Brytyjskie E-3D Sentry AEW.Mk 1 dla Chile

19 stycznia br. portal branżowy Janes jako pierwszy poinformował, powołując się na źródła w ministerstwie obrony Wielkiej Brytanii, że trzy wycofane w ub. r. z eksploatacji w królewskich wojskach lotniczych (Royal Air Force, RAF) samoloty wczesnego ostrzegania i dowodzenia Boeing E-3D Sentry AEW.Mk 1 zostały sprzedane do Chile, gdzie dwa z nich będą kontynuować swoje zadania w tamtejszych wojskach lotniczych (Fuerza Aérea de Chile, FACh), a jeden będzie pełnił rolę magazynu części zamiennych (Koniec służby brytyjskich E-3D Sentry AEW.Mk 1).

Według mediów branżowych, trzy wycofane z eksploatacji samoloty wczesnego ostrzegania i dowodzenia E-3D Sentry AEW.Mk 1 zostały sprzedane do Chile, gdzie dwa będą kontynuować swoje zadania / Zdjęcie: RAF

Według źródeł Janes, pod koniec 2021 do Wielkiej Brytanii przybyli specjaliści z FACh, aby ocenić stan techniczny samolotów o nr rejestracyjnym ZH 101 (nr seryjny 24109/993), ZH 103 (24111/1004) i ZH 106 (24114/1011). Następnie personel latający i naziemny z FACh rozpoczął szkolenie w Wielkiej Brytanii. Samoloty miałyby trafić do nowego użytkownika jeszcze w 2022 (Pakiet modernizacyjny dla chilijskich F-16).

Używane samoloty zastąpią starzejącego się Boeinga EB-707 Cóndor (nr rej. 19000) z 10. Grupy Lotniczej FACh, zabudowanego na płatowcu B707-385C (nr. ser. 904) i wyposażonego w izraelski radar wczesnego ostrzegania EL/M-2075 Phalcon, pracujący w paśmie L. Bazowy B707-385C został zbudowany w 1965 i służył jako demonstrator technologii dla Boeinga, a w 1969 został sprzedany do chilijskich linii lotniczych LAN-Chile (obecnie LATAM Airlines Chile). System radiolokacyjny, umieszczony w dziobie samolotu, został zabudowany na egzemplarzu odkupionym od linii lotniczych w 1989 roku. Oblot samolotu w nowej konfiguracji nastąpił w 1993, a wejście do służby operacyjnej w FACh w maju 1994 (Pierwszy używany C-130H w Chile).

Sześć pierwszych brytyjskich samolotów E-3D Sentry AEW.Mk 1 zostało zamówionych u Boeinga przez ministerstwo obrony Wielkiej Brytanii w lutym 1987 (siódmy egzemplarz do szkolenia zamówiono w październiku tego samego roku). Były to faktycznie zmodyfikowane E-3C z radarem AN/APY-2, silnikami CFM56 i lokalnymi modyfikacjami. Wejście do służby pierwszego z nich nastąpiło w marcu 1991, a dostawy zakończono w 1993. Początkowo służyły w dwóch eskadrach RAF: 8. i 23., ale tą ostatnią rozwiązano w 2009. W tym właśnie roku wycofano pierwszy egzemplarz, który stał się magazynem części zamiennych dla pozostałych. W marcu 2019 wycofano dwa następne, później w styczniu i sierpniu 2020 skreślono następną parę. Kolejny wycofano w sierpniu 2021, a ostatnie dwa we wrześniu tego samego roku. Wtedy też strona chilijska miała rozpocząć negocjacje w sprawie odkupienia ich (Chile przejęło Adelaide).

Dwa E-3D Sentry AEW.Mk 1 zastąpią pojedynczy samolot wczesnego ostrzegania i dowodzenia EB-707 Cóndor / Zdjęcie: Hippocamelus via Wikimedia Commons

Pierwotnie planowano, że brytyjskie E-3D pozostaną w służbie do grudnia 2022, gdyż wówczas miał rozpocząć się proces wdrażania ich następców w RAF, czyli pięciu E-7A Wedgetail zamówionych w marcu 2019 za 1,51 mld GBP, zabudowanych na płatowcach B737 NG o konfiguracji zbliżonej do B737-700ER. Obecnie przewiduje się, że pierwszy samolot zostanie dostarczony dopiero w 2023 i trafi do bazy lotniczej RAF Lossiemouth w Szkocji (E-7A Wedgetail dla RAF).

Co ciekawe, 30 czerwca ub. r. jeden z brytyjskich E-3D został zakupiony za 15 mln USD przez amerykańskie Airborne Strategic Command, Control, and Communications Program Office. Został dostarczony dla amerykańskich wojsk lotniczych (US Air Force, USAF) do września ub. r. i będzie służył do szkolenia załóg samolotów dowodzenia, łączności i retransmisji sygnałów radiowych E-6B Mercury. Razem z wycofanymi już pięcioma samolotami rozpoznawczymi Sentinel R.1, E-3D zostały zaoferowane na sprzedaż jeszcze w grudniu 2020 (Eskadra RAF z Sentinel R.1 rozwiązana).