W czwartek, 25 stycznia, amerykańska spółka General Atomics Aeronautical Systems Inc. (GA-ASI) poinformowała, że 5 grudnia 2023 dokonała oblotu pierwszego seryjnego bojowego bezzałogowego statku latającego (bbsl) MQ-1C-25M Gray Eagle Modernized Extended Range, na zamówienie rodzimych wojsk lądowych (US Army) (Polska coraz bliżej zakupu MQ-9B SkyGuardian).
Zdjęcie: GA-ASI
Samolot wystartował z lotniska przy ośrodku operacyjnym spółki w El Mirage w Kalifornii. Oblot był następstwem umowy z 1 grudnia 2023 podpisanej z Dowództwem Zamówień US Army (Army Contracting Command, ACC) z Redstone Arsenal w Alabamie o wartości 389 mln USD (1,54 mld zł) na dostawę samolotów tego typu. Brak szczegółów na temat liczby samolotów oraz wyposażenia naziemnego i wsparcia, a także uzbrojenia. Wiadomo tylko, że umowa będzie realizowana do 29 listopada 2024. Oczekuje się, że będą one użytkowane do lat 2050.
Wśród ulepszeń w porównaniu z bazowym MQ-1C Gray Eagle należy wymienić ulepszony komputer pokładowy o 5 razy większej mocy obliczeniowej i 80 razy większej pamięci wbudowanej na zbierane dane (z 10 razy większą pamięcią RAM) w celu zwiększenia mocy obliczeniowej, dzięki której US Army zwiększy automatyzację wykonywanych zadań i autonomię lotów.
Podczas lotu przetestowano nowy silnik HFE 2.0 (Heavy Fuel Engine) i układy wytwarzania elektryczności. Zaprojektowany we współpracy z kierownikiem projektu Endurance Uncrewed Aircraft Systems (PM EUAS), nowy projekt silnika, skrzyni biegów i generatora ogranicza konieczność wykonywania głównych czynności konserwacyjnych i praktycznie eliminuje potrzebę remontów (w prototypie testowano Lycoming DEL-120 HFE).
W środowisku wielodomenowego pola walki żołnierze potrzebują, aby samoloty działały z większą niezawodnością przy zmniejszonej liczbie personelu i wyposażenia, dlatego GE-25M znacznie ogranicza wymagane prace eksploatacyjne – powiedział prezes i dyrektor generalny GA-ASI David R. Alexander.
Bezzałogowiec miał pierwotnie oznaczenie Improved Gray Eagle (IGE). Prototyp oblatano 27 lipca 2013. Charakteryzował się większą aż o 23 godziny długotrwałością lotu w porównaniu do wersji Block I (14-15 godzin). Samolot otrzymał większe o 50% zbiorniki paliwa, dzięki czemu charakteryzuje się zwiększoną o co najmniej 50% ładownością. Otrzymał nowy centralny podkadłubowy węzeł do przenoszenia dodatkowego zbiornika paliwa o masie 227 kg lub zasobnika z czujnikiem optoelektronicznym o zasięgu obserwacji 360 stopni. Powiększony kadłub i ulepszony silnik zostawiają możliwości do dalszego rozwoju platformy.
11 października 2013 prototyp Improved Gray Eagle wystartował z El Mirage i leciał nieprzerwanie przez 45,3 godzin, lądując 13 października. Był pierwszym z dwóch pokazów długotrwałości lotu IGE dla US Army. Od 11 do 19 stycznia 2014 samolot zrealizował drugi pokazowy lot, trwający 36,7 godzin. W przeciwieństwie do poprzedniego testu, podczas którego nie przenosił żadnego ładunku, w tym teście samolot leciał z zasobnikiem SIGINT na jednym skrzydle i dwoma przeciwpancernymi pociskami kierowanymi AGM-114 Hellfire na drugim.
W lipcu 2015 ogłoszono plan zamówienia 36 samolotów z przeznaczeniem dla jednostek wywiadowczych US Army i Sił Operacji Specjalnych. Pierwsze 19 egzemplarzy IGE zamówiono w czerwcu 2015, a dostawy zrealizowano pomiędzy wrześniem 2017 a wrześniem 2018. Prototyp utracono podczas szkolenia lotniczego na początku 2015. Oblot wariantu produkcyjnego, który otrzymał oznaczenie MQ-1C Gray Eagle ER, odbył się 29 października 2016, ulepszony wariant Gray Eagle Extended Range został dostarczony US Army do testów operacyjnych w 2018 (później otrzymał docelowe oznaczenie: MQ-1C-25M Gray Eagle Modernized Extended Range).
Bazowy wariant MQ-1C Gray Eagle został wprowadzony do służby w 2009 i był wynikiem programu Extended-Range Multi-Purpose UAV zapoczątkowanego w 2002, który miał wyłonić następcę RQ-5 Hunter (prototyp oblatano w październiku 2004). Został opracowany w oparciu o MQ-1 Predator, zaprojektowany dla wojsk lotniczych (US Air Force, USAF). Wyprodukowano 204 egzemplarze.
Od 2014, dzięki koncepcji MUM-T (Manned-Unmanned Teaming), MQ-1C mogą być sterowane przez operatora systemów śmigłowca szturmowego AH-64E Apache Guardian.