes (znak wywoławczy Moonfish). 12 kwietnia br. doszło do wypadku drugiego egzemplarza, w wyniku której 26-letni pilot w stopniu kapitana zginął na miejscu.
28 kwietnia br. Ukraińcy stracili także ciężki samolot przewagi powietrznej Su-27 (w kodzie NATO: Flanker). Pilot zdołał się katapultować.
Siły Powietrzne Sił Zbrojnych Ukrainy otrzymały dotąd co najmniej 18 F-16AM/BM, pochodzących z donacji Danii i Królestwa Niderlandów. Łącznie, Kijów ma otrzymać 95 F-16AM/BM: 19 z Danii, 24 z Królestwa Niderlandów, 22 z Norwegii oraz 30 z Belgii (z tego ostatniego opóźnią się).
Ukraińskie F-16 są uzbrojone w pociski rakietowe klasy powietrze-powietrze krótkiego zasięgu AIM-9L/M Sidewinder, średniego zasięgu AIM-120B AMRAAM (Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile) oraz kierowane satelitarnie szybujące bomby lotnicze GBU-39/B SDB I (Small Diameter Bomb). Ukraińcy posiadają nowsze AIM-120C i AIM-9X, ale te drugie do zestawów przeciwlotniczych NASAMS. Samoloty przenoszą również zasobniki walki radioelektronicznej AN/ALQ-131(V) ECM (Electronic Countermeasures), ale wcześniej pojawiły się doniesienia magazynu Forbes o wstrzymaniu wsparcia i aktualizacji ich oprogramowania przez administrację prezydenta Donalda Trumpa.
Jednak 2 maja br. Departament Stanu USA wydał zgodę na potencjalną sprzedaż pakietu wsparcia eksploatacji dla ukraińskich samolotów za maksymalnie 310,5 mln USD (wówczas 1,172 mld zł). Poprzedni pakiet wsparcia F-16 został zatwierdzony przez administrację ówczesnego prezydenta Joe Bidena, 10 grudnia 2024 i miał wartość maksymalnie 266,4 mln USD (wówczas 1,081 mld zł). Wcześniejsze informacje dotyczące wsparcia ukraińskich F-16 obejmowały umowę z 20 września 2024 na dostawę dwóch zestawów systemów wspomagania lądowania spółki Advanced Navigation and Positioning Corp. oraz zwiększeniu zdolności bojowych i przeżywalności statków powietrznych poprzez opracowywanie, testowanie i dostarczanie pełnego spektrum wsparcia oprogramowania w zakresie walki elektromagnetycznej, o czym informowano 26 sierpnia 2024.