W piątek, 4 października 2024, Ministerstwo Obrony Narodowej opublikowało w mediach społecznościowych infografikę z najnowszymi zamówieniami sprzętu wojskowego i uzbrojenia na rzecz Wojska Polskiego. Po raz pierwszy doprecyzowano liczbę zamówionych 4 marca br. w szwedzkiej spółce Saab Defence and Security granatników przeciwpancernych Carl-Gustaf M4.
Zdjęcie: Saab Defence and Security
O ile dla większości wymienionych zamówień ich ilość była znana w chwili zawierania umów, to w przypadku dwóch pozycji jedynie ogólnikowo informowano o wielkości zamówienia.
28 maja 2024 została podpisana umowa o wartości ok. 735 mln USD netto (2,871 mld zł netto/3,531 zł brutto) na dostawę kilkuset pocisków manewrujących Lockheed Martin AGM-158B-2 JASSM-ER z puli łącznie 821 egzemplarzy, na które Polska otrzymała zgodę 12 marca 2024. To dopiero 11 września br. Michał Gajzler z Dziennika Zbrojnego jako pierwszy w kraju opublikował informacje pochodzących z dokumentów amerykańskich, w których zapisano, że Polska zamówiła 400 egzemplarzy. Dziś liczba ta została oficjalnie potwierdzona przez MON. Umowa na produkcję pocisków została zawarta 27 września br.
Drugą niewiadomą była dostawa kilku tysięcy granatników przeciwpancernych Carl-Gustaf M4 wraz z kilkuset tysiącami sztuk amunicji. Umowa w tej sprawie o wartości 12,9 mld SEK netto (4,958 mld zł/6,5 mld zł brutto) została zawarta 4 marca 2024, podczas wizyty w Polsce ministra obrony Szwecji Påla Jonsona, a 7 czerwca br. Saab Defence and Security poinformowała o rozpoczęciu realizacji zamówienia.
W tym wypadku po raz pierwszy sprecyzowano, że Agencja Zamówienia zakupiła 6000 granatników, ale nadal nie wiadomo nic o ilości amunicji.
Poza tym MON wymienia umowy na śmigłowce uderzeniowe AH-64E Apache Guardian, system aerostatów rozpoznawczych kr. Barbara, Lekkie Opancerzone Transportery Rozpoznania Kleszcz (faktycznie zamówiono 28 z 286 planowanych), Bezzałogowe Systemy Powietrzne FlyEye, kołowe bojowe wozy piechoty Rosomak 8×8 ze Zdalnie Sterowanymi Systemami Wieżowymi kal. 30 mm oraz blisko 300 tys. sztuk amunicji artyleryjskiej kal. 155 mm.
Oczywiście umowa ramowa obejmowała zakup 286 Lekkich Opancerzonych Transporterów Rozpoznawczych KLESZCZ.
— Ministerstwo Obrony Narodowej 🇵🇱 (@MON_GOV_PL) October 4, 2024
Carl Gustaf M4 dla Wojska Polskiego
Przypomnijmy, że przedmiotem umowy ze Szwedami jest dostawa granatników w najnowszej wersji produkcyjnej wraz z nowymi urządzeniami kierowania ogniem FCD 558 (Fire Control Device) oraz amunicją: przeciwpancerną, odłamkowo-burzącą, przeciwpancerno-odłamkową, burzącą, wielofunkcyjną, dymną, oświetlającą, szkolną, treningową i ćwiczebną. Siły Zbrojne RP razem z granatnikami otrzymają również pakiety logistyczny i szkoleniowy oraz dokumentację techniczną. Dostawy zaplanowano na lata 2024-2027.
Granatnik Carl-Gustaf M4 jest najnowszą wersją rozwojową rodziny granatników Carl-Gustaf. Przeznaczony jest do zwalczania wszelkiego rodzaju współczesnych wozów bojowych, w tym ciężkich pojazdów opancerzonych, takich jak czołgi. Pozwala na likwidowanie siły żywej nieprzyjaciela i obiektów umocnionych, a także na oświetlanie pola walki i jego zadymianie.
Carl-Gustaf M4 został ujawniony we wrześniu 2014 na terenie poligonu Bofors Test Center w Karskronie, w 23 lata po premierze poprzedniej generacji systemu. Badania kwalifikacyjne przeprowadzono w 2015. M4 przy masie 6,7 kg jest lżejszy od poprzednika o 3,4 kg, dzięki tytanowo-kompozytowej konstrukcji lufy i płaszcza, a także przekonstruowaniu niektórych elementów stalowych. Nowy granatnik jest również krótszy (950 mm długości w porównaniu do 1015 mm M3). Jest wyposażony w szynę Picatinny, która umożliwia montaż dodatkowych przyrządów obserwacyjno-celowniczych.
CGM4 przystosowano do używania wszystkich 11 typów amunicji 84 mm x 246R używanej we wcześniejszej generacji, w tym FFV751 z nabojem kumulacyjnym w układzie tandemowym, FFV551 z nabojem kumulacyjnym wspomaganym silnikiem rakietowym, FFV502 z nabojem przeciwpancerno-kumulacyjnym, FFV441B z nabojem burzącym, FFV469 z nabojem dymnym, FFV545 z nabojem oświetlającym, FFV552 z nabojem ćwiczebnym o tych samych charakterystykach co FFV551 i FFV752 z nabojem ćwiczebnym o tych samych charakterystykach co FFV751. Granatnik Carl-Gustaf M4 charakteryzuje się skutecznym zasięgiem od 300 do 2100 metrów w zależności od wykorzystanej amunicji.
Obecnie trwają prace nad wdrożeniem amunicji programowalnej, która zwiększy zasięg rażenia dwukrotnie do 1500-2000 m. W wersji M4 wprowadzono także dwustopniowy system zabezpieczenia, dzięki któremu możliwe jest przenoszenie broni z amunicją wprowadzoną do lufy.
Granatniki rodziny Carl-Gustaf trafiły do sił zbrojnych ponad czterdziestu państw, a w najnowszej wersji M4 do piętnastu, w tym Australii, Danii, Estonii, Łotwy, Norwegii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Węgier i USA. Większość użytkowników zastępuje starsze granatniki Carl-Gustaf M2/M3, które są także m.in. na uzbrojeniu Sił Zbrojnych RP, a konkretnie Wojsk Specjalnych.