W czwartek, 6 lipca br., amerykańska spółka Lockheed Martin zaprezentowała fotografie prototypu ponaddźwiękowego samolotu doświadczalnego X-59 QueSST (Quiet Supersonic Transport) budowanego dla Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej NASA, który rozpoczął próby naziemne. Montaż samolotu był prowadzony w zakładach Skunk Works w kalifornijskim Palmdale, od grudnia 2019.
Celem budowy samolotu jest opracowanie technologii tzw. cichego gromu dźwiękowego (soft thump) dla samolotów ponaddźwiękowych mających wykonywać loty nad terenami zaludnionymi. Dlatego kabina znajduje się głębiej kadłuba, a pilot nie ma bezpośredniej widoczności przed sobą wobec braku przeszklonej owiewki. W zamian samolot otrzymał kabinę z systemem wizyjnym XVS (eXternal Vision System) opartym o kamerę w jakości obrazu 4K umieszczoną na nosie oraz kamerę Collins EVS3600 systemu FVS (Forward Vision System) pod kadłubem i wyświetlający obraz w kabinie. Pierwsza kamera wyświetla obraz nad nosem i służy też jako wyświetlacz przezierny (HUD – Head Up Display), a druga pod nim. W sierpniu 2019 była ona testowana na samolocie Beechcraft King Air UC-12B.
Opublikowane fotografie są datowane na 19 czerwca br. Lockheed Martin informuje, że kontynuowane są testy naziemne, w tym wibracyjne struktury płatowca. Harmonogram prac jest niemniej opóźniony. Wcześniej informowano, że oblot nastąpi do końca 2022 (pierwotnie planowano nawet w 2021), co się nie stało, a obecnie oczekuje się, że stanie się to do końca 2023 (Nowa infrastruktura w Skunk Works).
Po wstępnych testach w locie, standardowych dla każdej nowej platformy powietrznej, nastąpią próby przekraczania bariery dźwięku, celem weryfikacji założeń technologii cichego gromu dźwiękowego maksymalnie o natężeniu 75 decybeli (słyszalnym na poziomie gruntu). Oczekuje się, że prędkość maksymalna wyniesie Ma1,42 na pułapie 16 800 m, dzięki pojedynczemu silnikowi General Electric F-414-GE-100. Badania mają pomóc NASA w rozwoju cywilnego lotnictwa transportowego i pasażerskiego wysokich prędkości.
Samolot ma 29 m długości, 9 m rozpiętości skrzydeł i ma mieć 14,7 t maksymalnej masy startowej. Kabina, fotel katapultowy i górna owiewka pochodzą z samolotu szkolno-treningowego Northrop T-38, a podwozie z samolotu wielozadaniowego F-16.
Współpraca NASA z Lockheed Martin Aeronautics w ramach projektu Low Boom Flight Demonstrator (LBFD), będącego częścią Integrated Aviation Systems Program, rozpoczęła się w lutym 2016. Model o wymiarach 2,45 x 1,83 m (8 x 6 stóp) był testowany w tunelu aerodynamicznym w jednym z trzech ośrodków Centrum Badawczym im. Johna H. Glenna w Cleveland w stanie Ohio. 23 czerwca 2017 zakończono fazę wstępnego przeglądu projektu (Preliminary Design Review, PDR). Budowa samolotu odbyła się na podstawie umowy o wartości 247,5 mln USD (945,72 mln zł), którą podpisano 3 kwietnia 2018.
Wizualizacja kabiny / Zdjęcia i grafika: Lockheed Martin
Warto dodać, że swoje badania w zakresie cichego gromu dźwiękowego prowadzą amerykańskie wojska lotnicze (US Air Force, USAF). 7 października 2021 amerykański start-up Exosonic informował, że otrzymał środki finansowe o nieujawnionej wartości od USAF na opracowanie i budowę demonstratora technologii ponaddźwiękowego samolotu bezzałogowego w tej technologii.
What's the X-59 been up to recently? We're glad you asked. 👇
We moved the aircraft to a run stall on the flight line for further ground testing, including vibration testing.
It's aiming to quiet the sonic boom and shape the future of supersonic commercial flight travel. pic.twitter.com/yMwZteyd7H
— Lockheed Martin (@LockheedMartin) July 6, 2023
Komentarze
Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.