1 kwietnia ambasadorowie państw członkowskich Unii Europejskiej (UE) zgodzili się na wzmocnienie i zwiększenie kompetencji Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex). Do 2027 liczebność funkcjonariuszy Agencji ma wzrosnąć z ponad 1,5 do ok. 10. tys., a dzięki nowemu wyposażeniu ma wzrosnąć skuteczność jej działania. 
 Zaktualizowane przepisy zwiększające liczebność, skuteczność i rozszerzające mandat Agencji Frontex zostały zaproponowane przez Komisję Europejską 12 września 2018. Agencja Frontex została utworzona w 2004 / Zdjęcie: Frontex

Zaktualizowane przepisy zwiększające liczebność, skuteczność i rozszerzające mandat Agencji Frontex zostały zaproponowane przez Komisję Europejską 12 września 2018. Agencja Frontex została utworzona w 2004 / Zdjęcie: Frontex

Frontex otrzyma także szerszy mandat do wsparcia ochrony granic państwowych członków UE i w zakresie współpracy z państwami trzecimi. Ambasadorzy UE potwierdzili w imieniu Rady Europejskiej (RE) nieformalne porozumienie osiągnięte pomiędzy przedstawicielami Parlamentu Europejskiego (PE) i rumuńskiej prezydencji RE w sprawie rozporządzenia o Agencji Frontex. Nowe przepisy muszą teraz zostać formalnie przyjęte przez Parlament Europejski i RE.

Nowe przepisy pozwolą Agencji Frontex na szybsze i skuteczniejsze udzielanie wsparcia państwom członkowskim w zakresie kontroli granicznych, w tym identyfikowania, uzyskiwania dokumentów podróży i wydalania osób bez prawa pobytu. Proponowane przepisy włączą do Agencji Frontex europejski system nadzorowania granic (European Border Surveillance System, EUROSUR), co pozwoli na poprawę jej funkcjonowania. EUROSUR został ustanowiony rozporządzeniem z 22 października 2013 (Mniej nielegalnych migrantów w UE, 2019-01-22).

1 stycznia 2021 swoją działalność rozpocznie stały korpus Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej, który będzie reagował na sytuacje kryzysowe na zasadzie długoterminowego lub krótkoterminowego oddelegowania. Do 31 grudnia 2023 Komisja Europejska (KE) przedstawi RE i PE przegląd liczebności i struktury korpusu. W razie potrzeby, do końca marca 2024 KE przedstawi wnioski w celu wymaganych zmian dotyczących wkładu poszczególnych państw. Po zmianach, państwa członkowskie UE zachowają odpowiedzialność za ochronę własnych granic, przy czym korpus Frontex zapewni wsparcie techniczne i pomoc operacyjną, pod warunkiem uzyskania zgody zainteresowanych państw. Funkcjonariusze korpusu uzyskają uprawnienia do przeprowadzania kontroli granicznych, w tym na użycie siły.

Agencja Frontex uzyska także szersze kompetencje w zakresie współpracy granicznej z państwami trzecimi. Dzięki porozumieniom ze stronami zainteresowanymi, funkcjonariusze Agencji będą mogli prowadzić operacje związane z bezpieczeństwem granic z terytoriów państw spoza UE. Eksperci i agenci łącznikowi Frontexu będą mogli uczestniczyć w lokalnych lub regionalnych strukturach sieci współpracy dotyczącej migracji i bezpieczeństwa UE.

W ostatnich latach czasowe kontrole na wewnętrznych granicach Strefy Schengen przywróciło 7 z 26 państw: Francja, Austria, Niemcy, Dania, Szwecja, Norwegia, Polska i Węgry. W przypadku Francji powodem było wzmożone zagrożenie terrorystyczne, natomiast większość pozostałych państw argumentowało swoje decyzje wzmożoną migracją spoza UE. W przypadku Polski były to wydarzenia takie jak Konferencja Klimatyczna w Warszawie, Szczyt NATO, Światowe Dni Młodzieży i spotkanie ministerialne poświęcone budowaniu pokoju i bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie.