Fregaty typu Iver Huitfeldt są efektem wieloletnich studiów jakich podjęła się duńska flota (Søværnet) po zakończeniu Zimnej Wojny. Zredukowano zbędne jednostki (m.in. ścigacze rakietowe, stawiacze min a w późniejszym okresie nawet okręty podwodne) oraz postawiono na bardziej uniwersalne okręty mogące działać nie tylko w strefie przybrzeżnej ale również na oceanach zabezpieczając duńskie terytoria zamorskie i interesy firm.
Zdjęcia: Michał Szafran, MILMAG
Pierwszymi nowymi okrętami w Søværnet zostały dwie fregaty typu Absalon (na początku służby określanych jako jednostki dowodzenia i wsparcia logistycznego), które zasiliły flotę w 2005 roku. W oparciu o doświadczenia z budowy opracowano nowy projekt fregat, których trzy trafiły do służby w 2011 roku. Sekcje okrętowe zbudowano w stoczniach litewskich i estońskich a następnie przeholowane do Danii gdzie zostały połączone a jednostki wykończone zgodnie z wolą zamawiającego. Szacuje się, że łączny koszt fregat wyniósł 4,7 miliarda koron duńskich (DKK), czyli ok. 630 mln USD (według kursu z okresu budowy, ok. 2008–2011). Stosunkowo niski koszt udało się uzyskać dzięki:
-
wykorzystaniu podwykonawców z Litwy i Danii,
-
zapożyczeniu części rozwiązań technicznych z jednostek typu Absalon
-
wspólnym zakupom systemów radarowych APAR i SMART-L,
-
użyciu systemów uzbrojenia z wycofywanych okrętów (wyrzutnie Harpoon i armaty OTO Melara Compact).
HDMS Peter Willemoes ma 138,7 metrów długości i może osiągnąć prędkość maksymalną 28 węzłów. Załoga składa się ze 165 oficerów i marynarzy, ale podczas działań w zespołach NATO może być powiększona o 35 osób dodatkowego personelu.
Uzbrojenie składa się z:
-
dwóch armat OTO Melara Super Rapid;
2x OTO Melara Super Rapid
-
pojedynczego zestawu artyleryjskiego kal. 35 mm Oerlikon Millenium;
-
wyrzutni Mk 41 VLS z 32 pociskami SM-2 Block IIIA;
-
wyrzutni Mk 56 VLS z 24 pociskami Evolved SeaSparrow Missile (ESSM);
-
czterech poczwórnych wyrzutni rakiet przeciwokrętowych RGM-84D\G Harpoon;
-
dwóch podwójnych wyrzutni torped MU-90 Impact;
-
karabinów maszynowych 7,62 mm MG3 i 12,7 mm Browning M2.
7,62 mm MG3 (po prawej) i 12,7 mm Browning M2 (po lewej)
Dodatkowym wyposażeniem jest pojedynczy śmigłowiec Sikorsky MH-60R do działań ZOP.
Sikorsky MH-60R Seahawk
Okręt jest wyposażony w radar SMART-L oraz APAR, których głównym zadaniem jest wykrywanie celów powietrznych i nawodnych w czasie działań osłonowych zespołów okrętowych NATO.
SMART-L
APAR
W ostatnim czasie fregaty typu Iver Huitfeldt przeszły wymianę części systemów uzbrojenia:
-
armaty OTO Melara w wersji Compact wymieniono na wersję Super Rapid. Związane jest to z doświadczeniami Duńczyków w czasie działań na Morzu Czerwonym;
-
pociski przeciwokrętowe Harpoon mają wkrótce zostać zastąpione przez NSM (Naval Strike Missile) ze względu duńską donację dla walczącej z Rosjanami Ukrainy.
Pojawiają się również opinie związane z wycofaniem fregat ze służby i ich odsprzedaży zainteresowanym państwom. Powodem jest wysoki koszt głębokiej modernizacji okrętów oraz chęć wybudowania nowszych jednostek zdolnych do skuteczniejszego zwalczania zagrożeń powietrznych ze szczególnym uwzględnieniem dronów.
Duńczycy wzięli aktywny udział w misji Prosperity Guardian, której celem była ochrona statków na Morzu Czerwonym. 9 marca 2024 roku fregata HDMS Iver Huitfeldt zestrzeliła cztery drony należące do jemeńskich rebeliantów z ruchu Huti. Było to pierwsze bojowe wykorzystanie duńskich okrętów po II wojnie światowej. Okazało się jednak, że nie do końca pomyślne ze względu na problemy z odpaleniem rakiet ESSM oraz armatami OTO Melara Compact. Skutkiem tego było odwołanie Dowódcy Generalnego, gen. Flemminga Lentfera (Duńska fregata Iver Huitfeldt zestrzeliła bezzałogowce Huti).
Duńczycy jednak wyciągnęli wnioski z problemów technicznych i błyskawicznie wdrożyli programy celem uniknięcia podobnych zdarzeń w przyszłości.
Wizyta HDMS Peter Willemoes to kolejny przykład jak państwa NATO potrzebują wyspecjalizowanych fregat zdolnych do kontroli akwenu Morza Bałtyckiego i zwalczania potencjalnych zagrożeń. Udana konstrukcja z Danii posłużyła Brytyjczykom do opracowania projektu Arrowhead 140, który stał się bazą do stworzenia wielozadaniowych fregat projektu 106 Miecznik.
Czytaj także:
- Awaria na duńskiej fregacie a sprawa polska
- Dania wyśle fregatę i myśliwce w rejon państw bałtyckich
