W poniedziałek, 16 czerwca 2025, fińska spółka Patria Oyj poinformowała, że w piątek, 13 czerwca, w miejscowości Jämsä w regionie Finlandia Środkowa, odbyła się uroczystość otwarcia zbudowanego na mocy porozumienia z Lockheed Martin zakładu produkcji przednich części kadłubów samolotów wielozadaniowych F-35 Lightning II. Linia montażowa powstała w zakładzie Patria Halli i wejdzie w skład globalnego łańcucha dostaw F-35.
Od lewej: Esa Rautalinko (prezes i dyrektor generalny Patria Oyj), Nick Drazic (wiceprezes ds. operacji lotniczych w Lockheed Martin), gen. Juha-Matti Ylitalo (zastępca szefa Dowództwa Logistycznego Sił Obronnych ds. inżynierii), płk w st. spocz. Henrik Elo (dyrektor programu F-35 w Ministerstwie Obrony Finlandii) oraz Petri Hepola (dyrektor programowy F-35 w Patria Oyj) / Zdjęcia: Patria Oyj
Nowy zakład produkcyjny, który zostanie ukończony jesienią 2025, będzie częścią współpracy przemysłowej w ramach programu HX, który zakłada dostawę 64 F-35A Lightning II dla wojsk lotniczych Finlandii (Suomen Ilmavoimat). Włączenie przemysłu fińskiego w program F-35 JSF (Joint Strike Fighter) tworzy silne możliwości i kompetencje w zakresie bezpieczeństwa dostaw, a także ma znaczenie dla fińskiej gospodarki narodowej.
Na mocy umowy offsetowej z 19 czerwca 2023 w zakładzie powstanie 400 przednich struktur kadłubów samolotów F-35. Zatrudnienie wyniesie 150 osób po okresie rozruchu. Rozpoczęcie produkcji planowane jest na wiosnę 2026, a dostawy wyprodukowanych komponentów rozpoczną się w 2030.
Budowa linii produkcyjnej przednich struktur kadłuba F-35 w Finlandii w ramach pakietu współpracy przemysłowej jest oznaką zaufania do fińskiej wiedzy fachowej. Dzięki tej linii produkcyjnej Patria staje się znaczącą częścią globalnego łańcucha dostaw F-35. Współpraca przemysłowa jest niezbędna do rozwoju podstaw technologicznych, bezpieczeństwa dostaw i możliwości. Dla bezpieczeństwa i obronności Finlandii ta współpraca jest ważna w dalekiej przyszłości, powiedział minister obrony Finlandii Antti Häkkänen.
Współpraca nad projektem zakładu produkcyjnego Halli jest ciągła i realizujemy ją zgodnie z harmonogramem. My w Patria jesteśmy dumni, że rozwijamy nowe możliwości F-35 wspólnie z Ministerstwem Obrony, Fińskimi Siłami Zbrojnymi i Lockheed Martin, co upamiętniliśmy dzisiejszą ceremonią otwarcia, powiedział w ubiegły piątek dyrektor programowy F-35 w Patria Oyj, Petri Hepola.
Zespół Lockheed Martin miał zaszczyt uczestniczyć w ceremonii otwarcia zakładu, wprowadzając Patria do globalnego łańcucha dostaw i zaznaczając znaczący kamień milowy dla fińskiego programu F-35 — powiedział Nick Drazic, wiceprezes ds. operacji lotniczych w Lockheed Martin. Połączenie najlepszych umiejętności i wiedzy specjalistycznej ze Stanów Zjednoczonych i ich globalnych partnerów zwiększa wydajność, tworzy i utrzymuje miejsca pracy oraz zapewnia pozytywny wpływ ekonomiczny dla wszystkich zaangażowanych krajów. Z niecierpliwością czekamy na kontynuację naszej bliskiej współpracy z Patria i fińskim przemysłem w celu wsparcia silnego globalnego łańcucha dostaw, umożliwiającego odstraszanie sojusznicze na całym świecie.
Dodatkowo, 27 marca 2024 podpisano umowę rozszerzającą udział Patrii w ustanowieniu i kwalifikacji linii produkcyjnej drzwi podwozia (głównego i przedniego), która również zostanie umiejscowiona w Patria Halli w Jämsä (Patria rozszerza udział w programie F-35). Trzecim elementem współpracy przemysłowej w ramach offsetu jest już powstający zakład produkcji komponentów i konserwacji silników turbowentylatorowych Pratt & Whitney F135 do tych samolotów w Linnavuori spółki Nokia (Budowa zakładu silników turbowentylatorowych F135 w Finlandii).
Przypomnijmy, że 28 października 2024 w zakładach spółki Lockheed Martin Aeronautics w Fort Worth w Teksasie rozpoczęto budowę pierwszego z 64 samolotów F-35A dla Suomen Ilmavoimat. Samoloty są produkowane w ramach serii od 17. do 22. w najnowszej wersji Block 4 w konfiguracji wyposażenia Technical Refresh 3 (TR3). Produkcja pierwszych komponentów rozpoczęła się w drugiej połowie 2023.
Pierwsze egzemplarze zostaną ukończone jesienią 2025 i osiem z nich trafi do bazy lotniczej Ebbing Gwardii Narodowej stanu Arkansas w Fort Smith w celu wstępnego szkolenia personelu fińskiego w zakresie obsługi F-35A. Pod koniec 2026 pierwsze samoloty zostaną przeniesione do bazy lotniczej Rovaniemi w Laponii (Finlandia zatwierdziła umowę na pociski przeciwradiolokacyjne AARGM-ER, Umowa na pociski JASSM-ER dla fińskich F-35A).
”This F-35 production facility is a concrete demonstration of how seriously we take our national defence. The same level of commitment can be seen at the 🇫🇮 Air Force bases where #F35 operational facilities are being built.”
– Col. (ret.) Henrik Elo, 🇫🇮 F-35 Programme Director https://t.co/9LB2J14lei
— Ilmavoimat (@FinnishAirForce) June 16, 2025