Zamówienie zostało zrealizowane w ramach amerykańskiego programu FMF (Foreign Military Financing), który zapewnia krajom trzecim dedykowane wsparcie finansowe z przeznaczeniem na zakup sprzętu wojskowego o charakterze obronnym. Zamawiający, Air Force Life Cycle Management Center Dowództwa Logistycznego USAF z siedzibą w bazie lotniczej Wright-Patterson w Ohio, udzielił zamówienia w imieniu rządu Stanów Zjednoczonych. Umowa obejmowała nie tylko dostawę dwóch samolotów M28 Skytruck (Model 05), ale także pakiet szkoleniowy, zestaw części zamiennych, sprzęt medyczny, wsparcie techniczne oraz przebazowanie samolotów z Polski do Nepalu.
Zdjęcia: PZL Mielec
Dostarczając kolejne samoloty M28 do Nepalu, nie tylko wzmacniamy lokalne zdolności obronne, ale także pokazujemy, że nasza technologia sprawdza się w najbardziej wymagających warunkach na świecie. Cieszymy się, że nasze samoloty będą wspierać działania ratunkowe i transportowe w sercu Himalajów – tam, gdzie niezawodność i wytrzymałość naprawdę mają znaczenie – powiedział Janusz Zakręcki, prezes zarządu, dyrektor naczelny PZL Mielec.
Dostarczone samoloty zostały skonfigurowane zgodnie z wymaganiami zamawiającego – jeden w wersji Utility Configuration czyli z możliwością przekonfigurowania samolotu na wersję pasażerską, cargo lub CASEVAC, a drugi w konfiguracji do ewakuacji poszkodowanych (Air Ambulance Configuration), czyli karetki powietrznej. Co istotne, oba samoloty zostały poddane modernizacji, w ramach której wdrożono nowoczesną, cyfrową awionikę w układzie glass cockpit Garmin serii G700, znacząco podnoszącą efektywność operacyjną i komfort pracy załogi.
Zarówno nowy system awioniczny, jak i specjalistyczna konfiguracja medyczna wymagały uzyskania certyfikatów dopuszczających od cywilnych władz lotniczych – amerykańskiej Federalnej Administracji Lotnictwa FAA (Federal Aviation Administration) oraz Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA). Proces ten został zakończony sukcesem, co potwierdza zdolność firmy do realizacji złożonych projektów rozwojowych oraz skutecznego ich zatwierdzania przez międzynarodowe instytucje certyfikujące – dodał Janusz Zakręcki.
Nowe samoloty znacząco wzmocnią zdolności transportowe Sił Zbrojnych Nepalu, zwiększając ich elastyczność operacyjną w trudnych warunkach geograficznych i klimatycznych.
Nepal posiada już trzy samoloty M28, z których dwa zostały dostarczone w 2019 roku również dzięki wsparciu rządu USA (z pierwszych dwóch pozyskanych w 2001 od Polski, jeden utracono w maju 2017*, natomiast w marcu 2019 pozyskano dwa kolejne), a deklaracje władz mówią o konieczności posiadania sześciu egzemplarzy. Poza tym od 2016 USA oferowały przekazanie dwóch C-145A Skytruck pochodzących z nadwyżek sprzętowych wojsk lotniczych (US Air Force, USAF). Najnowsze dostawy stanowią kontynuację owocnej współpracy międzynarodowej i potwierdzają globalną renomę samolotu M28 jako sprawdzonej platformy transportowej o wysokiej niezawodności operacyjnej.
*Nepalski M28-05 o nr rejestracyjnym NA-048 i seryjnym AJE003-02 uległ wypadkowi 30 maja 2017. Samolot wykonywał lot z Surkhet do Simikot w dystrykcie Humla z 3 osobami na pokładzie. Jeden z nich zmarł w wyniku odniesionych obrażeń.
Przypomnijmy, że 3 lutego 2023 Air Force Life Cycle Management Center Dowództwa Logistycznego USAF podpisało umowę o wartości 30 373 834,85 USD (wówczas 132,69 mln zł) z PZL Mielec na dostawę do komponentu lotniczego wojsk lądowych Nepalu (Nepal Army Air Wing) kolejnych dwóch samolotów M28 Skytruck (Model 05).
USA oferowały samoloty C-145A z nadwyżek również Kenii (3 egzemplarze), Estonii (2 egzemplarze) i Kostaryce (3 egzemplarze).
Nepal ma na wyposażeniu także pojedynczy śmigłowiec transportowy Mi-17 (dwa kolejne zamówione), jeden AW139, jeden Dhruv ALH, dwa Eurocopter AS350 Écureuil i dwa SA315 Lama oraz jeden samolot transportowy BN-2 Islander i jeden CASA CN-235.
M28 Skytruck to wielozadaniowy, dwusilnikowy samolot turbośmigłowy, zaprojektowany z myślą o operacjach w trudnodostępnych lokalizacjach – od nieutwardzonych pasów startowych po ekstremalne warunki pogodowe. Jest eksploatowany przez użytkowników cywilnych i wojskowych na całym świecie – od Ameryki Południowej po Azję Południowo-Wschodnią.
Na świecie jest obecnie w użytku ponad 70 samolotów PZL M28, które powstały w oparciu produkowane w Mielcu na radzieckiej licencji An-28. W 2014 trzy samoloty trafiły do Jordanii, natomiast w 2011 jeden do Wietnamu. Największym użytkownikiem, poza Siłami Zbrojnymi RP i Strażą Graniczną (łącznie czterdzieści dwa samoloty), jest Wenezuela, która użytkuje ich jedenaście. Od 2017 niemieckie wojska lotnicze (Luftwaffe) wykorzystywały wypożyczone dwa M28 do szkoleń skoczków spadochronowych.
Wśród cywilnych użytkowników M28 są spółka JAGS Aviation Guyana z Gujany (1 egzemplarz), Narodowa Policja Indonezyjska (4 egzemplarze), amerykańska korporacja Sierra Nevada (4 egzemplarze) i Departament Bezpieczeństwa Publicznego stanu Arizona (2 egzemplarze).