Debiut bojowy systemu przeciwrakietowego THAAD

21 stycznia br. portal branżowy Defense News jako pierwszy poinformował, że w nocy z niedzieli na poniedziałek, 16-17 stycznia, należący do wojsk lądowych Zjednoczonych Emiratów Arabskich (ZEA), system przeciwrakietowy THAAD (Terminal High Altitude Area Defense, produkcji amerykańskiej spółki Lockheed Martin, zadebiutował w boju, przechwytując rakietowy pocisk balistyczny średniego zasięgu, wystrzelony przez jemeńskie milicje Huti (Huti porwali statek z saudyjskim sprzętem wojskowym).

Należący do wojsk lądowych Zjednoczonych Emiratów Arabskich, system przeciwrakietowy THAAD produkcji amerykańskiej zadebiutował w boju, przechwytując pocisk balistyczny jemeńskich Huti / Zdjęcie: US Army

Zgodnie z dwoma anonimowymi źródłami, do przechwycenia doszło w emiracie Al Dhafra, leżącym w zachodniej części ZEA, a celem ataku miała być instalacja naftowa, w pobliżu bazy lotniczej Al Dhafra. Co ciekawe, w rzeczonej bazie stacjonują także siły amerykańskie i francuskie. Przechwycony pocisk był częścią większego ataku sił bojowników Huti na ZEA z użyciem także pocisków manewrujących i amunicji krążącej na różne cele (w tym na międzynarodowy port lotniczy w Abu Zabi, gdzie zaatakowano skład paliwa), w wyniku których zginęło trzech cywilów, a sześciu kolejnych zostało rannych, zgodnie z informacją ambasadora ZEA w USA, Yousefa Al Otaiby (ZEA: Rekordowe zamówienie na Rafale).

O ile rząd ZEA nie komentuje oficjalnie sprawy, to w piątek rzecznik prasowy regionalnego Dowództwa Centralnego Stanów Zjednoczonych (CENTCOM) kpt. Bill Urban potwierdził, że potencjalne zagrożenie związane z atakiem rakietowym zmusiło personel wojskowy USA do udania się do schronów. Alarm ogłoszono w niedzielę o godz. 21.27 czasu lokalnego i obowiązywał przez ok. 30 minut, po czym przez kolejne blisko 24 godziny utrzymano rozkaz, aby personel pozostawał w gotowości wraz ze sprzętem ochronnym. Jednocześnie nie odnotowano uderzenia wrogiego pocisku na terenie bazy (co sugeruje, że THAAD skutecznie go przechwycił), a sprawy nie komentuje spółka Lockheed Martin, główny producent i integrator systemu.

Zjednoczone Emiraty Arabskie, obok Arabii Saudyjskiej wspierają legalny rząd Jemenu w Adenie pod przewodnictwem Abda Rabbuha Mansura Hadiego, który od 2015 zwalcza w wojnie domowej bojowników Huti, wspieranych militarnie przez Iran (nominalna stolica Jemenu, Sana, jest pod okupacją Huti).

Po ataku z niedzieli na poniedziałek, władze w ZEA ujawniły, że premier kraju, książę Muhammad bin Zajid Al Nahajjan rozmawiał z sekretarzem obrony USA Lloydem Austinem o zwiększeniu współpracy w zakresie obrony powietrznej wobec zagrożenia ze strony Huti. Nie można wykluczyć także dodatkowej pomocy wojskowej w postaci sprzętu wojskowego, w tym np. kolejnych pocisków systemu THAAD, choć administracja prezydenta Joe Bidena pokazała dotąd, że jest mniej przychylna rządowi ZEA w kwestii sprzedaży uzbrojenia, w porównaniu z jego poprzednikiem, Donaldem Trumpem (Biden wstrzymuje dostawy broni, Tysiące MRAP dla ZEA).

21 stycznia br. w północnym Jemenie nieujawnione siły lotnicze przeprowadziły nalot na więzienie, gdzie zginęło co najmniej 60 osób, a 200 kolejnych zostało rannych. Jednocześnie przeprowadzono cyberatak na szeroką skalę, który doprowadził do odcięcia kraju od globalnej sieci. Choć nie ma dowodów na udział w nich sił zbrojnych ZEA, to wydarzenia są postrzegane jako odwet za atak sprzed niemal tygodnia.

Zjednoczone Emiraty Arabskie są obecnie jedynym użytkownikiem eksportowym systemu THAAD, obok amerykańskich wojsk lądowych (US Army), które jak dotąd nie użyły swoich zestawów w działaniach bojowych. Niemniej wkrótce do ich grona dołączy także Arabia Saudyjska, która zamówiła siedem baterii z dostawami począwszy od 2023. USA bezskutecznie oferowały system również Indiom czy Omanowi (USA oferują Indiom THAAD i Patriot, Pociski dla saudyjskiego THAAD, THAAD dla Arabii Saudyjskiej).

System THAAD składa się z wyrzutni na podwoziu ciężarowym Oshkosh M1075 dla pocisków przechwytujących (kinetycznych) typu hit-to-kill (pozbawionych głowicy bojowej), które przechwytują pociski balistyczne w najniższej części egzosfery podczas ostatniej fazy ich lotu. Są naprowadzane na cel za pomocą czujnika podczerwieni IR opartego o technologię antymonidu indowego (InSb) i pracującego w paśmie od 3μm do 5μm, opracowanego przez BAE Systems. Wyrzutnie uzupełniają stanowiska dowodzenia i łączności oraz mobilne radary antybalistyczne ze skanowaniem fazowym w paśmie X typu AN/TPY-2 (BAE zwiększy skuteczność systemu THAAD).

ZEA zamówiły zestawy THAAD 25 grudnia 2011 za równowartość ok. 1,135 mld USD, co obejmowało dziewięć wyrzutni, 45 pocisków, stanowisko dowodzenia i łączności oraz dwa radary. Pierwsze strzelanie w USA odbyło się w 2014, a pierwsze dwie obsługi emirackich baterii ukończyły szkolenie w Fort Bliss (Nowy Meksyk/Teksas) w 2015 i 2016 (dostawy do kraju rozpoczęto jeszcze w 2015).

Ponadto, na wyposażeniu wojsk lądowych ZEA, w zakresie obrony powietrznej, znajdują się obecnie 24 brytyjskie zestawy rakietowe krótkiego zasięgu Rapier, 50 rosyjskich samobieżnych zestawów artyleryjsko-rakietowych Pancyr-S1 na podwoziu MAN SX 45 8×8 oraz amerykańskie zestawy rakietowe średniego zasięgu MIM-104 Patriot (w 2014 zamówiono 288 pocisków PAC-3 i 216 GEM-T za prawie 4 mld USD, a w 2019 kolejne 452 PAC-3 w wersji MSE i inne wyposażenie za 2,728 mld USD). 16 listopada ub. r. ministerstwo obrony ZEA ogłosiło plany zakupu południowokoreańskich zestawów obrony powietrznej średniego zasięgu KM-SAM (inne nazwy: Cheolmae-2 lub Cheongung) za równowartość ok. 3,5 mld USD (Południowokoreańskie zestawy rakietowe KM-SAM dla ZEA).