Nigeryjskie T129 ATAK ujawnione

W niedzielę, 29 października, w mediach społecznościowych pojawiła się pierwsza fotografia dwóch z sześciu zamówionych przez Nigerię w Turcji śmigłowców szturmowych T129 ATAK (rozważany jest także zakup sześciu następnych). Afrykańskie państwo będzie drugim użytkownikiem eksportowym tych wiropłatów, po Filipinach, które również zakupiły sześć egzemplarzy, z których cztery już dostarczono (Śmigłowce szturmowe T129B dla Filipin zaprezentowane).

The 2 new T-129 ATAK Helicopters awaiting delivery to the Nigerian Air Force, NAF 500 and likely 501 in the background. pic.twitter.com/2rMMq4iRTk

— Jake (@Jakepor21) October 29, 2023

Numer seryjny jednego z wiropłatów to NAF 500 (można zatem domniemywać, że drugi w oddali prawdopodobnie nosi numer NAF 501). Śmigłowce trafią do 115. Grupy Operacji Specjalnych w Port Harcourt.

Zakup przez rząd w Abudży sześciu tureckich wiropłatów został ujawniony 26 lipca 2022 międzynarodowych targów lotniczych Farnborough w Wielkiej Brytanii przez prof. dr. Temela Kotila, dyrektora wykonawczego holdingu TUSAŞ/TAI (Türk Havacılık ve Uzay Sanayi, Turkish Aerospace Industries), który produkuje te śmigłowce. Jak się okazało, była to część nigeryjsko-tureckiego porozumienia o współpracy obronnej, zatwierdzonego przez Turcję 1 lipca 2021 i Nigerię 22 października tego samego roku (według doniesień Nigeria miała pozyskać bezzałogowce uderzeniowe Baykar Makina Bayraktar TB2 lub większe Akinci oraz 76-metrowe patrolowce oceaniczne z tureckiej stoczni Dearsan).

Z kolei 29 marca 2023 pojawiła się informacja, że rząd Federalnej Republiki Nigerii przeznaczył na zakup sześciu T129 ATAK kwotę 27 mld NGN (144,1 mln zł). Wcześniej, 22 stycznia br. dowódca nigeryjskich wojsk lotniczych marszałek lotnictwa Isiaka Oladayo Amao informował, że dostawy T129 ATAK, jak również chińskich bojowych bezzałogowców Wing Loong II nastąpi do końca pierwszego kwartału 2023. Tak się jednak nie stało. Jak widać odnotowano półroczne opóźnienie. Obecnie wiadomo, że pierwsza para miała zostać na przełomie października/listopada br., druga – do końca roku, a ostatnia – w pierwszym kwartale 2024.

W 2007 TUSAŞ/TAI opracował wspólnie z włoską AgustaWestland (obecnie Leonardo Helicopters) śmigłowiec uderzeniowo-rozpoznawczy T129 ATAK, bazujący na konstrukcji sprawdzonego Agusta A129CBT Mangusta / Zdjęcie: TUSAŞ/TAI

Nie jest wprost powiedziane, czy Nigeria zamówiła wariant podstawowy T129A Faz-1 (Erken Duhul Helikopteri), czy może podobnie jak Filipiny, zmodernizowany wielozadaniowy T129B ATAK Faz-2, ale wydaje się, że jednak ten drugi (gdy na ten pierwszy wygasła licencja). Podstawowe modyfikacje w porównaniu do Faz-1 obejmują nowy pakiet systemów walki radioelektronicznej, rozszerzony system ostrzegania przed opromieniowaniem wiązką radaru, system zakłócania pasma radiowego, system ostrzegania przed opromieniowaniem wiązką lasera, a także nowe radiostacje typu 9681 V/UHF (Zmodernizowany T129 oblatany).

Wcześniej, zakupem T129 były zainteresowany Pakistan czy Korea Południowa, ale ten pierwszy zrezygnował z powodu embarga USA na silniki turbowałowe CTS800-4A, które dostarcza konsorcjum LHTEC (Light Helicopter Turbine Engine Company) – joint venture Rolls-Royce i Honeywell. Embargo zostało zniesione przez Departament Stanu USA 18 maja 2021, ale Turcja zakupiła nowe silniki WK-2500-03 w Ukrainie (na potrzeby śmigłowca uderzeniowego nowej generacji T929 ATAK 2). W latach ubiegłych Turcja oferowała te śmigłowce Arabii Saudyjskiej, Brazylii, Irakowi, Katarowi czy Maroku.

Nigeria w ostatnich latach znacząco wzmacnia swoje zdolności militarne w związku z trwającą rebelią islamistycznej organizacji terrorystycznej Boko Haram. Jednak ówczesny rząd prezydenta, gen. w st. spocz. Muhammadu Buhari (który ustąpił 29 maja br. i został zastąpiony przez Bola Tinubu) był w przeszłości oskarżany o łamanie praw człowieka i stopniowe dążenie do wprowadzenia autorytarnych rządów. Blokowało to możliwość m.in. zakupu 12 amerykańskich śmigłowców szturmowych Bell AH-1Z Viper – ostatecznie odblokowano 14 kwietnia 2022. Nie jest jednak jasne, czy w świetle zakupu T129 ATAK – pozyskanie Viperów zostanie sfinalizowane (USA odblokowały sprzedaż AH-1Z Viper do Nigerii).

Pewnym jest, że nowe śmigłowce w zadaniach kontrterrorystycznych dołączą do 15 uderzeniowych Mi-24W/Mi-35P (18 kolejnych zostało zamówionych), a także 11 samolotów szturmowych Dassault/Dornier Alpha Jet, 12 samolotów szturmowych A-29B Super Tucano oraz chińskich bojowych bezzałogowców CH-3, CH-4 i wspomnianych wcześniej Wing Loong II. Ponadto, władze w Abudży inwestują w rozwój lotnictwa wojsk lądowych, które wkrótce otrzymają 12 lekkich śmigłowców rozpoznawczo-uderzeniowych MD 530F Cayuse Warrior Plus i niesprecyzowaną liczbę nowych indyjskich lekkich śmigłowców szturmowych HAL Prachand, opracowanych w programie LCH (Light Combat Helicopter) (MD 530F Cayuse Warrior Plus dla Nigerii).