We wtorek, 22 lipca 2025, Siły Powietrzne Sił Zbrojnych Ukrainy poinformowały w mediach społecznościowych, że ukraińska państwowa spółka Ukrnafta we współpracy z międzynarodową fundacją charytatywną Wracaj Żywy (Come Back Alive), na zlecenie Ministerstwa Obrony Ukrainy, opracowała mobilny kompleks obsługi samolotów wielozadaniowych Lockheed Martin F-16AM/BM o nazwie Projekt 61.
System został opracowany dla Dowództwa Operacyjnego Centrum jako odpowiedź na działania Rosjan mające na celu niszczenie cennych samolotów F-16 (utracono już 4 z 50 dostarczonych), z związku czym poszukiwano rozwiązań mobilnych, niezależnych od lotnisk padających łupem ataków dronowych i rakietowych. Przekazano wojsku trzy zestawy systemu.
Projekt 61 miał na celu zbudowanie niezależnego i skutecznego ekosystemu wsparcia, który opiera się na realnych potrzebach Ukrainy w tej wojnie:
- mobilnego kompleksu planowania misji, w którym przeprowadza się odprawa pilotów przed lotem i wsparcie samolotów w strefie bliskiego zasięgu;
- dwa kompleksy do przygotowania uzbrojenia lotniczego, które przyspieszają przygotowywanie i testowanie amunicji, a także ułatwiają jej podwieszanie do samolotu.
Wcześniej do podwieszenia jednej amunicji potrzebnych było od 10 do 12 osób. Dzięki temu kompleksowi teraz można to zrobić z pomocą trzech osób – powiedział Serhij, przedstawiciel Biura 61, zajmującego się rozwojem systemu w spółce Ukrnafta. System kosztował łącznie 51 354 554 UAH (4,471 mln zł), z czego 49 438 176,90 UAH (4,304 mln zł) pokryła spółka i uwzględnia najlepsze praktyki europejskie, opiera się na rzeczywistych potrzebach Ukrainy i pomaga cennym samolotom bojowym w pełni wykorzystać ich potencjał.
Informacje na temat systemu są ograniczone, ale jeden zestaw składa się on z dwóch jednostek serwisowych obejmujących:
- warsztat do przygotowywania i testowania uzbrojenia lotniczego Iveco;
- dwa samochody w zabudowie typu van Iveco z żurawiem do transportu i załadunku amunicji;
- jeden samochód w zabudowie pick-up Renault dla łatwiejszej logistyki.
Jednostka planowania misji na podwoziu RMMV TGS 6×6 z naczepą dwuosiową obejmuje:
- kontenerowy moduł operacyjny z pięcioma stanowiskami roboczymi do odpraw przed lotem i utrzymywania łączności z pilotami;
- kontenerowy moduł mieszkalny, w którym operatorzy mogą odpoczywać podczas długich dyżurów i relokacji.
Jak podkreśla Ukrnafta, mobilny kompleks obsługi może być rozmieszczany w dowolnym miejscu lądowania samolotu (np. na drogowych odcinkach lotniskowych – przyp. red.), również w sytuacjach awaryjnego lądowania. Ułatwia to ochronę samolotów, szybsze przygotowanie ich do walki i zmniejsza liczbę personelu potrzebnego do całego procesu. Główną zaletą kompleksu jest mobilność terenowa.
Galeria zdjęć: