22 lipca 2025. Już niebawem odwiedzający Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie będą mogli z bliska podziwiać wierną replikę samolotu RWD-8 – jednej z najbardziej rozpoznawalnych i zasłużonych konstrukcji w historii polskiego lotnictwa cywilnego i wojskowego. Zakończyły się prace nad repliką tego wyjątkowego statku powietrznego, który już wkrótce zagości wśród innych eksponatów w Hangarze nr 5 – przestrzeni, w której przygotowywana jest nowa wystawa stała Z wiatrem i pod wiatr – lotnictwo cywilne. Uroczyste otwarcie ekspozycji nastąpi 24 sierpnia 2025 r., podczas obchodów Święta Lotnictwa Polskiego.
Zdjęcia: Zuzanna Kaczorowska i Jarosław Dobrzyński, Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
Ostatnie szlify
W ostatnim etapie prac zamontowane zostało drewniane śmigło z metalowymi okuciami, wykonane ręcznie przez zespół konserwatorów Muzeum Lotnictwa Polskiego. Replika otrzymała historyczne malowanie aeroklubowe charakterystyczne dla maszyn z Doświadczalnych Warsztatów Lotniczych (DWL) oraz oryginalną rejestrację odpowiadającą egzemplarzowi latającemu przed wojną w barwach Aeroklubu Krakowskiego. Zrekonstruowane zostało również wnętrze kabiny, w którym odwzorowano układ przyrządów pokładowych zgodnie z oryginalną specyfikacją producenta.
RWD-8 – szkolna legenda polskich skrzydeł
Samolot RWD-8 to jedna z ikon przedwojennego polskiego lotnictwa – lekki, dwumiejscowy górnopłat o konstrukcji mieszanej, stworzony przez zespół konstruktorów RWD: Stanisława Rogalskiego, Stanisława Wigury i Jerzego Drzewieckiego. Został zaprojektowany w odpowiedzi na konkurs ogłoszony w 1931 roku przez Ligę Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP) na nowy samolot szkolny. Już od 1934 roku pełnił funkcję podstawowej maszyny szkoleniowej w polskim lotnictwie wojskowym.
Cechował się świetnymi właściwościami pilotażowymi, dobrą sterownością i prostą obsługą – był stabilny, wytrzymały i bezpieczny. Dzięki temu idealnie nadawał się zarówno do szkolenia wstępnego, jak i lotów treningowych, holowania szybowców czy nauki skoków spadochronowych. Od 1934 roku samolot ten pokonał konkurencję w postaci dwupłatów PZL-5bis i Bartel BM-4h i stał się najpowszechniej używanym typem szkolnym w kraju.
Samoloty RWD-8 (pierwsze dwa) na lotnisku w Katowicach; wrzesień 1936 / Zdjęcie: NAC
Łącznie wyprodukowano około 600 egzemplarzy – zarówno w zakładach DWL, jak i Podlaskiej Wytwórni Samolotów (PWS). Samoloty trafiły nie tylko do jednostek wojskowych i szkół lotniczych w Dęblinie, Krośnie czy Bydgoszczy, ale także do aeroklubów w całej Polsce. Część z nich została sfinansowana ze środków publicznych w ramach zbiórek Funduszu im. Żwirki i Wigury, co czyniło z nich symbol narodowej dumy i społecznego zaangażowania w rozwój lotnictwa.
Służba w kraju i za granicą
W czasie kampanii wrześniowej RWD-8 znalazły się na wyposażeniu plutonów łącznikowych oraz improwizowanych jednostek pomocniczych. Ich zdolność do startów i lądowań w trudnym terenie, przydatność do działań zwiadowczych oraz łatwość eksploatacji sprawiły, że pełniły ważną rolę jako samoloty łącznikowe i rozpoznawcze.
RWD-8 podczas pokazów nad Tel Awiwem w 1946 / Zdjęcie: NAC
Po wybuchu wojny część samolotów została ewakuowana – 57 trafiło do Rumunii, 40 na Łotwę, pojedyncze egzemplarze do Węgier i Finlandii. RWD-8 był również eksportowany – m.in. do Brazylii, Palestyny, Maroka i Jugosławii, gdzie powstała niewielka seria na licencji.
Unikat – do podziwiana w jedynym takim muzeum w Małopolsce
Mimo dużej liczby wyprodukowanych egzemplarzy żaden oryginalny samolot RWD-8 nie zachował się do naszych czasów. Tym większego znaczenia nabiera projekt rekonstrukcyjny prowadzony przez Muzeum Lotnictwa Polskiego, który przywraca tę ikonę polskiego lotnictwa do zbiorowej świadomości i pozwala kolejnym pokoleniom z bliska doświadczyć dziedzictwa naszych przestworzy.
Tomasz Kosecki, Dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie w replice samolotu RWD-8
Powstanie tej repliki jest nie tylko spełnieniem marzeń pasjonatów lotnictwa, ale także wyrazem uznania dla konstruktorów i pilotów, którzy na trwałe zapisali się w historii polskiego lotnictwo i budowali jego prestiż – podkreśla Tomasz Kosecki, Dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Nowy eksponat już wkrótce stanie się integralną częścią jednej z najważniejszych ekspozycji w Europie poświęconych lotnictwu cywilnemu – wystawy Z wiatrem i pod wiatr – lotnictwo cywilne.
Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprasza wszystkich zainteresowanych na wielkie otwarcie 24 sierpnia 2025 r.
Zdjęcia z powstawania repliki RWD-8: Replika samolotu RWD-8 atrakcją nowej wystawy stałej w Muzeum Lotnictwa Polskiego.
Więcej o wystawie Z wiatrem i pod wiatr – lotnictwo cywilne: Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie zaprasza na nową wystawę stałą).