W sobotę, 19 kwietnia 2025, rosyjska państwowa korporacja Rostiech poinformowała, że wchodząca w jej skład Zjednoczona Korporacja Lotnicza OAK przekazała Siłom Powietrzno-Kosmicznym (WKS) pierwszą w tym roku partię zmodernizowanych bombowców frontowych Su-34M/NWO (w kodzie NATO: Fullback).
Zdjęcia: Rostiech
Samoloty przeszły pełen cykl testów fabrycznych w Nowosybirskim Zjednoczeniu Przemysłu Lotniczego im W. Czkałowa (NAPO) w Nowosybirsku, sprawdzono je w różnych trybach pracy i odleciały na macierzyste lotnisko.
Su-34 stanowi podstawę siły uderzeniowej rosyjskiego lotnictwa frontowego. Uderzeniowy Kaczor (ze względu na charakterystyczny układ usterzenia typu kaczka – przyp. red.) jest najlepszym samolotem w swojej klasie. Dziś rozwiązuje najważniejsze zadania w strefie obrony powietrznej i wykazuje wysoką wydajność, doskonałą zwrotność i walory bojowe. Samolot jest poszukiwany wśród wojsk, a nasze fabryki lotnicze zwiększają tempo produkcji tych samolotów – powiedział Władimir Artiakow, pierwszy zastępca dyrektora generalnego korporacji państwowej Rostiech.
Jednym z kluczowych obszarów działalności OAK jest produkcja skutecznych systemów bojowych, na które jest duże zapotrzebowanie ze względu na system obrony powietrznej. Przedsiębiorstwa OAK ściśle wypełniają swoje zobowiązania w ramach Państwowego Programu Zbrojeniowego. Nasze samoloty demonstrują swoje zalety w rzeczywistych warunkach bojowych. Oczywiście, jesteśmy z tego dumni. Produkcja jednego z najpopularniejszych samolotów, bombowca frontowego Su-34, wzrosła ponad dwukrotnie w ciągu dwóch lat – powiedział dyrektor generalny OAK, Wadim Badiecha.
W ubiegłym roku OAK zrealizowała trzy dostawy zmodernizowanych Su-34M/NWO: 23 grudnia (wraz z kolejnymi Su-57), 25 listopada i 5 kwietnia. W 2023 WKS odebrały dwie partie samolotów Su-34M/NWO (1 czerwca i 9 października).
W ramach pierwszego, 3-letniego aneksu, dostawy miały obejmować 24 egzemplarze. Pierwsze 6 samolotów trafiło do odbiorcy już w listopadzie i grudniu 2021. Po wybuchu pełnoskalowej wojny z Ukrainą, 24 lutego 2022, przestano informować o wielkości odbieranych partii, ale według rosyjskich mediów było to 10 egzemplarzy w trzech transzach. Kolejny aneks na następne samoloty podpisano w sierpniu 2022.
Co ciekawe, teraz Rosjanie deklarują, że produkcja Su-34 wzrosła ponad dwukrotnie w ciągu dwóch lat. Szacuje się, że przed rozpoczęciem pełnoskalowej wojny wynosiła ona 14-18 egzemplarzy rocznie, w 2022 spadła do wspomnianych 10, a w 2023 do zaledwie 6, choć dokładne dane nie są znane z powodu nowej polityki informacyjnej. Oznaczałoby to, że Rosjanie wracają do poziomu produkcji przedwojennej.
W ramach wieloletniej umowy ramowej z czerwca 2020, Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej zleciło dostawy co najmniej 76 zmodernizowanych bombowców taktycznych Su-34M/NWO, opracowanych w ramach pracy badawczo-rozwojowej o kryptonimie Sycz. Umowa przewidywała dostawy 8-14 samolotów rocznie z terminem realizacji od 2022 do 2027.
Od wybuchu pełnoskalowej wojny rosyjsko-ukraińskiej, WKS straciły, w wyniku działań bojowych, prawdopodobnie co najmniej 44 bombowce Su-34 (z 55 łącznie razem z wypadkami oraz uszkodzonych). Jednakże dokładną liczbę trudno zweryfikować z uwagi na brak szczegółowych informacji o skutkach zeszłorocznych ukraińskich ataków na rosyjskie bazy lotnicze na zachodzie Rosji. Rosjanie mieli w tej chwili dysponować ok. 100 Su-34 i 22 zmodernizowanymi Su-34M/NWO (Ukraiński F-16 zestrzelił rosyjski bombowiec Su-34).
Su-34M/NWO
Pierwsze informacje o pracach nad zmodernizowanymi, wyspecjalizowanymi wariantami bombowców Su-34 pojawiły się na początku listopada 2018. Magazyn Aviation Week & Space Technology informował wówczas o wersjach do walki radioelektronicznej (WRE), a także do zwiadu, nadzoru i rozpoznania (ISR). Modernizacja obejmie instalację nowej awioniki, integrację precyzyjnego uzbrojenia nowego typu i zestawu kilku wyspecjalizowanych zasobników.
Samoloty Su-34M/NWO są wyposażone w system rozpoznania radioelektronicznego (ELINT) typu BKR-3 (Bazowyj Kompleks Razwiedki-3). Podsystem składa się z pasywnej stacji zwiadu, nadzoru i rozpoznania typu M400A, opracowanej przez instytut naukowo-badawczy NII Kulon. Jest on przenoszony w uniwersalnych zasobnikach serii UKR, przeznaczonych zarówno do zadań WRE, jak i ISR. Seria obejmuje trzy podstawowe modele: UKR-RL (wariant radiolokacyjny), UKR-RT (wariant radiotechniczny lub ISR) i UKR-OE (wariant optoelektroniczny).
UKR-RL przenosi radar obserwacji bocznej 4. generacji typu M402 Pika-M o zasięgu 300 km i zdolności rozdzielczej 1-1,5 m. Z kolei UKR-RT zawiera system rozpoznania radioelektronicznego M410, opracowany przez moskiewski instytut naukowo-badawczy TsNIIRTI. Ostatni z zasobników, UKR-OE, przenosi kamerę TV typu Antrakt i skaner w podczerwieni M433 Raduga-WM. Każdy z zasobników zawiera także magazyn danych i szerokopasmowe łącze do ich transmisji w czasie rzeczywistym do stacji naziemnej.
Su-34M/NWO są zintegrowane ze zmodernizowanymi zasobnikami zakłóceń elektronicznych Chibiny-10 (L175W) i nowym, podkadłubowym zasobnikiem walki radioelektronicznej. System L175W oferuje możliwość prowadzenia zakłóceń w pasmach C, X i Ku i dodatkowo może być rozszerzony o trzy dodatkowe zasobniki: L-175WU-1, L-175WU-2 (oba pracują jako nadajniki) i L175WSz-1 (zakłócanie w pasmach C i L). Ten ostatni został zaprojektowany do przeciwdziałania samolotom wczesnego ostrzegania i kontroli oraz radarom naziemnych systemów obrony powietrznej. Samoloty mają również otrzymać podsystem celowniczy K-102M, oparty o mikroprocesor Elbrus, podsystem radarowy Sz141M i inne zmodernizowane komponenty.