3 maja br. amerykańska Agencja Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) poinformowała o zgodzie Departamentu Stanu USA na ewentualną sprzedaż do Republiki Czeskiej pakietu modernizacyjnego dla 6 śmigłowców szturmowych Bell AH-1Z Viper i 2 wielozadaniowych Bell UH-1Y Venom za maksymalnie 650 mln USD (2,69 mld zł). Jednocześnie DSCA zaznacza, że ostateczna wartość umowy będzie niższa.
Grafika: Bell Textron
Zgodnie z opublikowaną informacją, rząd w Pradze wnioskował o pakiet modernizacyjny/remontowy dla ośmiu wiropłatów, które zgodnie z informacją Ambasady Stanów Zjednoczonych w Republice Czeskiej z 18 sierpnia 2022, zostaną przekazane procedurą EDA (Excess Defense Article). Obejmie on 22 silniki turbowałowe General Electric T-700-GE-401C, 14 zestawów rozszerzonej nawigacji zliczeniowej i satelitarnej EGI/GPS z usługą precyzyjnego pozycjonowania PPS (Precise Positioning Service) od Honeywell, cztery 7,62-mm karabiny maszynowe M240 i 24 szyfrowane radiostacje AN/ARC-210.
Pakiet uwzględnia również sprzęt komunikacyjny, elektroniczne środki bojowe, sprzęt pomocniczy, zapasowe kontenery transportowe na silniki, urządzenia do szkolenia w locie, trenażer wsparcia naziemnego, części zamienne i naprawcze, narzędzia i sprzęt testowy, usługi wsparcia inżynieryjnego, technicznego i logistycznego rządu USA i wykonawcy umowy (Bell Helicopter, Textron) oraz inne powiązane elementy wsparcia logistycznego i programowego.
O ile faktycznie, zgodnie z zapowiedzią władz amerykańskich, wiropłaty zostaną przekazane nieodpłatnie, to jednak Czechy poniosą koszty przywrócenia ich do służby operacyjnej, gdyż będą pochodzić z puli wycofanych egzemplarzy z Korpusu Piechoty Morskiej (US Marine Corps, USMC) w ramach restrukturyzacji o nazwie Force Design 2030 (cięcia objęły 27 AH-1Z i 26 UH-1Y, łącznie 53 wiropłaty). Nie można też wykluczyć, że USA zdecydują się na częściowe sfinansowanie tych prac.
Tymczasem miesiąc temu, 3 kwietnia, w zakładach spółki Bell Textron w Amarillo w Teksasie nastąpił formalny odbiór pierwszego czeskiego śmigłowca uderzeniowego AH-1Z Viper, pochodzącego z puli 4 AH-1Z i 8 UH-1Y, które zamówiono 12 grudnia 2019 za równowartość 14,6 mld CZK.
26 września 2022 informowano o szkoleniu czeskich pilotów na nowe śmigłowce uderzeniowe (rozpoczętego w lipcu tego samego roku w bazie lotniczej MCB Camp Pendleton). Łącznie, każdy z Czechów spędził za sterami AH-1Z po 80 godzin.
Tym samym wojska lotnicze Republiki Czeskiej (Vzdušné síly Armády České republiky) będą dysponować flotą łącznie 20 śmigłowców rodziny H-1 (po 10 AH-Z i UH-1Y), które trafią do 22. Bazy Śmigłowcowej Biskajská w Náměšť nad Oslavou. Zastąpią tam pewną liczbę śmigłowców szturmowych Mi-24DU/V/Mi-35 oraz transportowych Mi-171Š i Mi-17 (przed wojną Czechy dysponowały 16 szturmowymi i 25 transportowymi, ale aktualna liczba śmigłowców jest nieznana, gdyż co najmniej dwa szturmowe Mi-35 o nr seryjnych 3370 i 7353 zostały przekazane walczącej Ukrainie, a w maju ub. r. była też mowa o możliwości dostarczenia transportowych Mi-17).