We wtorek, 17 września 2024, szwedzka spółka Saab Defence and Security poinformowała, że w ostatnim czasie dostarczyła do Zjednoczonych Emiratów Arabskich piąty i ostatni egzemplarz samolotu wczesnego ostrzegania i dowodzenia GlobalEye klasy AEW&C (Airborne Early Warning and Control). Dostawy całej piątki trwały od 2020.
Zdjęcie: Saab Defence and Security
W ścisłej współpracy z Siłami Powietrznymi Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Saab opracował, wyprodukował i dostarczył flotę pięciu najnowocześniejszych samolotów GlobalEye, wszystko w okresie krótszym niż 10 lat. To jeszcze bardziej wzmacnia pozycję Saaba jako wiodącego dostawcy w segmencie wczesnego ostrzegania i kontroli w powietrzu, powiedział Carl-Johan Bergholm, dyrektor obszaru biznesowego Surveillance w Saab Defence and Security.
Ministerstwo Obrony ZEA zamówiło podczas targów Dubai Air Show 2015 dwa samoloty GlobalEye za równowartość 1,27 mld USD (4,3 mld zł), w listopadzie 2017 rozszerzając kontrakt o kolejny egzemplarz za dodatkowe 238 mln USD (806 mln zł). 23 lutego 2018 został zaprezentowany prototyp i wkrótce go oblatano, natomiast przekazanie nastąpiło 29 kwietnia 2020. Drugi egzemplarz oblatano 3 stycznia 2019, a przekazanie go nastąpiło 30 września 2020. Trzeci egzemplarz dostarczono w lutym 2021.
30 grudnia 2020 podpisano umowę na dostawę jeszcze dwóch samolotów. Pierwszy z nich oblatano 3 kwietnia br., a przekazanie nastąpiło 18 kwietnia (egzemplarz ten od razu po oblocie, w dniach 3-5 kwietnia, brał udział w demonstracji możliwości lub testach platformy we Francji – brak oficjalnego potwierdzenia producenta).
Samoloty GlobalEye weszły w skład wielozadaniowego systemu powietrznej obserwacji (Swing Role Surveillance System, SRSS), a do ich zadań należą misje poszukiwawczo-ratownicze (Search and Rescue, SAR), ochrona granic państwowych, jak i misje wojskowe wsparcia działań bojowych w zakresie rozpoznania i dowodzenia.
Wszystkie prace były realizowane w szwedzkich zakładach Saaba w Gothenburgu, Linköping, Arboga, Järfälla i Luleå oraz w Centurion w Republice Południowej Afryki (RPA). Wykonano je przed terminem wyznaczonym na koniec 2026.
GlobalEye zastąpiły w ZEA dwa samoloty wczesnego ostrzegania i dowodzenia Saab 340B AEW-300, wyposażone w radar Erieye. Zostały wycofane z eksploatacji w 2020 i zwrócone producentowi. 23 lipca 2023 zostały odkupione przez Polskę, dostarczone w dniach 6 marca i 10 czerwca br., w bieżącym miesiącu ich załogi miały osiągnąć status wstępnej gotowości operacyjnej, po ukończeniu szkolenia w sierpniu.
Saab oferował GlobalEye bezskutecznie w Finlandii (jako uzupełnienie dla JAS 39E Gripen) w programie HX oraz dla Sojuszu Północnoatlantyckiego w programie Alliance Future Surveillance and Control (AFSC). Sukcesem okazało się zamówienie przez omawiane ZEA oraz dwóch egzemplarzy przez Szwecję (z opcją na dwa kolejne).
Niewykluczone, że kolejnym użytkownikiem zostanie wspomniana Francja, gdyż 10 lipca br. francuski portal branżowy Intelligence Online informował, powołując się na swoje źródła, że rząd w Paryżu jest bliski finalizacji umowy ze Szwedami. Samolot jest także promowany w Polsce (model był prezentowany na XXXII Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego 2024 w Targach Kielce), gdyż Ministerstwo Obrony Narodowej nie ukrywa, że oba Saab 340B AEW-300 są rozwiązaniem pomostowym (nieoficjalnie kontrofertą jest amerykański Northrop Grumman E-2D Advanced Hawkeye).
GlobalEye został zabudowany na płatowcu odrzutowego cywilnego samolotu biznesowego Bombardier Global 6000. Samolot jest zdolny do wykonywania 11-godzinnych lotów non-stop. Przenosi zestaw czujników, w tym nowy radar Erieye ER (Extended Range), pracujący w paśmie X o zwiększonym zasięgu. Radar jest zdolny wykrywać i śledzić naziemne cele ruchome (również o zmniejszonej sygnaturze radarowej), statki powietrzne, rakietowe pociski manewrujące oraz peryskopy okrętów podwodnych w odległości do 450 km. Erieye ER może działać pomimo aktywnego zakłócania.
Pozostałe wyposażenie (w przypadku wersji bazowej dla ZEA) to radar Leonardo/Selex ES Seaspray 7500E do obserwacji powierzchni morza i lądu, wyposażony do tego celu w stację GMTI (Ground Moving Target Indication), głowica optoelektroniczna FLIR Systems Star Safire 380HD, system identyfikacji swój-obcy, transponder ADS-B, system samoobrony, system automatycznej identyfikacji AIS, łącza danych (w tym satelitarne), urządzenia wsparcia elektronicznego ESM oraz system wykrywania i identyfikacji źródeł promieniowania radiowego ELINT.
RELEASE: Saab delivers fifth GlobalEye to the United Arab Emirates #AEWC #saabinthesky #defence https://t.co/DktmfQTqfG
— Saab (@Saab) September 17, 2024