W czwartek, 3 kwietnia 2025, prezydent Republiki Kolumbii Gustavo Petro ogłosił za pośrednictwem mediów społecznościowych wybór oferty szwedzkiego rządu i spółki Saab Defence and Security z samolotami wielozadaniowymi JAS 39E/F Gripen. Decyzja kończy trwający niemal sześć lat proces wyboru następcy pozostających w służbie kolumbijskich wojsk lotniczych (Fuerza Aérea Colombiana) 16 samolotów myśliwskich IAI Kfir (w wersjach C.10, C.12 i TC.12), będących głęboką modyfikacją francuskich Dassault Mirage 5.
Zdjęcie: Saab Defence and Security
W związku z podpisaniem listu intencyjnego z rządem Królestwa Szwecji i zatwierdzeniem strategicznej obrony powietrznej kraju jako projektu priorytetowego, informuję:
Flota samolotów, które mają zostać zakupione, jest całkowicie nowa, wyposażona w najnowocześniejsze technologie, już wdrożone w Brazylii, i jest to Saab 39 Gripen.
Przewidziano kompensację w postaci inwestycji społecznej, która będzie polegała na budowie fabryki produkującej elastyczne panele słoneczne z wykorzystaniem najnowszej technologii, która będzie zlokalizowana w departamencie Kordoba, a także na zainstalowaniu instalacji wody pitnej w kilku punktach w departamencie La Guajira, renowacji i instalacji najnowocześniejszego sprzętu medycznego w centralnym skrzydle szpitala San Juan de Dios w Bogocie – czytamy we wpisie prezydenta Gustavo Petro na platformie społecznościowej X.
Fuerza Aérea Colombiana są obecnie jednym z dwóch na świecie użytkowników izraelskich wielozadaniowych samolotów myśliwskich IAI Kfir, obok Sri Lanki (5 egz. Kfir C-2). Według dostępnych informacji, 16 z jeszcze kilka lat temu sprawnych 21 egzemplarzy pozostaje na wyposażeniu 111. Eskadry Lotnictwa Bojowego Dardos, w 11. Grupie Bojowej, podlegającej 1. Dowództwu Lotnictwa Bojowego (CACOM 1) w bazie lotniczej Captain Germán Olano Moreno w Palanquero w departamencie Cundinamarca.
Przypomnijmy, że jeszcze w 2015 Francja proponowała Kolumbii sprzedaż 18 myśliwców Dassault Mirage 2000 pochodzących z nadwyżek swoich sił zbrojnych, ale oferta została wówczas odrzucona. Formalny przetarg na 15 nowych samolotów bojowych został uruchomiony 23 lipca 2019. Z początkowego zapotrzebowania na 24 nowe samoloty, zredukowano je do 18, a następnie do 15 (biorąc pod uwagę także samoloty używane). Otrzymano oferty z Francji (Dassault Rafale), USA (Lockheed Martin z nowymi F-16C/D Block 70/72 lub USAF z używanymi F-16C/D starszych wersji), Szwecji (z używanymi JAS 39C/D Gripen lub nowymi JAS 39E/F Gripen) i z Europy (z nowymi Eurofighter Typhoon Tranche 3).
I tak, 21 grudnia 2022, ówczesny minister obrony Kolumbii Iván Velásquez Gómez informował o wstępnym wyborze oferty na pozyskanie 16 Rafale. Jednakże już 3 stycznia 2023 negocjacje w tej sprawie z Dassault Aviation zostały zerwane, gdy obie strony poinformowały, że nie mogą porozumieć się w sprawie ceny oferty, która według władz w Bogocie była zbyt wysoka (na zakup zarezerwowano maksymalnie 3,15 mld USD, czyli wówczas 13,81 mld zł). 1 kwietnia tego samego roku Ministerstwo Obrony opublikowało nowe zapytania ofertowe w tej sprawie (RFP, Request For Proposals), a faworytami były ponownie Rafale, a także Gripen i F-16.
Obecnie, JAS 39E/F Gripen jest faworytem w przetargu na Filipinach (wraz z F-16C/D Block 70/72), a wkrótce umowa w tej sprawie ma zostać podpisana z Tajlandią na maksymalnie 12 samolotów. Wcześniej na ich zakup zdecydowała się Szwecja (60 zamówionych JAS 39E + 10 kolejnych w ramach opcji; pierwsze trzy dostarczone) oraz wspomniana Brazylia (36 zamówionych JAS 39E/F jako F-39E/F z częściową produkcją lokalną, z których dostarczono 8, planowane dokupienie 8 kolejnych w ramach opcji na maksymalnie 72).
Wcześniej najnowsze Gripeny były bezskutecznie oferowane na innych rynkach zagranicznych, m.in. w Kanadzie, Finlandii, Indonezji, Danii, Królestwie Niderlandów, Norwegii, Polsce czy Szwajcarii. Niewykluczone, że temat tych samolotów powróci w Kanadzie, z uwagi na implikacje polityczne związane z zakupem 88 F-35A Lightning II (Węgry zwiększą liczbę Gripenów).
https://twitter.com/petrogustavo/status/1907581651418296325