2 stycznia br. służba prasowa amerykańskich wojsk lotniczych (US Air Force, USAF) poinformowała, że 16 grudnia ub. r. do bazy lotniczej Prince Sultan w Arabii Saudyjskiej przyleciał pierwszy z maksymalnie sześciu zamówionych nowych samolotów powietrznego terminalu komunikacyjnego pola walki E-11A BACN (Battlefield Airborne Communications Node), zabudowanych na płatowcu Bombardier Global 6000. Umowa ramowa na płatowce została podpisana ze spółką Learjet Inc. 1 czerwca 2021, a zabudową specjalistyczną zajęła się spółka Northrop Grumman (Dodatkowe E-11A BACN dla USAF).
Samolot o nr rejestracyjnym 21-9045 trafił do stacjonującej poza granicami kraju 430. Ekspedycyjnej Eskadry Walki Elektronicznej Black Wolves, podlegającej 378. Ekspedycyjnemu Skrzydłu Lotniczemu USAF. W składzie amerykańskich wojsk lotniczych uzupełnił flotę samolotów BACN, złożonych z trzech załogowych E-11A o nr seryjnych 11-9001, 11-9335 i 12-9506 (czwarty o nr seryjnym 11-9358 został utracony w katastrofie 27 stycznia 2020 w afgańskim w dystrykcie Dih Yak w prowincji Ghazni) i czterech bezzałogowych EQ-4B Global Hawk.
Jednak już w lutym br. w bazie lotniczej Robins w Georgii zostanie sformowana nowa eskadra WRE, która zacznie otrzymywać kolejne samoloty E-11A BACN. Jak dotąd zakontraktowano trzy z sześciu planowanych egzemplarzy.
Zakup maksymalnie sześciu E-11A jest podyktowany planami wycofania wszystkich EQ-4B, w związku z wprowadzeniem w dalszej perspektywie nowego przekaźnika wymiany danych o kryptonimie gatewayONE w ramach rozproszonego systemu dowodzenia polem walki ABMS (Advanced Battle Management System) (GatewayONE przesyła dane pomiędzy F-22 i F-35).
System BACN był testowany w latach 2005-2008 na pokładach dwóch należących do agencji kosmicznej NASA samolotów WB-57F Canberra, następnie na zmodyfikowanym samolocie Bombardier BD-700 Global 5000, który otrzymał wówczas oznaczenie RC-700A. Ostatecznie ten drugi otrzymał nowe oznaczenie E-11A. Początkowo złożono zamówienie na dwa E-11A i dwa EQ-4B. Następnie zakupiono kolejne statki powietrzne. Pierwszy E-11A został przebazowany do Kandaharu w październiku 2008 w ramach wspomnianej 430. Eskadry.
Zdjęcia: USAF
Nowe oznaczenia dla obu typów statków powietrznych formalnie wprowadzono w 2011. 20 sierpnia 2011 również w Afganistanie rozbił się EQ-4B, dlatego też zamówiono dodatkowy samolot, który został dostarczony w lipcu 2018. Do 2017 flota tylko samych E-11A wykonała 10 tysięcy misji operacyjnych – są kluczowe podczas realizacji operacji powietrze-ziemia przez siły koalicyjne. W październiku 2020 samoloty zostały z niejasnych przyczyn przeniesione do bazy lotniczej Al Dhafra w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Samoloty regularnie wracają do USA, gdzie przechodzą przeglądy i ewentualne naprawy.
Powietrzny terminal komunikacyjny pola walki (BACN) wykorzystuje protokół internetowy (IP) i pozwala na łączność pomiędzy wojskowymi i cywilnymi systemami komunikacyjnymi. Dzięki temu żołnierze mogą np. połączyć się z sieciami wojskowymi za pomocą cywilnych telefonów komórkowych. BACN pozwala na łączenie różnych częstotliwości radiowych i łączy przesyłu danych, takich jak VHF-FM, VHF-AM, UHF-AM, UHF SATCOM, SINCGARS, HAVE QUICK I/II, DAMA, EPLRS, SADL, Link 11/16/22, TTL, TDCL, CLIP czy Northrop Grumman 802.11b JXF.
