Oficjalnie: PhantomStrike i Sniper ATP dla polskich FA-50PL

10 maja br. rzecznik Agencji Uzbrojenia ppłk Krzysztof Płatek potwierdził, że na wyposażenie polskich zmodernizowanych lekkich samolotów bojowych FA-50PL wejdzie radar z anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym AESA (Active Electronically Scanned Array) typu PhantomStrike amerykańskiej spółki Raytheon Intelligence & Space (część Raytheon Technologies). Pierwsze nieoficjalne doniesienia w tej sprawie pojawiły się 2 kwietnia br. Z kolei 9 maja br. USA wydały zgodę na sprzedaż do Polski optoelektronicznych zasobników obserwacyjno-celowniczych Lockheed Martin AN/AAQ-33 Sniper ATP, które trafią na wyposażenie tych samolotów.

Wizualizacja FA-50PL, czyli spolonizowanego FA-50 Block 20 / Grafika: KAI

Samoloty FA-50PL, które znajdą się na wyposażeniu Polskich Sił Powietrznych, zostaną wyposażone w radar AESA PhantomStrike, produkowany przez Raytheon Intelligence & Space, który umożliwi sprawną implementację wymaganych docelowych funkcji realizacji misji powietrze-powietrze i powietrze-ziemia – napisał na Twitterze rzecznik Agencji Uzbrojenia.

Ppłk Płatek poinformował również, że w nieokreślonym terminie FA-50PL zostaną zintegrowane z pociskami rakietowymi klasy powietrze-powietrze średniego zasięgu AIM-120 AMRAAM.

Pierwsze doniesienia w polskiej prasie branżowej o zaoferowaniu stacji radiolokacyjnych PhantomStrike typu AESA w pierwszej kolejności dla polskich FA-50PL pojawiły się już jesienią ub. r. Natomiast prace nad urządzeniem tej klasy, które będzie na tyle kompaktowe, aby znaleźć zastosowanie w lekkich samolotach (przede wszystkim FA-50 Block 10, który takowym nie dysponuje), śmigłowcach czy bezzałogowcach rozpoczęły ze środków własnych się jeszcze w 2018, gdy Raytheon Intelligence & Space przeprowadził rok wcześniej badanie rynku i stwierdził, iż istnieje zapotrzebowanie na takie radary.

Antena radaru PhantomStrike otrzymała cyfrowe moduły nadawczo-odbiorcze REX+ klasy TRM (Transmitter-Receiver Module), oparte na technologii azotku galu (GaN). Celem było opracowanie radaru dorównującego parametrom urządzeniom tej klasy stosowanym na najnowszych samolotach wielozadaniowych F-16, a więc Northrop Grumman AN/APG-83 SABR (Scalable Agile Beam Radar) wyposażony w antenę w technologii arsenku galu (AsGa). Co ciekawe, SABR również był oferowany dla FA-50 Block 20.

PhantomStrike ma mieć pełne zdolności namierzania i walki przeciwko celom powietrznym, lądowym i nawodnym oraz działać w trybie uniwersalnym, zdolnym do wykrywania i śledzenia różnych obiektów równocześnie. Urządzenie ma mieć masę mniejszą niż 60 kg. Jego praca jest sterowana za pomocą procesorów sygnałowych CHIRP, a chłodzony jest nie cieczą, a powietrzem. Dzięki temu radar ma być o 50% tańszy, o 80% lżejszy oraz ma pobierać do 65% energii elektrycznej w porównaniu do konkurencyjnych urządzeń o porównywalnych parametrach.

PhantomStrike zapewni FA-50 Block 20 (FA-50PL) m.in. zdolność zwalczania celów powietrznych na średnich dystansach za pomocą kierowanych pocisków rakietowych klasy powietrze-powietrze AIM-120 AMRAAM, a także zwiększy znacząco możliwości zwalczania celów naziemnych i nawodnych w stosunku do FA-50 Block 10 (FA-50GF) czy możliwość używania bomb kierowanych LIG Nex1 KGGB. W 2021 KAI badała możliwość integracji pocisków manewrujących Kongsberg/Raytheon JSM (Joint Strike Missile), Roketsan SOM (Stand-Off Missile) oraz Taurus KEPD 350K-2.

Źródło: Raytheon Intelligence & Space

Radary PhantomStrike trafią też na pokład 18 samolotów FA-50 Block 20, zamówionych przez Malezję 24 lutego br. czy egipskich samolotów, w sprawie produkcji lokalnej których podpisano porozumienie 1 grudnia ub. r. Ponadto, zmodernizowane pod tym kątem mogłyby zostać 24 irackie T-50IQ (dostarczone do listopada 2019) i 12 filipińskich FA-50PH (dostarczone do końca maja 2017), które są wariantami bazowego FA-50.

Warto dodać, że 2 maja br. podczas konferencji Aerospace Conference 2023 w Daejeon, południowokoreańska spółka LIG Nex1 zaprezentowała lokalnym mediom nowy prototyp radaru AESA o nazwie ESR-500A, który jest oferowany także dla FA-50 Block 20.

Samoloty FA-50PL, które znajdą się na wyposażeniu 🇵🇱Sił Powietrznych, zostaną wyposażone w radar #AESA #PhantomStrike, produkowany przez @RaytheonIntel, który umożliwi sprawną implementację wymaganych docelowych funkcji realizacji misji powietrze-powietrze i powietrze-ziemia. pic.twitter.com/yH8xaisXKy

— Krzysztof Płatek (@krzysztof_atek) May 10, 2023

9 maja br. amerykańska Agencja Współpracy Obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) poinformowała o zgodzie Departamentu Stanu USA na potencjalną sprzedaż do Polski partii 34 optoelektronicznych zasobników obserwacyjno-celowniczych Lockheed Martin AN/AAQ-33 Sniper ATP (Advanced Targeting Pod) wraz z kontenerami transportowymi za maksymalnie 124,7 mln USD (518,31 mln zł).

Pakiet zawiera również wsparcie systemowe i sprzęt pomocniczy, części zamienne, materiały eksploatacyjne, akcesoria oraz wsparcie w zakresie napraw i zwrotów, sprzęt do integracji i testowania oraz wsparcie, jawne dostawy i wsparcie oprogramowania, jawne systemy numerów identyfikacyjnych CPIN, jawne publikacje i dokumentacje techniczne, szkolenie personelu i sprzęt szkoleniowy, usługi wsparcia inżynieryjnego, technicznego i logistycznego rządu USA i wykonawcy umowy (Lockheed Martin) oraz inne powiązane elementy wsparcia logistycznego i programowego.

Grafika: Lockheed Martin

Obecnie, zasobniki w wersji Sniper XR ATP są na wyposażeniu polskich samolotów wielozadaniowych F-16C/D Jastrząb wraz z zasobnikami rozpoznania obrazowego Goodrich DB-110 (siedem egzemplarzy wraz z dwiema naziemnymi stacjami). Od 6 października 2020 Agencja Uzbrojenia poszukuje dostawcy systemu rozpoznawczego (z radarem o syntetycznej aperturze, SAR). 16 lutego 2021 ppłk Płatek informował Redakcję MILMAG, że do postępowania zgłosiły się dwa podmioty: izraelska spółka Elta Systems oraz amerykańska spółka Goodrich Corporation. Postępowanie nie zostało jeszcze rozstrzygnięte.

Przypomnijmy, że 16 września ub. r. Ministerstwo Obrony Narodowej zamówiło w Korea Aerospace Industries 12 samolotów FA-50 Fighting Eagle (Block 10; GF – Gap Filler), za ok. 705 mln USD netto (3,36 mld zł netto/4,14 mld zł brutto), których dostawy do 23. Bazy Lotnictwa Taktycznego w Mińsku Mazowieckim rozpoczną się w III kwartale bieżącego roku.

Dlatego, 22 lutego br. rozpoczęło się szkolenie pierwszych czterech pilotów Sił Powietrznych RP w 1. Skrzydle Myśliwskim wojsk lotniczych Republiki Korei (Daehanminguk Gong-gun), stacjonującym w bazie lotniczej Gwangju, leżącej 329 km na południe od Seulu.

Z kolei 1 marca br. Agencja Uzbrojenia opublikowała zaproszenie do udziału w postępowaniu przetargowym prowadzonym procedurą ograniczoną, dotyczącym zakupu partii amunicji 20 mm x 102 do zmodyfikowanych działek pokładowych M61A2 Vulcan dla zamówionych w Korei samolotów.

Pierwszy FA-50GF o numerze taktycznym 5002 został zaprezentowany 9 marca br., natomiast oblot nastąpił 2 kwietnia br. W międzyczasie, 24 marca br. wicepremier i minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak oraz wiceminister Wojciech Skurkiewicz ujawnili, że FA-50 zadebiutuje publicznie na Międzynarodowych Pokazów Lotniczych Air Show 2023 organizowanych pod hasłem Niezwyciężeni w przestworzach, 26 i 27 sierpnia br.

Pierwszy polski FA-50GF / Zdjęcie: KAI

W dalszej kolejności Polska ma otrzymać 36 samolotów w konfiguracji KA-50PL (Block 20), dostosowanych do wymogów Sił Powietrznych RP, których dostawy zostaną zrealizowane w latach 2025-2028. Zostały zamówione równolegle z pierwszymi dwunastoma wraz z pakietami szkoleniowym i logistycznym oraz usługą wsparcia technicznego. Wartość tej umowy wynosi ok. 2,3 mld USD netto (10,88 mld zł netto/13,38 mld zł brutto). Docelowo, w Polsce powstanie centrum serwisowe tych samolotów, a cała flota zostanie ujednolicona do standardu FA-50PL. Lokalizacje dwóch pozostałych eskadr nie zostały upublicznione.

FA-50 Fighting Eagle, w wersji Block 10, to południowokoreański lekki dwuosobowy samolot bojowy wyposażony w zaawansowane systemy zobrazowania i sterowania, a także nowoczesną awionikę i radar kierowania ogniem. Uzbrojenie stanowi 20-mm działko M61A2 Vulcan oraz szeroki zakres podwieszanego uzbrojenia lotniczego, obejmujący pociski rakietowe powietrze-powietrze AIM-9 Sidewinder, pociski rakietowe powietrze-ziemia AGM-65 Maverick, a także kilka typów bomb lotniczych. Napęd stanowi silnik turbowentylatorowy z dopalaczem o ciągu 17,7 tysięcy funtów (79 kN). Prędkość maksymalna wynosi Ma1,5. Zasięg operacyjny samolotu wynosi 1800 km, a jego pułap maksymalny 14 600 m. Masa własna samolotu wynosi 6,47 t, przy maksymalnej masie startowej 12,3 t, co pozwala na przenoszenie uzbrojenia o masie do 4,5 t.