We wtorek, 8 kwietnia 2025, czeski dziennik Hospodářské noviny poinformował, powołując się na dwa źródła w siłach zbrojnych (Armáda České republiky, AČR), że rząd w Pradze przekazał walczącej Ukrainie ostatnie z posiadanych w rezerwie czołgów T-72M1.
Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej
Wszystko, co mogę na ten temat powiedzieć, to to, że w bazie nie pozostał ani jeden T-72M1 – poinformowało jedno ze źródeł dziennika.
Ostatnie wozy miały wyruszyć drogą kolejową do Ukrainy na przełomie marca i kwietnia br. Przed wybuchem pełnoskalowej wojny rosyjsko-ukraińskiej w 2022, czeskie wojska lądowe (Pozemní síly) dysponowały łącznie 86 czołgami T-72M1 w rezerwie. Pierwsze partie łącznie 62 wozów zostały dostarczone do 9 października 2023, zgodnie z dokumentem Ministerstwa Obrony o pomocy wojskowej Ukrainie z 6 listopada 2023: dokładnie 38 egzemplarzy w kwietniu 2022, 12 egz. w kwietniu 2023 i 12 egz. w maju 2023. Oznacza to, że ostatnia dostawa liczyła 24 wozy.
Wszystkie były składowane w wojskowym centrum logistycznym w miejscowości Štěpánov w powiecie Ołomuniec w kraju ołomunieckim. Co ciekawe, do końca były używane do szkoleń żołnierzy 73. batalionu pancernego Hanácký 7. Brygady Zmechanizowanej Dukelská w Přáslavicach, która dysponuje 30 zmodernizowanymi T-72M4CZ i 14 Leopard 2A4 otrzymanymi od Niemiec w ramach programu Ringtausch (wkrótce dołączą do nich kolejne: 14 egzemplarzy z donacji i 14 zamówionych – łącznie 42 czołgi wraz z 2 wozami zabezpieczenia technicznego Bergepanzer 3 Büffel). Choć według dziennika pierwszy wóz z nowej partii dotarł do kraju, to same dostawy przebiegają mozolnie.
Docelowo również T-72M4CZ zostaną wycofane w związku z planami zakupu 61 fabrycznie nowych czołgów Leopard 2A8CZ i wozów towarzyszących z opcją na 16 kolejnych za 39,8 mld CZK (52,1 mld CZK z uwzględnieniem opcji), choć według doniesień prasowych z 14 grudnia ub. r. jest zgrzyt pomiędzy resortem obrony a Sztabem Generalnym w związku z wysokimi kosztami modernizacji technicznej.
Stanowi to dodatkowy problem, gdyż według drugiego źródła dziennika, większość z T-72M4CZ jest niesprawna, a umowa o ich remontach generalnych z 2020 była trzykrotnie aneksowana. Dostawy pierwszych czterech miały rozpocząć się pod koniec 2024 – teraz mówi się o końcu 2025.
Zgodnie ze Strategią Bezpieczeństwa Republiki Czeskiej 2023, jak i Strategią Obronną Republiki Czeskiej oraz Długoterminowymi Perspektywami Obrony 2035 wycofanych zostanie także ostatnie ze 120 posiadanych czechosłowackich bojowych wozów piechoty BVP-2 (licencyjnych sowieckich BMP-2). Aż 131 zostało przekazanych Ukrainie do 9 października 2023. Ich następcami będzie 246 bojowych wozów piechoty BAE Systems Hägglunds CV90 MkIV, dzięki czemu Praga sformuje ciężką brygadę w ramach swoich zobowiązań obronnych wobec NATO.