Wycofanie ORP Czajka

Po raz ostatni spuszczona została bandera na ORP Czajka. Uroczystość odbyła się 8 grudnia o godzinie 13.00. Ten zmodernizowany do standardu niszczyciela min trałowiec bazowy spędził pod polską banderą blisko 54,5 roku – po raz pierwszy podniesiono ją na okręcie 17 czerwca 1967 roku. Jest to trzecia i ostatnia jednostka projektu 206FM jaka służyła jeszcze w stacjonującym w Gdyni 13. Dywizjonie Trałowców podległym 8. Flotylli Obrony Wybrzeża ze Świnoujścia.

Ostatnie chwile ORP Czajka. Po ostatnim spuszczeniu bandery i formalnym wycofaniu ze służby ten skrótowiec nie będzie już jej przysługiwał.

Wycofywanie okrętów tego typu rozpoczęto w 2019 roku – 30 grudnia spuszczono banderę na ORP Mewa. Rok później – 4 grudnia 2020 roku swoją służbę zakończył ORP Flaming (Wycofanie ORP Flaming, Mewa wycofana ze służby).

Wycofana trójka zastąpiona będzie przez 3 niszczyciele min projektu 258 Kormoran II zbudowane w stoczni Remontowa Shipbuilding w Gdańsku. Prototypowy ORP Kormoran do służby wszedł 28 listopada 2017 r. Dwie jednostki seryjne znacznie przeprojektowane w stosunku do prototypu są już praktycznie ukończone. Pierwszy z nich Albatros o numerze stoczniowym 258/2 od 8 czerwca br. przechodzi próby w morzu, a podczas dzisiejszej uroczystości pojawił się także w porcie w Gdyni. Drugi okręt seryjny – Mewa oznaczony numerem 258/3 jest obecnie w fazie prób na uwięzi i przygotowywany jest do rozpoczęcia prób w morzu. Zgodnie z dotychczasowymi zapowiedziami przekazanie Albatrosa odbiorcy miało nastąpić do końca 2021 roku, zaś Mewy w I kwartale 2022 roku (Początek prób morskich niszczyciela min Albatros).

Okręt wycofano po blisko 54,5 roku służby – po raz pierwszy polską banderę wojenną podniesiono na nim 17 czerwca 1967 r. Za rufą Czajki stoją wycofane w poprzednich latach pozostałe jednostki projektu 206FM: Mewa i Flaming.

Do 1998 r. ORP Czajka służyła w swojej pierwotnej formie jak trałowiec bazowy. Po podjęciu decyzji o modernizacji okrętów projektu 206F do standardu niszczyciela min jako drugi z trzech okrętów tego typu trafił do Stoczni Marynarki Wojennej, gdzie poddany został przebudowie. Po zakończeniu modernizacji jednostka do służby powróciła 26 maja 2000 roku.

Okręt był następnie intensywnie eksploatowany i wielokrotnie uczestniczył w międzynarodowych ćwiczeniach, m.in. cyklu Blue Game (2001, 2002, 2003), Strong Resolve (2002), Open Spirit (2001, 2002, 2004, 2006, 2007, 2008, 2012, 2017, 2019, 2021), Noble Mariner (2007) czy Northern Coast (2013, 2018) niszcząc w ich trakcie wiele niewybuchów min i torped pozostałych po I i II wojnie światowej.

Ostatnie spuszczenie bandery na ORP Czajka. Wycofane okręty projektu 206FM zostaną one zastąpione nowymi niszczycielami min projektu 258 Kormoran II.

Czterokrotnie znajdował się w składzie stałego zespołu przeciwminowego NATO. Po raz pierwszy do MCMFORNORTH (Mine Countermeasures Force North Western Europe) wchodził w okresie 23 kwietnia – 10 lipca 2003 roku. Rok później ORP Czajka ponownie została do niego wydelegowana gdzie reprezentowała Polskę od 14 sierpnia do 13 października 2004 roku. Kolejny raz w skład zespołu, funkcjonującego od 1 stycznia 2005 roku pod zmienioną nazwą SNMCMG1 (Standing NATO Mine Countermeasures Group 1), okręt wszedł 30 lipca 2007 roku pozostając w nim do 16 października. Po raz czwarty i ostatni w składzie zespołu ORP Czajka znajdowała się od 17 stycznia do 5 maja 2013 roku (Polska na czele sił obrony przeciwminowej NATO).

Okręty projektu 206FM to zmodernizowane w latach 1998-2001 do standardu niszczycieli min trałowce bazowe projektu 206F. Cała seria tych jednostek licząca 12 okrętów została zbudowana w latach 1961-1967 w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni. Ponieważ planowani dla nich w latach 80. następcy w postaci niszczycieli min projektu 255 oraz trałowców bazowych projektu 256 ostatecznie nie wyszły poza stadium projektu technicznego, zdecydowano o modernizacji trzech trałowców bazowych projektu 206F.

Jeden z następców wycofanych okrętów projektu 206FM – 258/2, przyszły ORP Albatros przybył na uroczystość pożegnania Czajki.

Okręty zostały poddane gruntownej przebudowie, w trakcie której zmodernizowano ich uzbrojenie przeciwminowe. Trałowce otrzymały polskie stacje hydrolokacyjne: kadłubową SHL-100MA i holowaną SHL-200 oraz system głębinowy Ukwiał dysponujący zdalnie sterowanymi pojazdami podwodnymi do zwalczania min. To ta ostatnia zmiana spowodowała, że o trałowcach tych mówi się, iż zostały doprowadzone do standardu niszczyciela min.

Jednocześnie nie zostały one pozbawione uzbrojenia trałowego, nadal mogąc używać trałów kontaktowych MT-2W, magnetycznych TEM-PE-1M2 i akustycznych MTA-2, a później także trału WTAM (Promienica). Na okrętach unowocześniono wyposażenie nawigacyjne, dodając również system wspomagania dowodzenia Pstrokosz.

Dowódca okrętu kpt. mar. Wojciech Zaleski wraz ze swoim zastępcą jako ostatni schodzą z okrętu niosąc banderę oraz proporzec / Zdjęcia: Przemysław Gurgurewicz

Oprócz systemów broni podwodnej unowocześniono również uzbrojenie artyleryjskie. Zdemontowano armaty kal. 25 mm 2M-3M, a na dziobie zainstalowano zestaw rakietowo-artyleryjski ZU-23-2MR Wróbel-II. Uzbrojenie przeciwlotnicze uzupełniają dwie poczwórne wyrzutnie Fasta-4M przeznaczone do wystrzeliwania rakiet przeciwlotniczych Strzała-2M. Zmiana dotyczyła również napędu – wymieniono silniki na Cegielski-Sulzer 6ATL25R o mocy 1500 KM. Okręty otrzymały także komorę dekompresyjną oraz żurawik hydrauliczny na pokładzie rufowym.