W czwartek, 27 lutego 2025, europejska Organizacja jednocząca współpracę w dziedzinie uzbrojenia (Organisation conjointe de coopération en matière d’armement, OCCAR) poinformowała o przekazaniu Ministerstwu Obrony Wielkiej Brytanii pierwszy zestaw morskiego systemu do walki przeciwminowej w ramach programu MMCM (Maritime Mine Counter Measures).
Zdjęcia: Thales PolaRyse | Eloi Stichelbaut via OCCAR
MMCM jest realizowany wspólnie z Francją, gdzie nosi kryptonim SLAMF (Système de lutte anti-mines du futur). Dostawy rozpoczęto 19 grudnia 2024, zgodnie z informacją opublikowaną 21 stycznia br. Wcześniej, marynarki wojenne obu państw, otrzymały w 2021 demonstratory technologii, natomiast Royal Navy otrzymała także trzy lata wcześniej pierwszy bezzałogowy, autonomiczny system przeciwminowy, opracowany przez Atlas Elektronik UK dla programu MHC (Mine Countermeasures and Hydrographic Capability).
Branża, krajowi eksperci, menedżerowie i OCCAR stanęli przed szeregiem wyzwań podczas opracowywania tej najnowocześniejszej technologii, która ostatecznie umożliwi szybkie niszczenie min morskich w sposób bardziej opłacalny i bezpieczny niż w przeszłości, skutecznie unikając interwencji człowieka podczas niebezpiecznych operacji. Najważniejsi podwykonawcy programu to BAE Systems, Thales UK, Saab Defence and Security i L3Harris.
Królewska Marynarka Wojenna (Royal Navy) została przeszkolona i jest teraz gotowa do dalszego rozwijania tej nowej koncepcji, wykorzystując tę technologię bezzałoowców sterowanych zdalnie z przenośnego centrum operacyjnego. Ta pierwsza zdolność pozwoli Królewskiej Marynarce Wojennej na prowadzenie operacji w złożonych środowiskach, w tym bezzałogowych misji pomiarowych sonarem do stanu morza 4 w celu utrzymania precyzyjnego mapowania dna morskiego. Możliwość przeprowadzania identyfikacji, a następnie szkolenia w zakresie neutralizacji min na morzu jest również zapewniona dzięki dostawie dedykowanego zdalnie sterowanego pojazdu (ROV).
MMCM
Prace badawczo-rozwojowe nad MMCM/SLAMF zostały zlecone w 2017 spółce Thales Underwater Systems w kooperacji z politechniką w Breście (École nationale supérieure de techniques avancées Bretagne).
27 listopada 2020 Thales UK otrzymała zlecenie na produkcję trzech zestawów systemu MMCM dla Royal Navy za równowartość 184 mln GBP (wówczas 917,97 mln zł).
System MMCM, podobnie jak jego francuski odpowiednik, składa się bezzałogowego/opcjonalnie załogowego niszczyciela min L3Harris ASV C-Sweep, pełniącego zadanie okrętu dowodzenia, wyposażonego w sonar holowany Thales TSAM o wysokiej rozdzielczości lub zdalnie sterowany pojazd podwodny klasy ROV (dwa niszczyciele na jeden zestaw w każdej z konfiguracji).
W skład każdego zestawu wchodzą również roboty Saab MuMNS (Multi-Shot Mine Neutralization System), trzy autonomiczne pojazdy podwodne ECA Espadon klasy AUV (Autonomous Underwater Vehicle) i autonomiczne pojazdy podwodne Exail A18-M do przenoszenia sonaru holowanego SAMDIS 600 (pojazdy A-18M są także częścią składową belgijsko-niderlandzkiego programu walki przeciwminowej rMCM (robotic Mine CounterMeasures)).
System w ramach programu MMCM będzie zdolny do wykrywania i identyfikacji obiektów znacznie mniejszych, niż jest to obecnie możliwe, szybkość mapowania dna morskiego wzrośnie, podobnie głębokość wykrywania zagrożeń minowych – do 300 m. Ponadto, sygnatury akustyczne, magnetyczne i elektryczne wszystkich elementów systemu zostały maksymalnie zredukowane.
Warto dodać, że francuski odpowiednik będzie różnił się włączeniem dodatkowo pływającej baza dla nurków-saperów nowej generacji BBPD NG (Bâtiments-bases des plongeurs démineurs de nouvelle génération) oraz systemu zbierania i analizy danych SEDGM (Système d’exploitation des données de guerre des mines), opartego na uczeniu maszynowym (sztucznej inteligencji). Natomiast w przyszłości rolę okrętu dowodzenia przejmą niszczyciele min MCMPF (Mine Counter Measures Platform) typu City, które zostaną pozyskane ze wspomnianego programu rMCM, dzięki niedawnemu porozumieniu Francji z Królestwami Belgii i Niderlandów.
System MMCF zastąpi klasyczne niszczyciele min typu Sandown, których 12 egzemplarzy w latach 1992-2001 weszło do służby jako uzupełnienie jednostek typu Hunt. W ostatnich latach 7 okrętów typu Sandown odsprzedano do sojuszników: Ukrainy (2 egz.), Rumunii (2 egz.) i Estonii (3 egz.). Ponadto, Arabia Saudyjska zakupiła trzy okręty jako nowe, a w Hiszpanii na licencji powstało sześć jednostek mocno zmodyfikowanego typu Segura. Bazowe okręty mają one po 52,5 m długości, 10,9 m szerokości, 2,3 m zanurzenia i 660 t wyporności pełnej.