W poniedziałek, 3 czerwca 2024, jednostka badawcza Defense Innovation Unit (DIU) Departamentu Obrony USA wraz z Air Force Life Cycle Management Center (AFLCMC) Dowództwa Logistycznego USAF wybrały oferty spółek Anduril Industries, Integrated Solutions for Systems, Inc. (IS4S), Leidos Dynetics oraz Zone 5 Technologies do zbadania i przetestowania koncepcji tanich pocisków manewrujących w ramach projektu ETV (Enterprise Test Vehicle).
Koncepcja ETV od IS4S / Źródło: Integrated Solutions for Systems, Inc.
Podstawową koncepcją inicjatywy ETV jest przetestowanie rozwiązań komercyjnych i podwójnego zastosowania (cywilnego i wojskowego) w celu zbudowania systemu uzbrojenia – pocisku manewrującego o zasięgu do 926 km (500 mil morskich) i cenie jednostkowej do 150 000 USD (592,5 tys. zł). Dla porównania pocisk AGM-158B JASSM-ER, którego w ostatnim czasie kolejną partię zakupiła Polska – kosztuje 1,2-1,5 mln USD (4,73-5,92 mln zł), podczas gdy pocisk JSM (Joint Strike Missile), który zostanie zintegrowany z amerykańskimi F-35A, aż 2,7 mln USD (10,65 mln zł). Jednocześnie propozycje mają wykazywać się podatnością na modernizację w przyszłości, dzięki modułowej i skalowanej konstrukcji.
Wstępne demonstracje w locie odbędą się w ciągu 7 miesięcy od daty podpisania umów, ale począwszy od późnego lata/wczesnej jesieni br., po czym jeden lub kilka najbardziej obiecujących prototypów będzie dalej rozwijanych w kierunku wariantu produkcyjnego. Czterech wykonawców wybrano spośród ponad 100 komercyjnych oferentów będących przedsiębiorstwami zajmującymi się technologiami podwójnego zastosowania.
Projekt ETV jest realizowany we współpracy z to laboratorium badawczym amerykańskich sił powietrznych AFRL (Air Force Research Laboratory), Dowództwem Operacji Specjalnych (United States Special Operations Command, US SOCOM), dowództwem NAVAIR (Naval Sea Systems Command) i Dowództwem Indo-Pacyficznym Stanów Zjednoczonych (United States Indo-Pacific Command, USINDOPACOM). Co ciekawiej, w ostatnim czasie US SOCOM testowała w locie nowy typ zminiaturyzowanego pocisku manewrującego.
ETV od Leidos Dynetics przypominający projekt amunicji szybującej GBU-69/B SGM / Grafika: Leidos Dynetics
Jesteśmy podekscytowani współpracą z DIU. ETV stwarza okazję do wykorzystania obiecujących pomysłów z branży do tworzenia i udoskonalania niedrogich projektów do realizacji testów, które będzie można wyprodukować w odpowiednim czasie – powiedział zastępca sekretarza amerykańskich wojsk lotniczych (US Air Force, USAF) ds. zakupów, technologii i logistyki, Andrew P. Hunter.
Aby ograniczyć tzw. wąskie gardła w łańcuchu dostaw i utrzymać koszty produkcji na niskim poziomie, dostawcy muszą uwzględnić w swoich ofertach dostępne na rynku komponenty (commercial off-the-shelf, COTS), minimalizując wykorzystanie kosztownych materiałów, charakteryzujące jednozadaniowością oraz wykazując możliwość do rozpoczęcia produkcji seryjnej o dużej wydajności, co nie jest możliwe w przypadku bardziej wyrafinowanych projektów. Muszą też charakteryzować otwartą architekturą systemów.
ETV od Zone 5 Technologies – przypominający AGM-158 JASSM. Spółka jest zaangażowana w program CLEAVER (Cargo Launch Expendable Air Vehicles with Extended Range), który ma na celu opracowanie lotniczej amunicji o własnym napędzie dla USAF przenoszonej w ładowni samolotu transportowego / Grafika: Zone 5 Technologies
Chociaż Dyrekcja ds. Uzbrojenia USAF pozostaje zaangażowana w nasze dotychczasowe, wysokowydajne produkty, nabraliśmy przekonania, że poszerzenie zakresu o więcej nietradycyjnych firm z branży lotniczej i kosmicznej daje największą szansę na osiągnięcie naszych celów w zakresie kosztu jednostkowego, harmonogramu projektu i celów ilościowych produkcji – powiedziała Cassie Johnson, kierownik programu ETV w Dyrekcji Uzbrojenia. Z niecierpliwością czekamy na zapewnienie naszym lotnikom godnych szacunku zdolności.
Spośród czterech oferentów tylko Anduril Industries nie zaprezentowało zaoferowanej koncepcji.
Warto przypomnieć, że od 2017 USAF pod egidą AFRL prowadziły program prototypu niskokosztowego pocisku manewrującego Gray Wolf, który został zwieńczony testami w locie w 2020. Był on wyposażony w silnik turboodrzutowy TDI-J85 o ciągu 90 kg.
W ostatnim czasie USAF, wraz z marynarką wojenną (US Navy) uruchomiły z kolei program RAACM (Rapidly Adaptable Affordable Cruise Missile).
Warto też wspomnieć inicjatywy wielkiego przemysłu w USA, takie jak Speed Racer i Project Carrera od Lockheed Martin, Advanced Air-Launched Effects (A2LE) od General Atomics Aeronautical Systems (GA-ASI), choć są to w zasadzie koncepcje systemów bezzałogowych, gdzie nacisk kładzie się na niskie koszty czy w końcu rządowy program Collaborative Combat Aircraft (CCA) mający na celu opracowanie autonomicznych bojowych bezzałogowców tzw. lojalnych skrzydłowych.