W poniedziałek, 21 lipca 2025, Ministerstwo Obrony Rumunii poinformowało o zawarciu umowy z izraelską spółką Rafael Advanced Defense Systems na system obrony powietrznej krótkiego/bardzo krótkiego zasięgu klasy SHORAD-VSHORAD. Według tamtejszych mediów będzie to izraelski system SPYDER (Surface-to-air PYthon and DERby), który zostanie uzbrojony m.in. w polskie pociski Piorun.
Czeski zestaw SPYDER / Zdjęcie: Jakub Link-Lenczowski, MILMAG
Przedmiotowa umowa ramowa miała zostać sygnowana w piątek, 18 lipca, pomiędzy Ministerstwem Obrony Rumunii – Generalną Dyrekcją Uzbrojenia, za pośrednictwem państwowej spółki CN Romtehnica SA, oraz izraelska spółką Rafael Advanced Defense Systems Ltd. (Rumunia ze zgodą na dodatkowy zestaw systemu MIM-104 Patriot).
Umowa ramowa przewiduje podpisanie trzech umów wykonawczych, na mocy których zakupionych zostanie sześć zintegrowanych zestawów systemu przeciwlotniczego klasy SHORAD-VSHORAD, system szkoleniowo-edukacyjny, system symulacyjny do weryfikacji i oceny operatorów VSHORAD, sześć systemów klasy SHORAD i sześć systemów klasy VSHORAD, w tym amunicja, szkolenia i wsparcie logistyczne. Wartość zakupu wynosi 10,33 mld RON netto/2,038 mld EUR netto (8,66 mld zł).
Umowa ramowa będzie obowiązywać przez okres 7 lat, a pierwsze 2 zestawy VSHORAD zostaną dostarczone w ciągu 3 lat od podpisania pierwszej umowy wykonawczej.
Program Zintegrowanego Systemu Uzbrojenia SHORAD-VSHORAD ma na celu wyposażenie sił zbrojnych w zaawansowane systemy uzbrojenia przeznaczone do ochrony przed zagrożeniami powietrznymi, w tym bezzałogowcami i pociskami manewrującymi jako następcy zestawów S-75M3 i MIM-23 Hawk Phase IIIR.
Początkowo program zakładał budżet aż 4,2 mld EUR (19,7 mld zł) na zakup 16 jednostek ogniowych dla Sił Powietrznych (Forțele Aeriene Române) i 25 jednostek dla Wojsk Lądowych (Forțele Terestre Române). W ramach pierwszej fazy, do 2031 miało zostać zakupionych po sześć jednostek ogniowych dla każdego z wymienionych rodzajów sił zbrojnych (na każdą z faz planowano połowę zatwierdzonych środków) (Rumunia: Kolejne systemy obrony powietrznej i bojowe wozy piechoty).
Oferta została wybrana, mimo przekroczenia budżetu, w ramach postępowania przetargowego prowadzonego procedurą ograniczoną od listopada 2023. Wymogiem zamawiającego była współpracę technologiczna i przemysłowa oferenta z rumuńskim sektorem obronnym. Konkurencyjne oferty obejmowały systemy: NASAMS od Kongsberg Defence & Aerospace, VL MICA od MBDA France, KM-SAM od Hanwha Aerospace oraz IRIS-T SLM od Diehl Defence.
Poczwórna wyrzutnia pocisków Piorun na Samobieżnym Przeciwlotniczym Zestawie Rakietowym (SPZR) Poprad / Zdjęcie: Rafał Muczyński, MILMAG
Piorun dla Rumunii?
Co ciekawiej, zgodnie z doniesieniami dziennika HotNews.ro, przedmiotem oferty izraelskiej, która nie została wymieniona z nazwy przez resort obrony w komunikacie prasowym, jest mobilny system obrony powietrznej krótkiego zasięgu SPYDER, w ostatnich latach zamówiony m.in. przez Republikę Czeską, ale w nietypowej konfiguracji, gdyż oprócz standardowych pocisków na podczerwień Python-5 i o zasięgu do 40 km i naprowadzanych radarowo I-Derby o zasięgu 80 km klasy SHORAD, miałby wykorzystywać pociski Piorun o zasięgu 6,5 km, produkcji wchodzącej w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej, spółki Mesko. Ponadto, zamawiający miał wybrać radary od włoskiej spółki Leonardo niewskazanego typu, zamiast izraelskich EL/M-2084 MMR.
Doniesienia są o tyle ciekawe, zważywszy, że 10 lipca br. w wywiadzie telewizyjnym na antenie TVR Info, minister obrony Ionuț Moșteanu, informując o zwycięstwie Rafaela w przetargu, zasugerował pozyskanie systemu Iron Dome:
Są to rakiety krótkiego i bardzo krótkiego zasięgu. Przeprowadzono procedurę przetargu ograniczonego i wyłoniono zwycięzcę procedury, umowa ma zostać podpisana. Jesienią. Dochodzi do kolejnej wymiany korespondencji. O ile wiem, zwycięzcą procedury został Rafael. Mam nadzieję, że po drodze nie będziemy zdezorientowani. To właśnie tych baterii rakiet obronnych nie mamy i potrzebujemy. Jeśli mam podać naszym widzom znany przykład, kiedy widzą materiał filmowy z Tel Awiwu, kiedy atakują Irańczyków i widzą Żelazną Kopułę, jest to SHORAD-VSHORAD i chroni Tel Awiw. On też nas ochroni. Niezależnie od tego, czy chodzi o lotniska, bazy wojskowe, czy, nie daj Boże, musimy bronić naszych miast – mówił wicepremier na antenie TVR Info.