W środę, 19 listopada 2025, podczas konferencji prasowej minister obrony Wielkiej Brytanii John Healey poinformował, że załoga rosyjskiego okrętu oceanograficznego RFS Jantar, projektu 22010 Kriujs, znajdującego się w pobliżu wód terytorialnych Szkocji, oślepiła laserem załogę brytyjskiego samolotu patrolowego i zwalczania okrętów podwodnych Boeing P-8A Poseidon (lokalne oznaczenie: Poseidon MRA Mk1), który monitorował jego aktywność.
Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Wielkiej Brytanii
Minister obrony John Healey potwierdził dziś rano, że rosyjski okręt szpiegowski – Jantar – znajduje się na skraju wód terytorialnych Wielkiej Brytanii, na północ od Szkocji, po wpłynięciu na szersze wody terytorialne Wielkiej Brytanii w ciągu ostatnich kilku tygodni.
Jest to jednostka wykorzystywana do gromadzenia informacji wywiadowczych i mapowania kabli podmorskich, ciągnąc za sobą czujniki. Royal Navy wysłała fregatę HMS Somerset, a Royal Air Force wysłały samoloty P-8, aby śledzić każdy ruch okrętu, podczas którego Jantar kierował lasery świetlne na naszych pilotów.
To już drugi raz w tym roku, kiedy ten rosyjski okręt szpiegowski wpłynął na wody terytorialne Wielkiej Brytanii. To jeden z wielu rosyjskich okrętów zaprojektowanych w celu zagrożenia naszej krytycznej infrastrukturze podwodnej.
Do Rosji: Widzimy was. Wiemy, co robicie. A jeśli Jantar popłynie na południe w tym tygodniu, nasze siły zbrojne są gotowe do działania – poinformowano w komunikacie prasowym.
Podczas konferencji prasowej w siedzibie premiera na Downing Street, minister obrony John Healey powiedział, że RFS Jantar wspiera rosyjską Flotę Cieni, której jednostki oprócz transportu sankcjonowanej ropy naftowej i produktów rafinacji, wielokrotnie wykonywały podejrzane manewry w pobliżu lokalizacji, gdzie przebiegają kable podmorskie państw NATO i UE na wodach europejskich. Flota Cieni jest szacowana na co najmniej 600 jednostek.
Incydent z oślepieniem załogi samolotu Poseidon MRA Mk1 brytyjski szef resortu obrony nazwał głęboko niebezpiecznym i dramatyczną eskalacją. Dodał, że działania Jantara na wodach europejskich nie są prowadzone w ramach zwykłego rejsu:
To nie jest tylko operacja morska. Jest to część rosyjskiego programu realizowanego przez to, co nazywają Głównym Dyrektoriatem Badań Głębinowych Marynarki Wojennej, w skrócie GUGI, i ma na celu zapewnienie możliwości prowadzenia nadzoru w czasie pokoju i sabotaż podczas konfliktu – wyjaśnił.
Dlatego byliśmy zdeterminowani, ilekroć Jantar wkracza na szersze wody Wielkiej Brytanii, śledzimy go, odstraszamy i mówimy Putinowi, że jesteśmy gotowi, i robimy to wraz z sojusznikami. Widzieliście to w zeszłym roku w sposobie, w jaki Wielka Brytania przewodziła reakcji na ataki na infrastrukturę krytyczną wraz z innymi krajami bałtyckimi i nordyckimi, a następnie NATO również wkroczyło w ich operację. Jest to więc demonstracja, lub jak wolicie, brytyjskiej gotowości do działania, brytyjskiej zdolności do odstraszania, ponieważ nie dajcie się zwieść, nie będziemy tolerować zagrożenia dla podstawowych interesów narodu brytyjskiego pod wodą – dodał John Healey.
Przypomnijmy, że w nocy z 15 na 16 stycznia br. francuski samolot patrolowy Dassault Atlantique 2 (ATL2) został namierzony, a następnie oświetlony do potencjalnego zestrzelenia przez załogę rosyjskiej baterii systemu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej S-400 Triumf (w kodzie DIA/NATO: SA-21 Growler) podczas lotu nad Morzem Bałtyckim.
Jeśli chodzi o Jantar, to według danych AIS, okręt od stycznia br. wykonywał rejs po Morzu Bałtyckim, gdy był widziany w okolicach Skagen w Danii, podobnie jak w 2024. Gdy przeszedł przez cieśniny duńskie w kierunku Morza Północnego, a następnie Kanału La Manche, był śledzony przez brytyjską fregatę HMS Somerset i okręt patrolowy HMS Tyne.
Wcześniej, w listopadzie ub. r. przeszedł przez Kanał La Manche w eskorcie z fregatą rakietową RFS Admirał Gołowko projektu 22350 Admirał Gorszkow i tankowcem Wjaźma. Następnie skierował się na Morze Irlandzkie, gdzie krążył w okolicach Cork, między Dublinem a Isle of Man – dokładnie w strefach podmorskich kabli telekomunikacyjnych. 9 listopada na krótko włączył AIS, co interpretowano jako celowe sygnalizowanie obecności. Ostatecznie został odeskortowany z Morza Irlandzkiego przez irlandzki patrolowiec LÉ James Joyce pod koniec listopada.
W 2023 okręt był obserwowany w Morzu Bałtyckim, w tym w rejonie duńskich i szwedzkich wód terytorialnych, gdzie krążył blisko szwedzkich kabli energetycznych i telekomunikacyjnych. Brał udział w rosyjskich ćwiczeniach Floty Bałtyckiej, symulujących operacje podwodne i obronę infrastruktury. We wrześniu przeszedł do Cieśniny Frama na północy, gdzie przez 16,5 godziny śledził norweski statek badawczy RV Kronprins Haakon, eskortowany przez norweski okręt straży przybrzeżnej Barentshav (W340). Po powrocie na Bałtyk, operował w rejonie Finlandii i Estonii, blisko uszkodzonych kabli (w tym po ataku na gazociąg Balticconnector). W listopadzie-grudniu notowano jego obecność w Morzu Północnym i Kanale La Manche.
Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, w marcu 2022 był obserwowany w rejonie norweskiego archipelagu Svalbard, a następnie skierował się na Morze Północne i Bałtyk, gdzie pojawił się po wysadzeniu gazociągów Nord Stream 1 i 2 we wrześniu.
W poprzednich latach również był aktywny. W sierpniu 2021 okręt wykonywał podejrzane manewry w rejonie Irlandii gdzie położony jest podwodny kabel AEConnect-1. Wcześniej załoga jednostki była oskarżana o podobne działania np. na Karaibach w 2015 w rejonie, gdzie położony jest światłowód komunikacyjny łączący Europę z Ameryką Północną, a także kable podwodne amerykańskiej marynarki wojennej (US Navy). W listopadzie 2019 okręt zjawił się w Trynidadzie i Tobago, a w lutym 2020 prawdopodobnie szpiegował okablowanie w rejonie Rio de Janeiro, należące do brazylijskich sił morskich. Istnieje podejrzenie, że okręt jest wyposażony w pojazdy podwodne z aparaturą do przecinania kabli.
The Defence Secretary @JohnHealey_MP this morning confirmed that a Russian spy ship – the Yantar – is on the edge of UK waters, north of Scotland, having entered the UK’s wider waters over the last few weeks.
This is a vessel used for gathering intelligence and mapping… pic.twitter.com/GO6LXVAfgU
— Ministry of Defence 🇬🇧 (@DefenceHQ) November 19, 2025
Czytaj także: