Pierwszy F-35B Block 4 w Korpusie Piechoty Morskiej USA

W piątek, 11 października 2024, służba prasowa 2. Skrzydło Lotnictwa Korpusu Piechoty Morskiej USA (2nd Marine Aircraft Wing) poinformowało, że 533. Eskadra Myśliwsko-Uderzeniowa Hawks (Marine Fighter Attack Squadron 533, VMFA-533) z bazy lotniczej MCAS Beaufort w Karolinie Południowej stała się drugą liniową eskadrą na wschodnim wybrzeżu, przezbrojoną w samoloty wielozadaniowe Lockheed Martin F-35B Lightning II, po VMFA-542 Tigers z MCAS Cherry Point w Karolinie Północnej.

Zdjęcie: Lance Cpl. Bryan Giraldo, USMC

Jak dotąd w MCAS Beaufort stacjonowała tylko 501. Eskadra Szkoleniowa Warlords (Marine Fighter Attack Training Squadron 501, VMFAT-501) wyposażona w F-35B.

Jednakże najciekawszym aspektem piątkowego ogłoszenia jest potwierdzenie, że pierwszy odebrany samolot reprezentuje długo oczekiwaną i najnowszą wersję Block 4 w konfiguracji wyposażenia Technical Refresh 3 (TR3). Wcześniej, w lipcu br. w tej konfiguracji trafiły dwa konwencjonalne F-35A do wojsk lotniczych (US Air Force, USAF).

Dostarczenie pierwszego F-35B Block 4 do VMFA-533 rozpoczyna kolejny rozdział w bogatej historii eskadry, która rozpoczęła się prawie 81 lat temu do dziś i jest ważnym krokiem naprzód w zwiększaniu zdolności bojowych Marine Aircraft Group 31 i naszej zdolności do wniesienia wkładu do Marine Air-Ground Task Force i sił połączonych — powiedział płk Michael Cassidy, dowódca MAG-31. Przejście eskadry (na nowy typ samolotu) nie jest małym wyczynem, a Marines VMFA-533 włożyli w to wiele wysiłku w ciągu ostatniego roku, aby doprowadzić ich do tego punktu. Jestem podekscytowany tym, co przyniesie przyszłość VMFA-533, gdy podejmują ten znaczący krok w swojej historii, i bardzo czekam na ich wkład w “dźwięk wolności” w MCAS Beaufort.

Eskadra VMFA-533 została sformowana 28 września 2023 na bazie VMFA(AW)-533 (Marine All Weather Fighter Attack Squadron 533), która była nazywana potocznie America’s Squadron. Przez 31 lat była wyposażona w samoloty F/A-18 Hornet.

Ta dostawa oznacza nową erę w wykorzystaniu F-35 przez Korpus Piechoty Morskiej. Roczny proces przygotowań do naszego pierwszego F-35 Block 4 pokazuje cierpliwość i wytrwałość Marines w tej eskadrze, powiedział ppłk Zachary Hartnett, dowódca VMFA-533. Jestem naprawdę dumny z wyjątkowego profesjonalizmu i poświęcenia, jakie każdy Marines w America’s Squadron wykazał w ciągu ostatniego roku i cieszę się, że ich ciężka praca została nagrodzona długo oczekiwaną dostawą F-35, który nazwiemy naszym własnym.

Marine Fighter Attack Squadron (VMFA) 533 in Beaufort, South Carolina received their first F-35B Lightning II jet, marking their transition from the F/A-18 Hornet to the F-35B. Oct 11, 2024. pic.twitter.com/346qJ4gXqT

— Virtual Bayonet (@VirtualBayonet) October 11, 2024

Przypomnijmy, że pierwszy doświadczalny F-35A w konfiguracji TR-3 został oblatany 6 stycznia 2023. Od tamtej pory realizowano program prób w locie, który miał zweryfikować poprawność działania i stabilność nowego oprogramowania. Oczekiwano, że fabrycznie nowe samoloty F-35 Block 4 z wyposażeniem TR-3 będą schodzić z linii montażowej począwszy od lata 2023. Program modernizacji TR3 Block 4 rozpoczął się w październiku 2018 i notował kolejne opóźnienia oraz wzrost kosztów.

W czerwcu 2023 F-35 JPO wstrzymało planowane na lipiec tego samego roku pierwsze planowane dostawy z powodu opóźnień programu testowego, a producent i główny integrator, spółka Lockheed Martin poinformował, iż oznacza to, że dostawa dziesiątek gotowych F-35 do nowej konfiguracji będzie przełożona w czasie. Nowy harmonogram ustalono na pomiędzy wrzesień 2023 a kwiecień 2024. We wrześniu harmonogram ponownie przesunięto na kwiecień 2024. Producent planował w 2023 dostawę od 147 do 153 nowych samolotów, ale ostatecznie liczba ta spadła do 98 i dotyczyła rzecz jasna tylko konfiguracji TR-2.

Ostatecznie nie dotrzymano terminu kwietniowego, a 16 maja 2024 Biuro Rozliczeń Rządu (Government Accountability Office, GAO) opublikowało raport o postępach w sprawie programu F-35. W porównaniu z poprzednim raportem, zdaniem GAO, Departament Obrony miał wdrożyć jedynie część zaleceń. W międzyczasie jednak, 12 marca br., Departament Obrony ogłosił uruchomienie produkcji wielkoseryjnej (Full-Rate Production, FRP) tych samolotów wielozadaniowych. Zgodnie z rzeczonym raportem, program modernizacji, zarówno wyposażenia, jak i oprogramowania Block 4 TR3 wyniósł już 1,8 mld USD.

Przypomnijmy, że z powodu obaw o terminowe dostawy, w ostatnim czasie Dania ogłosiła przebazowanie w trybie pilnym 6 służącym do szkolenia samolotów do kraju. Natomiast w grudniu br. mają rozpocząć się szkolenia na pierwszych dwóch polskich F-35A Husarz w bazie lotniczej Ebbing Gwardii Narodowej stanu Arkansas w Fort Smith (wcześniejsze doniesienia prasowe mówiły o jesieni 2024).

F-35 Block 4 TR3

Pakiet F-35 TR3 Block 4 obejmuje ponad 75 istotnych modyfikacji: większe zdolności prowadzenia walki radioelektronicznej, nowy czujnik elektrooptyczny EOTS (Electro-Optical Targeting System), kolejne zintegrowane uzbrojenie (17 wg Forbesa, ale również chodzi o systemy broni niekinetycznej, np. ataku elektronicznego), modyfikacje kabiny i systemów nawigacji.

Niektóre z nich będą wprowadzane stopniowo do ostatecznej konfiguracji, dla której może być wymagana modernizacja silnika w celu zapewnienia większej mocy dla wszystkich systemów (np. w przypadku USAF zrezygnowano z nowego silnika w ramach Adaptive Engine Transition Program na rzecz modernizacji Engine Core Upgrade i Enhanced Power and Cooling System).

Wśród nie utajnionych modyfikacji jest optoelektroniczny system zobrazowania sytuacji taktycznej (Distributed Aperture System) nowej generacji, nowy zintegrowany procesor rdzeniowy (25 razy szybszy), ulepszenia systemów chłodzenia, nowy procesor (3 razy szybszy) i 8 dodatkowych anten systemu walki radioelektronicznej (obecnie jest 12).

Lockheed Martin informowała również o integracji z nowym systemem przeciwkolizyjnym (Auto Ground Collision Avoidance System) czy nową architekturę systemową wyposażenia Technical Refresh 3, co zapewni możliwość prowadzenia operacji wielodomenowych, zdolności obrony przeciwrakietowej, funkcję opcjonalnie załogowego lotu oraz większy zasięg, dzięki zastosowaniu zewnętrznych zbiorników paliwa. Najnowszą ujawnioną modyfikacją będzie wymiana radaru z anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym AESA typu AN/APG-81 na nowe urządzenie, oznaczone jako AN/APG-85.