We wtorek, 22 kwietnia 2025, premier Litwy Gintautas Paluckas składał wizytę w Sztokholmie, gdzie rozmawiał z premierem Szwecji Ulfem Kristerssonem o współpracy obronnej, bezpieczeństwie transatlantyckim, pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę i europejskiej konkurencyjności. Jednym z tematów były też trwające negocjacje dotyczące zakupu przez Litwę bojowych wozów piechoty CV90 produkowanych przez szwedzką spółkę BAE Systems Hägglunds (część BAE Systems).
Zdjęcia: Ninni Andersson, Biuro Rządu Królestwa Szwecji
Spotkanie w cztery oczy odbyło się w Pałacu Sagera, czyli oficjalnej rezydencji premiera Szwecji. Później odbyła się konferencja prasowa w pałacu Rosenbad.
Wzmocniona współpraca obronna między Szwecją a Litwą
Szwecja utrzymuje dobre i bliskie stosunki z Litwą, która jest ważnym partnerem współpracy w ramach NATO i Unii Europejskiej. W listopadzie 2024 minister obrony Pål Jonson i ówczesny minister obrony Litwy Arvydas Anušauskas podpisali list intencyjny w sprawie wzmocnionej współpracy obronnej. We wtorek premierzy Kristersson i Paluckas omówili dalsze kroki w celu wzmocnienia współpracy w zakresie bezpieczeństwa i obrony między Szwecją a Litwą.
Jednym z obszarów zainteresowania jest potencjalny skoordynowany zakup bojowych wozów piechoty CV90 między Szwecją, Litwą, Finlandią i Norwegią. Ponieważ CV90 są używane w prawie każdym kraju nordyckim i bałtyckim, rząd w Sztokholmie widzi możliwości silniejszej wspólnej obrony oraz poprawy interoperacyjności i bezpieczeństwa dostaw (Szwecja i Dania zamówiły bojowe wozy piechoty CV90, Państwa nordyckie rozmawiają o wspólnym zakupie bojowych wozów piechoty).
Wzmocnienie naszej obrony dzisiaj to inwestycja w naszą wolność jutro. Rząd widzi duże korzyści w skoordynowanym zakupie CV90, ponieważ przyspieszy to dostawy, obniży koszty i przyniesie korzyści naszym powiązaniom z przemysłem obronnym. Obecnie opracowywane jest Oświadczenie o zamiarze współpracy w zakresie CV90, a Szwecja z niecierpliwością oczekuje podjęcia tego konkretnego kroku naprzód w celu wzmocnienia naszego wspólnego bezpieczeństwa — powiedział premier Ulf Kristersson.
CV90 dla Litwy
Przypomnijmy, że 22 października 2024 litewska Rada Obrony Państwa (Valstybės gynimo taryboje, VGT) wydała zgody na rozpoczęcie procedury zakupu Leopardów 2A8 i omawianych bwp CV90 (Litwa zamówi 44 czołgi Leopard 2A8).
Informowano wówczas, że zakończeniu oceny politycznej, ekonomicznej (przemysłowej) i finansowej zdecydowano się na rozpoczęcie negocjacji ze Szwedami ws. CV90. Jak dodano, planowany jest zakup gąsienicowych bojowych wozów piechoty dla dwóch batalionów wojsk lądowych (około 90 egzemplarzy – przyp. red.).
Następnie 18 grudnia Ministerstwo Obrony Litwy informowało, że szefowa resortu, Dovilė Šakalienė, odbyła pierwsze spotkanie z przedstawicielami szwedzkiej spółki BAE Systems Hägglunds, aby omówić planowany zakup gąsienicowych bwp oraz zacieśnienie współpracy z litewskim przemysłem obronnym.
Warto dodać, że 15 października 2024 litewski resort obrony dokupił 27 egzemplarzy kołowych bojowych wozów piechoty Vilkas (niemiecko-niderlandzki GTK Boxer), które dołączą do 89 już wdrożonych pojazdów – łącznie 116 egzemplarzy (ale plany zakupowe to co najmniej 211 egzemplarzy).
Zatwierdzono środki finansowe
W środę, 23 kwietnia 2025, biuro premiera Litwy poinformowało, że rząd zatwierdził projekt uchwały zgłoszony przez Ministerstwo Finansów, które dodatkowo przeznacza na priorytetowy rozwój zdolności obronnych 187,7 mln EUR (802,75 mln zł) z pożyczonych środków. Środki te zostaną skierowane na zaliczki Ministerstwa Obrony na rzecz pozyskania bojowych wozów piechoty CV90 i systemów obrony powietrznej średniego zasięgu NASAMS.
W zeszłym roku, w ramach poprawek budżetowych, zwiększyliśmy państwowy limit pożyczkowy o 800 mln EUR (3,421 mld zł) i tym samym zapewniliśmy możliwość przeznaczenia dodatkowych środków na potrzeby obrony narodowej, jeśli pojawią się szczególne potrzeby. Ta alokacja jest pierwszą, która zostanie sfinansowana z zaplanowanego limitu pożyczkowego. Pozwala nam to terminowo wywiązywać się z zobowiązań umownych wobec dostawców, zapewniając, że szczególnie ważne uzbrojenie i sprzęt wojskowy również dotrą do nas zgodnie z planem – powiedział wiceminister finansów Darius Sadeckas (Litwa zwiększy wydatki na obronę do 5-6% PKB).
Środki przyznano uwzględniając decyzję Ministerstwa Obrony z 7 kwietnia, w którym zaznaczono, że resort w II kwartale musi dokonać 150 mln EUR (641,52 mln zł) zaliczki na bojowe wozy piechoty oraz 37,7 mln EUR (161,23 mln zł) na systemy obrony przeciwlotniczej średniego zasięgu, przeznaczone dla Dywizji Narodowej.
Ustawa budżetowa na lata 2025–2027 przyznała Ministerstwu Finansów prawo do zaciągania pożyczek na potrzeby obronności kraju, w tym na mobilność wojskową i infrastrukturę transportową o podwójnym przeznaczeniu (cywilno-wojskową), a także infrastrukturę wojskową niezbędną do zapewnienia wsparcia państwa przyjmującego i finansowania inwestycji kapitałowych w przemysł obronny rozwijany na Litwie (Litwa: Dowództwo niemieckiej 45. Brygady Pancernej osiągnęło gotowość, Umowa na budowę litewskiego zakładu produkcji amunicji Rheinmetall).
Zdjęcie: BAE Systems Hägglunds