8 grudnia 2018 rosyjskie media poinformowały o wprowadzeniu do uzbrojenia jednostek specjalnych Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB) systemu broni szturmowej SzAK-12 (Szturmowoj Awtomatnyj Kompleks, liczba oznacza kaliber). Jego podstawowym elementem jest automatyczny karabin specjalny ASz-12 (Awtomat Szturmowoj) w układzie bezkolbowym z gamą amunicji 12,7 mm x 55.
Broń opracowało Centralne Biuro Badawczo-Projektowe Broni Sportowej i Myśliwskiej CKIB SOO (Centralnoje Konstruktorskoje Issledowatelskoje Biuro Sportiwno-Ochotniczjego Orużyja podległe spółce Biuro Konstrukcyjne Przyrządów KBP (Konstruktorskoje Biuro Priborostrojenija) należącej do koncernu Rostech.
8 grudnia 2018 rosyjskie media poinformowały o wprowadzeniu do uzbrojenia jednostek specjalnych Federalnej Służby Bezpieczeństwa systemu strzeleckiego SzAK-12
Powtarzalny Wychłop
SzAK-12 stanowi uzupełnienie wielkokalibrowego systemu snajperskiego WSK/WSSK (Wintowka Specialnaja Krupnokalibernaja / Wintowka Snajperskaja Specialnaja Krupnokalibernaja). Jego podstawowym elementem jest specjalny (wyciszony) powtarzalny karabin snajperski WSSK Wychłop w układzie bezkolbowym. Konstrukcja strzela amunicją 12,7 mm x 54 rodziny SC-130.
Broń powstała w 2002 w ramach zapoczątkowanego w 1999 programu Wychłop. Po raz WSSK pokazano publicznie jesienią 2005 na wystawie Interpolitech w Moskwie. Konstrukcja trafiła do uzbrojenia rosyjskich formacji podległych Centrum Specjalnego Przeznaczenia (CSN) FSB.
WSSK Wychłop był kupowany w niewielkiej liczbie przez Federalną Służbę Bezpieczeństwa. Karabin po każdym strzale należało przeładować, co zmniejszało zainteresowanie konstrukcją. W przypadku broni w układzie bezkolbowym ręczne napinanie było dosyć niewygodne ze względu na nienaturalny ruch ręki strzelca.
Dlatego CKIB SOO zaczęło nieco później prace nad specjalną bronią automatyczną kalibru 12,7 mm. Miała ona uzupełnić istniejące modele do naboju 9 mm x 39 – wyciszane subkarabinki, karabinki i karabiny wyborowe oraz charakteryzować się większym zasięgiem strzału i większą przebijalnością, zwłaszcza celów chronionych indywidualnymi osłonami balistycznymi.
Prototyp SzAK-12 zaprezentowany w grudniu 2011
Naboje 12,7 mm x 54
Do WSSK stosowane są naboje: SC-130PT z 59-gramowym pociskiem z naboju wyborowego 12,7 mm x 108 SN 7N34 (przyjętego do uzbrojenia wraz z 12,7-mm wielkokalibrowym karabinem snajperskim ASWK) o prędkości wylotowej 295 m/s i energii wylotowej 2500 J; SC-130PT2 z 48-gramowym pociskiem ze stopu miedzi; SC-130WPS z 76-gramowym pociskiem o zwiększonej przebijalności z rdzeniem wolframowym (penetruje 16-mm płytę pancerną z odległości 200 m) o prędkości wylotowej 310 m/s i energii wylotowej 3650 J; oraz ćwiczebny SC-130 PU (również z pociskiem z 12,7-mm SN 7N34). Długość całkowita naboju SC-130 nie przekracza 97,3 mm.
Czas lotu na dystans 600 m z uwagi na niewielką prędkość jest długi i wynosi: dla PT – 2,2 s, dla PT2 – 2,3 s, a dla WPS – 2,18 s.
Powtarzalny karabin wyborowy w układzie bezkolbowym WSSK Wychłop do amunicji 12,7 mm x 54 / Zdjęcie: Remigiusz Wilk
Automatyczny ASz-12
Pierwsze zdjęcia nowego karabinu kalibru 12,7 mm w układzie bez kolby właściwej zaczęły pojawiać się w połowie 2011. Broń była zasilana amunicją 12,7 mm x 55, którą opracowano na bazie łuski wcześniejszego naboju 12,7 mm x 51. Dostosowano ją przez to do użycia w broni automatycznej.
W grudniu 2011 raz pierwszy oficjalnie zaprezentowano prototyp ASz-12. Odbyło się to na poligonie na przedmieściach Klimowska podczas pokazu zorganizowanego przez Centralny Instytut Naukowo-Badawczy Budowy Maszyn dla członków Wojskowo-Przemysłowej Komisji przy parlamencie Federacji Rosyjskiej. Wówczas Wiktor Zelenko dyrektor i główny konstruktor CKIB SOO poinformował również, że FSB zamówiło 20 karabinów.
ASz-12 działa w oparciu o wykorzystanie energii krótkiego odrzutu lufy. Może strzelać ogniem pojedynczym lub ciągłym i jest zasilany z magazynków 10- lub 20-nabojowych
Amunicja 12,7 mm x 55
Do ASz-12 można wykorzystywać naboje 12,7 mm x 55: poddźwiękowy z 33-g pociskiem PD-12 przystosowany do strzelania z tłumikiem dźwięku; z lekkim 7-gramowym pociskiem z aluminiowym rdzeniem PS-12A do strzelania do celów żywych silnie grzybkujący; przeciwpancerny z 18-gramowym pociskiem PS-12B o przebijalności 16 mm stali; specjalny dwupociskowy (duplex) z pociskami o masie 17 gramów każdy PD-12. Rodzinę uzupełniają naboje SC-177 i SC-178.
Zasięg skuteczny przy amunicji PD-12 duplex to 100 m, przy zastosowaniu nabojów PS-12A i PD-12 to 200 m, zaś przeciwpancernej PS-12B to 300 m. Warto dodać, że nie jest to jedyna konstrukcja do amunicji 12,7 mm x 55 opracowana przez CKIB SOO, nabojem tym jest też zasilany wielokalibrowy powtarzalny karabin snajperski MC116P5.
Podstawowym elementem systemu broni szturmowej SzAK-12 jest automatyczny karabin specjalny ASz-12 w układzie bezkolbowym z gamą amunicji 12,7 mm x 55.
Konstrukcja
Karabin samoczynno-samopowtarzalny ASz-12 działa w oparciu o wykorzystanie energii krótkiego odrzutu lufy, co jest dosyć niezwykłe na tle większości współczesnych konstrukcji. Dzisiaj rozpowszechniony jest jednak układ z odprowadzaniem gazów z przewodu lufy i oddziaływaniem na tłok o krótkim skoku.
ASz-12 może strzelać ogniem pojedynczym lub ciągłym. Broń zasilana jest z magazynków 10- lub 20-nabojowych. Komorę zamkową wykonano ze stopu aluminium, a spustową z tworzywa sztucznego. Z takiego samego materiału jest chwyt i łoże. Broń może być wyposażona w dwójnóg i podwieszany granatnik, a także różne urządzenia wylotowe: dwukomorowy hamulec wylotowy i dwa rodzaje tłumików dźwięku. Masa ASz-12 to 5,2 kg, długość 675 mm, szybkostrzelność 500-750 strz./min., zasięg skuteczny 300 m.
Na grzbietowej przedniej części komory zamkowej umieszczono szynę Picatinny do mocowania celowników optycznych lub optoelektronicznych. Standardowo jest na niej mocowana w przedniej części składana podstawa muszki, zaś w tylnej chwyt transportowy z celownikiem szczerbinowym. Na nim też umieszczono odcinek szyny akcesoryjnej.
Łoże jest wymienne, można go zastąpić podwieszonym granatnikiem. Podstawowe wykonano z tworzywa sztucznego z umieszczonym na dole odcinkiem uniwersalnej szyny montażowej. Dwa dalsze odcinki Picatinny ulokowano po bokach.
Komorę zamkową ASz-12 wykonano ze stopu aluminium, a spustową z tworzywa sztucznego. Masa 5,2 kg, długość 675 mm, szybkostrzelność 500-750 strz./min., zasięg skuteczny 300 m
Manipulatory
Bezpiecznik blokujący język spustowy został przeniesiony nad chwyt pistoletowy, gdzie może być obsługiwany za pomocą kciuka dłoni. Jest dwupołożeniowy i obustronny, więc jednakowo dostępny dla strzelców prawo- i leworęcznych. Niemniej to model niedostosowany do mańkutów. Składana (do napięcia trzeba ją uchwycić i pociągnąć w dół) rękojeść napinania jest ulokowana z prawej strony, tak samo jak okno wyrzutowe łusek zasłonięte klapką na sprężynie.
Dwupołożeniowy przełącznik rodzaju ognia umieszczony został w tylnej części komory spustowej, za gniazdem magazynka. Można go przestawić z prawej na lewą, samo użycie jest dosyć niewygodne. W górnym położeniu przełącznika broń strzela ogniem pojedynczym, w dolnym – ciągłym.