W poniedziałek, 3 listopada 2025, do belgijskiej bazy morskiej Zeebrugge, w dzielnicy Lissewege miasta Brugia, w Regionie Flamandzkim, w prowincji Flandria Zachodnia, przybył niszczyciel min Oostende (M940) typu City, pierwszego z sześciu zamówionych w programie rMCM (robotic Mine CounterMeasures; kolejne sześć zamówiło Królestwo Niderlandów). Wczoraj, 7 listopada miała miejsce uroczystość oficjalnego przekazania go przez francuską spółkę Naval Group Belgijskiemu Komponentowi Morskiemu (Marinecomponent), którego bandera została wciągnięta.
Zdjęcia: Marinecomponent
We wczorajszej uroczystości wzięli udział m.in. minister obrony Belgii Theo Francken, Szef Obrony Belgii gen. lotnictwa Frederik Vansina, prezes i dyrektor generalny Naval Group, Eric Pommellet oraz dyrektor działu Maritime Division w spółce Exail, Jérôme Bendell.
Za budowę okrętów typu City odpowiada konsorcjum Belgium Naval & Robotics (początkowo znane jako Naval & Robotics), którego liderami są spółki Naval Group i ECA Robotics oraz Kership. Wartość kontraktu z 2019 na budowę i wspólne utrzymanie floty nowych okrętów przeciwminowych wynosi 2 mld EUR, z czego 1,11 mld EUR finansuje Belgia jako państwo wiodące programu – Królestwo Niderlandów jest państwem wiodącym wspólnego programu budowy czterech fregat ZOP kr. ASWF (Anti-Submarine Warfare Frigate).
Przybycie do Zeebrugge okrętu Oostende, pierwszego niszczyciela min w programie rMCM, będącego efektem wspólnych wysiłków Naval Group i jej partnerów Exail, Kership i Piriou, a także wszystkich naszych belgijskich partnerów i dostawców zaangażowanych w program, to ważny kamień milowy w europejskiej współpracy obronnej. To innowacyjne rozwiązanie oparte na bezzałogowcach pomoże wzmocnić siłę morską belgijskiej i niderlandzkiej marynarki wojennej, dzięki swojej odporności, zademonstrowanej już podczas prób morskich – powiedział Pierre Éric Pommellet, prezes i dyrektor generalny Naval Group.
Exail z dumą dostarcza, wraz z Naval Group, nowy system walki minowej oparty na bezzałogowcach do Belgii i Królestwa Niderlandów. Program ten, będący efektem naszych inwestycji w Belgii, gdzie produkowane są wszystkie nasze drony, stanowi przykład wzorowej europejskiej współpracy między przemysłem, marynarkami wojennymi i władzami krajowymi. Dzięki swojemu doświadczeniu w całym systemie dronów – od technologii nawigacyjnych po kompletne systemy dowodzenia i kontroli – Exail przyczynia się, w ramach tej europejskiej współpracy, do zapewnienia Belgii i Królestwu Niderlandów nowocześniejszych możliwości technologicznych, które wyznaczą standardy w NATO i wzmocnią europejską suwerenność – dodał Jérôme Bendell, dyrektor działu Maritime Division w Exail.
Stępkę pierwszego okrętu klasy MCMV (Mine Counter Measures Vessel) położono 21 listopada 2021 w stoczni spółki Kership (joint venture Piriou i Naval Group) w Lanester, także w Bretanii. Następnie budowę przeniesiono do Piriou, gdzie kompletny kadłub zwodowano 22 lutego 2023. Następnie, 17 lipca 2024 okręt wyszedł na próby morskie.
Omawiane niszczyciele min będą sercem systemu przeciwminowego złożonego także z nawodnych, podwodnych i powietrznych robotycznych systemów bezzałogowych. Okręt typu City ma wyporność pełną 2900 t, długość 82,6 m, szerokość 17 m i zanurzenie 3,8 m. Dzięki napędowi spalinowo-elektrycznemu, złożonemu z dwóch silników o mocy 1800 kW każdy, okręt osiągnie maksymalną prędkość 15,3 w. oraz zasięg do a także zasięgu 3500 Mm przy prędkości ekonomicznej 15 w. Załoga ma liczyć 63 oficerów i marynarzy, a autonomiczność wyniesie 30 dni. Głównym czujnikiem ma być radar AESA typu Thales NS50, pracujący w paśmie paśmie I/J, uzupełniony o dwa radary nawigacyjne oraz dodatkowo radar LPI.
Jak wspomniano, niszczyciele min typu City będą pełnić rolę serca systemu przeciwminowego, czyli okręt-matkę, który będzie uzupełniony o bezzałogowe pojazdy nawodne Inspector 125 (na bazie łodzi ratunkowych V2 NG) oraz podwodne A18-M z sonarami holowanymi T18-M i SeaScan Mk2 wraz z K-Ster, przeznaczonymi do wykrywania i neutralizacji zagrożeń, a także bezzałogowe statki latające Saab UMS Skeldar, system trałowania i kontenery misji. Dzięki temu załogowa jednostka pozostanie w bezpiecznej odległości od pola minowego i będzie przeprowadzać oczyszczenia zdalnie.
Co ciekawe, belgijsko-niderlandzkie okręty typu City mają dwa polskie akcenty. Część kadłuba omawianego Oostende powstała w stoczni Crist w Gdańsku – cięcie blach miało miejsce 18 lipca 2021. Natomiast, zgodnie z informacją z 14 września 2021, wchodzący w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej (PGZ), Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej (OBR CTM) z Gdyni, dostarczył podsystem trałowy elektromagnetyczny MLM-3100 (Modular Lightweight Minesweep; MLM-EEG/S).
Po przekazaniu Oostende, dziewięć z jedenastu pozostałych okrętów serii jest obecnie w budowie, na różnym etapie realizacji. Pięć z nich jest już zwodowanych. Drugi z serii, Vlissingen, przeznaczony dla Królewskiej Niderlandzkiej Marynarki Wojennej, rozpoczął próby morskie latem 2025. Trzeci, Tournai, przeznaczony dla Belgii, rozpocznie próby morskie w listopadzie. Budowa Delfzijl, dziesiątego z serii, rozpoczęła się pod koniec października. Dostawy będą kontynuowane do końca 2030.
W chwili zawierania umowy w programie, Marinecomponent i Koninklijke Marine dysponowały flotami sześciu niszczycieli min typu Tripartite, zbudowanymi wspólnie z Francją (u Holendrów są znane pod nazwą typ Alkmaar, z których dwa przekazano Ukrainie). Okręty pozostają w służbie od ponad 30 lat, a termin ich wycofania wyznaczono na 2023 i dlatego będą zastępowane przez typ City. Ponadto, w Marinecomponent zostanie zastąpiony okręt dowodzenia i wsparcia sił przeciwminowych Godetia (A960), a cztery belgijskie Tripartite trafią do Bułgarii.
Podczas targów Euronaval 2022, dołączenie do belgijsko-niderlandzkiego programu rMCM zapowiedziała Francja, zastrzegając jednak, że planuje zamówić sześć okrętów bazujących na typie City, rozszerzając tym samym swoje przyszłe zdolności walki przeciwminowej w ramach programu SLAMF (Système de lutte anti-mines du futur), prowadzone we współpracy z Wielką Brytanią, gdzie nosi kryptonim MMCM (Maritime Mine Counter Measures). I tak w lipcu 2023 podpisano protokół ustaleń, a 20 lutego br. Francja oficjalnie dołączyła do programu podpisując list intencyjny.
