Chiński samolot suborbitalny wielokrotnego użytku

16 lipca chińska państwowa spółka CASC (China Aerospace Science and Technology Corporation) poinformowała o udanym starcie i lądowaniu samolotu suborbitalnego wielokrotnego użytku. Pojazd o nieujawnionej nazwie wystartował z Centrum Startowego Satelitów Jiuquan w regionie autonomicznym Mongolia Wewnętrzna na pustyni Gobi z wyrzutni rakiet nośnych, wykonał lot suborbitalny i następnie wylądował jak klasyczny samolot – a w zasadzie lotem szybującym.

Chińska państwowa spółka CASC poinformowała o udanym starcie i lądowaniu samolotu suborbitalnego wielokrotnego użytku

O ile nie są znane szczegóły tego testu, to wiadomo, że CASC od lat pracuje nad tego typu przedsięwzięciami, rzekomo do użytku komercyjnego i w ubiegłym roku pojawiła się zapowiedź przeprowadzenia pierwszego lotu suborbitalnego. Po udanym starcie i locie do umownej granicy kosmosu, tzw. Linii Kármána znajdującej się na pułapie około 100 km (328 084 stóp) n.p.m., samolot miał bezpiecznie i zgodnie z ustalonymi procedurami wylądować na cywilnym lotnisku Badanjilin w związku Alxa, w odległości około 220 km od miejsca startu.

W 2016 CASC zaprezentowała po raz pierwszy koncepcję samolotu suborbitalnego wielokrotnego użytku. Miał to być 11-tonowy statek powietrzny o rozpiętości skrzydeł 6,4 m, który byłby w stanie przetransportować do pięciu-ośmiu osób na pokładzie. Były też plany opracowania większej wersji samolotu o pojemności do dwudziestu osób i możliwości przekroczenia Linii Kármána. W 2017 informowano, iż pierwszy lot odbędzie się w 2020, ale do tego jak widać nie doszło.

Grafika z 2016 przedstawiająca schemat lotu suborbitalnego opracowywanego samolotu wielokrotnego użytku / Grafiki: CASC

Chiński test nastąpił w pięć dni po locie brytyjskiego miliardera Richarda Bransona na pokładzie samolotu kosmicznego Virgin Space Ship (VSS) Unity, typu Scaled Composites Model 339 SpaceShipTwo (SS2). Jednak w przeciwieństwie do chińskiego samolotu, VSS Unity potrzebował statku-matki Virgin MotherShip (VMS) Eve, typu Scaled Composites Model 348 White Knight Two (WK2), który wyniósł go na odpowiedni pułap, a start nastąpił z pozycji poziomej (Oblot Stratolaunch).

Warto zauważyć, że powyższe technologie mogą mieć również zastosowania wojskowe. CASC jest głównym wykonawcą chińskiego programu kosmicznego, który jest silnie powiązany z Chińską Armią Ludowo-Wyzwoleńczą – Centrum Startowego Satelitów Jiuquan to de facto baza wojskowa. Samoloty suborbitalne lub kosmiczne mogłyby szybko i bezpieczniej dostarczać ludzi i ładunki na duże odległości albo wynosić niewielkie ładunki (np. satelity rozpoznawcze) na niską orbitę okołoziemską (LEO, Low-Earth Orbit).

Przykładem jest tu amerykański bezzałogowy wahadłowiec Boeing X-37B, który od kwietnia 2010 wykonał sześć misji na orbicie na potrzeby Departamentu Obrony USA (szósta misja trwa i jest realizowana od 17 maja 2020). Chiny nie pozostają w tej sferze dłużne. Odpowiednik o nazwie CSSHQ (Chongfu Shiyong Shiyan Hangtian Qi) został wyniesiony w kosmos za pomocą rakiety nośnej Chang Zheng-2, 4 września 2020. Jednak w przeciwieństwie do X-37B, który wykonuje długotrwałe misje (piąta misja trwała 780 dni, a obecna już 426 dni), to lot CSSHQ był krótki i trwał zaledwie dwa dni (Chiński bezzałogowy wahadłowiec wystartował).