W czwartek, 26 września 2024, Ministerstwo Obrony Królestwa Niderlandów ogłosiło pełną gotowość operacyjną (Full Operational Capability, FOC) samolotów wielozadaniowych 5. generacji Lockheed Martin F-35A Lightning II i jednocześnie wycofanie ze służby F-16AM/BM MLU Block 10/15.
Zdjęcia: Ministerstwo Obrony Królestwa Niderlandów
Królewskie wojska lotnicze (Koninklijke Luchtmacht) wysłały wczoraj deklarację o osiągnieciu statusu FOC do biura programowego F-35 JPO (Joint Program Office) w Waszyngtonie. Dokument został sygnowany przez dowódcę formacji, gen. André Steura (Trzecia partia pocisków AIM-9X Sidewinder dla K. Niderlandów).
Wcześniej, z dniem 1 czerwca br. F-35A zastąpiły F-16AM/BM w roli nosicieli bomb kierowanych z głowicą termonuklearną B61-12 w ramach programu NATO Nuclear Sharing. Do tej pory wraz ze statusem początkowej gotowości operacyjnej (Initial Operational Capability, IOC), ogłoszonej 27 grudnia 2021 realizowały eksploatację F-35A do zadań konwencjonalnych (mają przenosić m.in. pociski manewrujące AGM-158B/B-2 JASSM-ER czy pociski przeciwradiolokacyjne o wydłużonym zasięgu AGM-88G AARGM-ER), w tym zadań Air Policing na rzecz NATO, jak i w ramach porozumienia trójstronnego z Belgią i Luksemburgiem w zakresie wspólnej obrony przestrzeni powietrznej w ramach porozumienia w tej sprawie z 21 grudnia 2018.
https://twitter.com/DefensieMin/status/1839333462286938382
Na dzień dzisiejszy do służby weszło 40 z 52 zamówionych samolotów F-35A (8 stacjonuje w USA w celach szkoleniowych). Jednak 5 września br. w ramach tzw. Defense Memorandum ogłoszono plany dokupienia kolejnych 6 egzemplarzy, co zwiększy łączną liczbę do 58 (w planach jest też zakup czołgów Leopard 2A8).
Ogólnie pierwotnie zamówiono 37 egzemplarzy, później zwiększono je do 46 zgodnie z decyzją z 8 października 2019, ale następnie w 2022 dokupiono 6 kolejnych. Wcześniej brano pod uwagę zwiększenie zamówienia o 15, jednak ostatecznie zadecydowały kwestie finansowe. Natomiast gdy kraj dołączył do programu F-35 JSF (Joint Strike Fighter) 17 września 2013 to planowano zakup nawet nawet 85 samolotów, ale w drugiej dekadzie XXI wieku rząd Hadze ciął zakupy obronne.
Dostawy F-35A rozpoczęły się w październiku 2019, kiedy to pierwsze cztery trafiły do 322. Eskadry Myśliwskiej, stacjonującej w bazie lotniczej Leeuwarden we Fryzji.
Jednocześnie ogłoszono oficjalne wycofanie samolotów F-16AM/BM MLU Block 10/15, których formacja kilku dziś o godz. 13.30 rozpoczęła pożegnalny przelot z bazy lotniczej Volkel nad De Peel, Twente, Leeuwarden, Vlieland, stacją kontroli lotów Nieuw Milligen, Soesterberg, Den Haag, Woensdrecht, Bredą, Gilze-Rijen i Eindhoven. Samoloty te służyły obronie kraju przez 45 lat.
W ostatnich miesiącach zdecydowano o całkowitym zbyciu ich: 14 egzemplarzy trafiło do europejskiego centrum szkoleniowego F-16, czyli EFTC (European F-16 Training Centre) w rumuńskiej 86. bazie lotniczej Locotenent Aviator Gheorghe Mociorniţă), znanej też jako Fetești lub Borcea, natomiast 24 egzemplarze są przekazywane walczącej Ukrainie. Wcześniej wprawdzie sprzedano 12 (z opcją na 28 kolejnych) spółce Draken International (30 czerwca 2021), a jeden egzemplarz Belgii (w sierpniu 2020), aby zastąpić utracony w pożarze samolot, ale wydaje się że z racji że posiadano pierwotnie 49 samolotów, to umowa z amerykańskim podmiotem została zrewidowana.
https://twitter.com/Defensie/status/1839562781873316186