W piątek, 12 stycznia, francuska spółka Dassault Aviation poinformowała, że pod koniec grudnia 2023 Generalna Dyrekcja ds. Uzbrojenia DGA (Direction générale de l’Armement), w imieniu Ministerstwa Sił Zbrojnych, złożyła zamówienie na 42 zmodernizowane samoloty wielozadaniowe Rafale F4 w ramach tzw. transzy 5. Wartość umowy nie została upubliczniona, ale według wcześniejszych doniesień miała wynieść ponad 5 mld EUR (21,8 mld zł). Głównymi podwykonawcami umowy będą spółki Thales, Safran i MBDA. Odbiorcą samolotów będą wojska lotnicze i kosmiczne (Armée de l’Air et de l’Espace).
Zdjęcie: Dassault Aviation
Pierwszy samolot z 5. transzy zostanie dostarczony w 2027. To zamówienie jest finansowane w ramach ustawy ws. planowania wojskowego (Loi de programmation militaire, LPM) na lata 2024-2030. Razem z zamówieniami eksportowymi pozwoli to na utrzymanie linii produkcyjnej standardu F4 do połowy 2030., by w tym czasie płynnie przejść do produkcji planowanego standardu F5, aby później wdrożyć samolot nowej generacji FCAS/SCAF/FSAC. Program Rafale zapewnia ponad 7000 bezpośrednich i pośrednich miejsc pracy we Francji.
W imieniu Dassault Aviation i 400 firm zaangażowanych w program Rafale chciałbym podziękować Ministerstwu Sił Zbrojnych, DGA i AAE za odnowione zaufanie. Jesteśmy gotowi i zdeterminowani, aby wykorzystać nasze umiejętności jako głównego wykonawcy i integratora złożonych systemów, aby służyć suwerenności naszego narodu. Ta suwerenność wojskowo-przemysłowa jest wyjątkiem w Europie. Gwarantuje wyższość naszego lotnictwa bojowego. Stanowi także atut dla wpływów dyplomatycznych i siłę gospodarczą w handlu zagranicznym – powiedział Éric Trappier, prezes i dyrektor generalny Dassault Aviation.
Poprzednia umowa na 30 samolotów Rafale F4 została podpisana 14 stycznia 2019. Odbiory rozpoczęły się 2 marca 2023. Wcześniej, DGA zamówiła 222 samoloty Rafale wszystkich standardów i wariantów (13 w 1993, 48 w 1999, 59 w 2004, 60 w 2009, wspomniane 30 w 2019 i 12 w 2021).
Dassault Aviation uzyskała lub uzyska niebawem zamówienia na 310 samolotów (razem z 24 z zasobów francuskiego wojska) dla siedmiu państw: Chorwacji (12 egzemplarzy), Grecji (24), Egiptu (kolejne 30 egz. do 24 użytkowanych), Indii (36 w wojskach lotniczych + zamówione 26 Rafale M dla marynarki wojennej), Indonezji (42), Kataru (36) i Zjednoczonych Emiratów Arabskich (80). Z tej sumy 218 już zostało zakontraktowanych (w 2023 spółka dostarczyła 13 samolotów, podczas gdy rok wcześniej 14).
Na początku roku informowano o zainteresowaniu pozyskaniem 16 egzemplarzy Rafale przez Kolumbię, ale negocjacje przerwano i obecnie jedynym oferentem jest Lockheed Martin z F-16C/D Block 70/72. Z kolei 21 lutego 2023 prezydent Serbii Aleksandar Vučić oświadczył, że rozpoczęto negocjacje z Francją dotyczące zakupu 12 Rafale. 23 października 2023 media arabskie informowały o rozmowach francusko-saudyjskich ws. tych samolotów. Zainteresowane mają być również Irak, Uzbekistan (24 egz.) i Kazachstan.
Rafale F4
Zgodnie z informacjami z 2019 roku, Rafale F4 otrzymał ulepszone nowe silniki, zmodyfikowane wyposażenie kabiny, oprogramowanie i płatowiec. Piloci otrzymali zmodyfikowany celownik i wyświetlacz nahełmowy Scorpion (podobnie jak wcześniejsze eksportowe indyjskie i katarskie egzemplarze F3-R). Modernizacja obejmuje też łączność, stację radiolokacyjną i układ optoelektroniczny Thales FSO (Front-Sector Optronics). Piloci mają do dyspozycji też zasobnik celowniczy Thales TALIOS (TArgeting Long-range Identification Optronic System), znany wcześniej jako PDL-NG (Pod de Désignation Laser de Nouvelle Génération).
Zmodernizowane samoloty otrzymują nowe systemy sterowania napędem i zaawansowany system diagnostyczny (Système de Pronostic et d’Aide au Diagnostic), wykorzystujący elementy uczenia maszynowego (tzw. sztucznej inteligencji) i zbioru danych Big Data. Rafale F4 zostaną zintegrowane z pociskami powietrze-powietrze MICA NG, pociskami manewrującymi powietrze-ziemia Storm Shadow/SCALP z głowicą konwencjonalną i ASMP-A/ASN4G z głowicą nuklearną i naprowadzanymi laserowo bombami SBU-64 AASM w wersji o wagomiarze 1000 kg.
Rafale F4 to kolejny etapem modernizacji samolotu: F1 był wariantem Rafale N dla marynarki wojennej, F2 miał większe zdolności przenoszenia i odpalania pocisków powietrze-powietrze i powietrze-ziemia, natomiast w odmianach F3 i F3-R skupiono się na rozbudowie zdolności do realizowania misji wielozadaniowych. Obecnie opracowywany standard F5 będzie dysponował z kolei nowymi możliwościami na sieciocentrycznym polu walki.