Wielka Brytania przekaże Ukrainie amunicję czołgową ze zubożonym uranem

20 marca br. sekretarz stanu w ministerstwie obrony Wielkiej Brytanii, baronowa Annabel Goldie w odpowiedzi na interpelację poselską Raymonda Hervey’a Jolliffe’a (5. Barona Hylton) o amunicję dla 14 czołgów FV4034 Challenger 2, które zostaną przekazane walczącej Ukrainie, odpowiedziała, że rząd Rishi Sunaka dostarczy amunicję czołgową ze zubożonym uranem.

Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Wielkiej Brytanii

Raymonda Hervey Jolliffe napisał w interpelacji: Chciałbym zapytać rząd Jego Królewskiej Mości, czy amunicja dostarczana obecnie Ukrainie zawiera zubożony uran?

Annabel Goldie odpowiedziała: Oprócz przekazania Ukrainie szwadronu czołgów Challenger 2, będziemy dostarczać amunicję, w tym pociski przeciwpancerne, które zawierają zubożony uran. Takie pociski są bardzo skuteczne w pokonywaniu pancerzy nowoczesnych czołgów i pojazdów opancerzonych.

Powyższe oznacza, że Wielka Brytania przekaże Ukrainie prawdopodobnie amunicję podkalibrową z odrzucanym sabotem L27A1 APFSDS (Armor-Piercing, Fin-Stabilized, Discarding Sabot), zwaną też CHARM 3 (CHallenger ARMament 3), która zawiera zawiera wydłużony penetrator wykonany ze zubożonego uranu, aby móc pokonywać złożone układy pancerzy zasadniczych i zaawansowane warianty pancerzy reaktywnych. Wariant treningowy, Tk APFSDS CHARM 3 wykorzystuje bezpieczniejszy ładunek miotający L16A1 CCC (z samospalającą się łuską) i jest oznaczony jako CHARM 3A1, gdy używa ładunku L17. L27 APFSDS został wprowadzony na uzbrojenie w 1999. Prędkość wylotowa wynosi 1650 metrów na sekundę (5400 stóp/s).

Amunicja tego typu powinna poradzić sobie z pancerzami zasadniczymi zmodernizowanych rosyjskich czołgów T-90M Proryw-3 czy T-80BWM chronionych także ciężkim, wybuchowym pancerzem reaktywnym 4S23 Relikt. Fakt ogłoszenia dostaw wzbudził oczywiście kontrowersje, ale zubożony uran jest nie tyle radioaktywny, co zwyczajnie toksyczny jako metal ciężki (tak samo jak stosowany do budowy penetratorów, ale nieco droższy, wolfram). Atutem zubożonego uranu jest jego wyższa gęstość, niż w przypadku klasycznego ołowiu (ok. 1,7 razy).

Propaganda rosyjska, co było do przewidzenia, ostro zareagowała na doniesienia z Wysp Brytyjskich, ostrzegając, że użycie przez ukraińskie Challengery 2 amunicji ze zubożonym uranem będzie potraktowane na równi z użyciem tzw. brudnej bomby. Do sprawy odniósł minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow, który powiedział, że wysłanie zubożonej amunicji uranowej na Ukrainę oznaczałoby, że Wielka Brytania jest gotowa naruszyć międzynarodowe prawo humanitarne, jak w 1999 w Jugosławii (…) Nie ma wątpliwości, że źle się to skończy dla Londynu. Do tego prezydent Władimir Putin, który stwierdził, że Zachód już zaczyna używać broni z komponentami nuklearnymi. Głos zabrał również prezydent Białorusi Alaksandr Łukaszenko, który stwierdził, że jak tylko amunicja ze zubożonym uranem wybuchnie na rosyjskich pozycjach, zobaczycie odpowiedź, to będzie lekcja dla całej planety.

Ministerstwo Obrony Wielkiej Brytanii określiło rosyjskie (i białoruskie) twierdzenia jako kłamliwe: pociski wykorzystujące zubożony uran nie mają nic wspólnego z bronią jądrową. British Army od dziesięcioleci używa zubożonego uranu w swojej amunicji przeciwpancernej. Jest to standardowy komponent i Rosja o tym wie, ale celowo próbuje dezinformować. Niezależne badania naukowców z grup takich jak Royal Society oceniły, że jakikolwiek wpływ na zdrowie żołnierzy i środowisko wynikające ze stosowania zubożonej amunicji uranowej może być znikomy.

W rzeczywistości, rosyjskie siły zbrojne dysponują analogiczną amunicją przeciwpancerną ze zubożonym uranem, która może być używana, ale raczej nie masowo, podczas działań bojowych w Ukrainie, czyli 3BM29, 3BM32 Want, 3BM48 Świniec i 3BM59 Świniec-1.

We wtorek wieczorem rzecznik Departamentu Obrony USA gen. Patrick Ryder powiedział, że Stany Zjednoczone nie wyślą amunicji ze zubożonym uranem do Ukrainy, wraz z 31 czołgami M1A1 Abrams.

Zgodnie z raportem Programu Środowiskowego ONZ (United Nations Environment Programme, UNEP) z 2022, zubożony uran i substancje toksyczne stosowane powszechnie w materiałach wybuchowych mogą powodować podrażnienie skóry, niewydolność nerek i zwiększać ryzyko zachorowania na raka (…) Toksyczność chemiczna zubożonego uranu jest uważana za bardziej znaczący problem, niż możliwy wpływ jego radioaktywności na otoczenie.

Przypomnijmy, że 13 stycznia br. ogłoszono, że Londyn przekaże Ukrainie 14 czołgów FV4034 Challenger 2 wraz z 32 haubicami samobieżnymi AS90 kal. 155 mm. W międzyczasie pojawiły się doniesienia o podwojeniu liczby czołgów, ale zostały one zdementowane przez Ministerstwo Obrony Wielkiej Brytanii. Niemniej, Londyn ma pozostawać otwarty na rozmowy o faktycznym zwiększeniu dostaw Challengerów 2 do Ukrainy.

💥 The UK has committed to providing 14 Challenger 2 tanks and accompanying ammunition to support Ukraine in its ongoing battle for freedom.

🎥 We explain how the Ukrainian tank crews are getting to grips with the Challenger 2.#StandWithUkraine pic.twitter.com/vIyNyTm47d

— Ministry of Defence 🇬🇧 (@DefenceHQ) March 20, 2023