W ubiegłym tygodniu amerykańskie wojska lądowe (US Army) i marynarka wojenna (US Navy) podpisały łącznie cztery umowy z rodzimą korporacją RTX w sprawie kontynuację programów przeciwlotniczych systemów rakietowych: AIM/FIM-92 Stinger oraz RIM-162 Evolved SeaSparrow Missiles (ESSM).
Stinger
We wtorek, 24 września 2024, Dowództwo Zamówień US Army (Army Contracting Command, ACC) z Redstone Arsenal w Alabamie podpisało umowę ramową o wartości 15 103 553 USD (58,444 mln zł) z Raytheon Missiles Defense w Tucson w Arizonie (część korporacji RTX) na niesprecyzowane prace przy lotniczej wersji systemu przeciwlotniczego AIM-92 Stinger.
Południowokoreański AH-64E Apache Guardian strzelający pociskiem Stinger 92K Block I / Zdjęcie: US Army
Miejsce wykonania prac i sposób ich finansowania będą ustalane dla każdego zamówienia wykonawczego. Szacunkowa data zakończenia prac to 30 listopada 2025.
System AIM-92 używa pocisków Stinger 92K Block I i jest na uzbrojeniu np. śmigłowców szturmowych AH-64E Apache Guardian. Warto zauważyć, że w ramach pakietu na 96 śmigłowców tego typu, które 13 sierpnia br. zostały zamówione przez Polskę, znalazło się 508 pocisków Stinger 92K Block I. Jest to maksymalna liczba, jaką Ministerstwo Obrony Narodowej mogło zamówić w ramach tamtej zgody – ile zamówiono konkretnie nie podano.
Przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy FIM-92 Stinger / Zdjęcie: US Army
W środę, 25 września 2024, podpisano dwie umowy.
Pierwsza, także ramowa, o wartości 20 085 064 USD (77,72 mln zł) dotyczy kontynuacji produkcji pocisków Stinger Block I (a więc Stinger Reprogrammable Microprocessor). Miejsce wykonania prac i sposób ich finansowania będą ustalane dla każdego zamówienia wykonawczego. Szacunkowa data zakończenia prac to 30 grudnia 2027.
Podobnież druga umowa ramowa o wartości 126 201 540 USD (488,344 mln zł) obejmuje produkcję pocisków, sprzętu pomocniczego i pakietu wsparcia. Miejsca prac i finansowanie zostaną określone dla każdego zamówienia wykonawczego, a szacowana data zakończenia to 30 kwietnia 2030.
W ostatnim czasie zgodę na zakup pocisków Stinger (720 egz.) otrzymał Egipt w celu implementacji ich do użytkowanych zestawów przeciwlotniczych AN/TWQ-1 Avenger na podwoziu M1097 HMMWV. Wcześniej, Niemcy zatwierdziły zakup dużej partii przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych FIM-92K Stinger wraz z rzeczonymi pociskami rakietowymi, a w związku z dużymi dostawami do walczącej Ukrainy, Stany Zjednoczone w maju 2022 zleciły wyprodukowanie 1700 zestawów, jednak dostawy miałyby ruszyć dopiero w 2026 z uwagi na konieczność ponownego rozruchu linii produkcyjnej. Pełnoskalowa wojna na wschodzie Europy obnażyła konieczność podjęcia podobnych kroków w zakresie zwiększenia zdolności produkcyjnych amunicji przeciwlotniczej, tak samo jak w przypadku amunicji artyleryjskiej, w celu uzupełnienia zasobów NATO. Od 2018 US Army przywracała do służby zarówno zestawy FIM-92K Stinger, jak i AN/TWQ-1 Avenger.
RIM-162 ESSM
W piątek, 27 września 2024, dowództwo NAVSEA (Naval Sea Systems Command) z Waszyngtonu podpisało umowę o wartości 525 539 000 USD (2,034 mld zł) z Raytheonem na produkcję pocisków przeciwlotniczych RIM-162 Evolved SeaSparrow Missiles (ESSM). Umowa przewiduje rozszerzenie jej wartości do maksymalnie 2 188 620 000 USD (8,469 mld zł).
Start pocisku systemu RIM-162 ESSM z pokładu dziobowego hiszpańskiej fregaty rakietowej Álvaro de Bazán typu F-100 / Zdjęcie: US Navy
Prace będą wykonywane w Tucson w Arizonie (12%), Edinburgh w Australii (11%), Mississauga w Kanadzie (10%), San Jose w Kalifornii (9%), Raufoss w Norwegia (9%); Hengelo OV w Królestwie Niderlandów (5%), Ottobrunn w Danii (5%), Cambridge w Kanadą (4%), Nashua w New Hampshire (4%), Koropi Attica w Grecji (3%), Lystrup w Danii (2%); Ankarze w Turcji (2%), Andover w Massachusetts (2%), Torrance w Kalifornii (2%), Westlake Village w Kalifornii (2%), Grenaa w Danii (2%), Eight Mile Plains w Brisbane w Australii (2%), Canton, w Nowym Jorku (1%), Camden w Arkansas (1%), Aranjuez w Hiszpanii (1%); Milwaukie w Oregonie (1%) i różne innych lokalizacjach (10%).
Jeśli wszystkie opcje zostaną wykorzystane, prace powinny zostać ukończone do września 2030. Finansowanie części podstawowej umowy odbywa się ze środków klientów eksportowych w wysokości 266 147 USD/1,03 mln zł (51%), funduszy US Navy na zakup uzbrojenia na rok fiskalny 2024 w wysokości 221 564 000 USD/857,354 mln zł (42%) i funduszy w ramach programu sprzedaży zagranicznej FMS (Foreign Military Sales) w wysokości 37 828 000 USD/146 377 mln zł (7%). Całość środków została w momencie zawarcia umowy i nie wygaśnie z końcem roku fiskalnego (30 września 2024).
System przeciwlotniczy krótkiego/średniego RIM-162 ESSM wszedł do służby w 2004 wykorzystując pociski ESSM Block 1. Zostały one zintegrowane z klasycznymi wyrzutniami Mk 29, jak i pionowego startu Mk 41, Mk 48, Mk 56 i Mk 57. Debiut bojowy nastąpił 9 października 2016, gdy niszczyciel USS Mason (DDG-87), typu Arleigh Burke, odparł atak z użyciem pocisków przeciwokrętowych C-802, wystrzelonych przez rebeliantów Huti z Jemenu.
Obecnie w produkcji są pociski ESSM Block 2. Prace nad nimi rozpoczęto w 2014, a pierwsze strzelanie przeciwko celom powietrznym przeprowadzono 5 lipca 2018. Wykorzystują sekcję napędową z ESSM Block 1 i powiększoną (w średnicy) sekcji naprowadzania: do 25,4 cm. W pocisku zastosowano w nową głowicę naprowadzającą wyposażoną w radar, pracujący w trybie aktywnym w paśmie X i półaktywnym. ESSM Block 2 charakteryzuje się zwiększoną manewrowością, a więc i skutecznością. Zasięg pozostał ten sam – 50 km. Dotychczas na zakup pocisków, oprócz US Navy, zdecydowało się Królestwo Niderlandów, Hiszpania, Finlandia, czy Australia, ale należy oczekiwać zamówień od pozostałych użytkowników ESSM w ramach międzynarodowego konsorcjum (łącznie 10 państw, także Kanada, Dania, Niemcy, Grecja, Norwegia i Turcja).
Co ciekawe, 6 lipca 2023, spółka BAE Systems informowała o podpisaniu umowy z amerykańskim konsorcjum DOTC, na zlecenie natowskiego biura programowego NSPO, na opracowanie nowej okrętowej wyrzutni o kryptonimie NGELS (Next Generation Evolved SeaSparrow Missile Launch System) na potrzeby pocisków ESSM Block 2.