Jak poinformowano w niedzielę, 16 marca 2025, do izraelskiej bazy lotniczej Nevatim na pustyni Negew przybyły trzy kolejne samoloty wielozadaniowe Lockheed Martin F-35A Lightning II w wersji izraelskiej F-35I Adir. Przy okazji dostawy, Korpus Powietrzny Izraela (Chejl-ha Awir) ujawnił nową konfigurację przenoszonego uzbrojenia, na którą składają się przenoszone pod skrzydłami kierowane laserowo bomby JDAM (Joint Direct Attack Munition) (Elbit opracuje nowy system samoobrony dla izraelskich F-16I Sufa).
Zdjęcie: Israeli Air Force via X
Trzy myśliwce Adir (F-35I), wyprodukowane przez Lockheed Martin, wylądowały w zeszłym tygodniu w bazie lotniczej Nevatim. Te trzy samoloty dołączą do IAF i 116. Eskadry, nosząc oznaczenia IAF. Rozszerzenie floty Adir znacznie zwiększa możliwości bojowe IAF.
Adir został pierwotnie zaprojektowany do przenoszenia amunicji wewnątrz. Flight Test Center we współpracy z Lockheed Martin i biurem programowym Pentagonu F-35 opracowało możliwość zewnętrznego przenoszenia JDAM. Izraelski Adir jest jedynym F-35, który przeprowadza ataki przy użyciu tej konstrukcji – poinformowano na platformie społecznościowej X.
Zgodnie z doniesieniami lokalnych mediów, konfiguracja gdzie uzbrojenie F-35 jest przenoszone poza wewnętrznymi komorami uzbrojenia, określana przez producenta jako Beast Mode została opracowana podczas trwającej od października 2023 wojny Izraela z Hamasem.
Pozwala ona na przeniesienie maksymalnie 4 bomb kierowanych GBU-31 JDAM (złożonych z bomb ogólnego przeznaczenia Mark 84 lub przeciwbetonowych penetrujących BLU-109) na podskrzydłowych węzłach uzbrojenia. Dodatkowo widać co najmniej jeden pocisk rakietowy powietrze-powietrze średniego zasięgu AIM-120 AMRAAM wysunięty z wewnętrznej komory uzbrojenia. Warto zauważyć, że taką konfigurację wcześniej testowali Amerykanie na F-35A w bazie lotniczej Edwards w Kalifornii, ale nie zdecydowali się póki co na jej wdrożenie.
Warto dodać, że już 8 lipca 2022 izraelski dziennik The Jerusalem Post informował o modyfikacji F-35I do przenoszenia niesprecyzowanych 1- tonowych bomb lub podobnego uzbrojenia. Nie zostało to jednak potwierdzone, ale z drugiej strony oznaczałoby, że pakiet opracowano na długo przed wybuchem wojny z Hamasem, wbrew temu co twierdzi izraelskie wojsko. Z drugiej strony alternatywne uzbrojenie o tym wagomiarze to bomby GBU-24 Paveway albo rodzimy lotniczy pocisk balistyczny Rampage, wywodzący się z pocisku bazowania lądowego EXTRA, opracowany przez spółkę Rafael Advanced Defense Systems.
Warto dodać, że od 2020 Izrael dysponuje pojedynczym egzemplarzem eksperymentalnym samolotu Adir, który służy do testowania i integracji nowego wyposażenia i uzbrojenia.
Nie jest jasne, czy F-35I w nowej konfiguracji brały udział w działaniach bojowych, ale raczej Izrael nie ujawniałby nowej konfiguracji, gdyby nie przeszła ona testów w warunkach bojowych. Zwłaszcza, że Adiry brały udział w trzech odwetowych falach ataków lotniczych na cele wojskowe w Iranie 26 października 2024 czy odwecie na jemeńskich Huti, 20 lipca 2024. Brały też udział w atakach w Strefie Gazy czy Libanie.
Ujawnienie nowej konfiguracji F-35I Adir zbiega się z niedawnymi dostawami bomb z USA. 16 lutego br. Ministerstwo Obrony Izraela informowało, że do kraju drogą morską przybył transport bomb Mark 84 o wagomiarze 907 kg, których dostawy wcześniej zablokowała administracja prezydenta Joe Bidena – prawdopodobnie 1800 egzemplarzy.
USA wydały również ostatnio zgody na nowe uzbrojenie. 7 lutego br. w ramach dużych pakietów uzbrojenia za maksymalnie 7,41 mld USD (wówczas 30,1 mld zł) m.in. 13 000 ogonowych zestawów naprowadzania do bomb Mark 84 do konwersji w GBU-31 JDAM lub 3475 zestawów do bomb BLU-109 (874 kg). Z kolei 28 lutego br. wydano zgodę m.in. na 35 529 korpusów bomb Mark 84 lub BLU-117 (907 kg) lub ich kombinacji w ramach szerszego pakietu za 2,04 mld USD (wówczas 8,25 mld zł).
Wraz z przybyciem kolejnych F-35I do Izraela, ich liczba wzrosła do 42 egzemplarzy z 50 zamówionych w ramach pierwotnej umowy. Są użytkowane w dwóch eskadrach: 140. Golden Eagle (gotowość operacyjna 6 grudnia 2017) oraz 116. Lions of the South (gotowość operacyjna 6 sierpnia 2020) w bazie lotniczej Newatim (Gotowość drugiej eskadry izraelskich F-35I).
Tymczasem, 4 czerwca 2024 za około 3 mld USD (wówczas 11,9 mld zł) zamówiono kolejne 25 egzemplarzy F-35I, które wejdą na stan trzeciej operacyjnej eskadry, czyli 117. First Jet. (Umowa na nowe F-15IA Eagle dla Izraela). Łącznie, Izrael ma dysponować zatem 75 samolotami tego typu.