12 maja Inspektorat Uzbrojenia Ministerstwa Obrony Narodowej (IU MON) opublikował informację o zamiarze przeprowadzenia dialogu technicznego dotyczącego ewentualnego zakupu pływającej stacji demagnetyzującej i pomiaru pól fizycznych okrętów pod kryptonimem Magneto (COVID-19: Ratownik do kosza?, 2020-04-24).
Demagnetyzacja okrętów polega na opasaniu ich kablami, którymi płynie prąd elektryczny, co redukuje ich pole magnetyczne. Dzięki temu ich kadłuby nie powodują detonacji min magnetycznych / Zdjęcie: Michał Szafran
Zgłoszenia do udziału w dialogu technicznym będą przyjmowane do 25 maja, a procedura ma zostać przeprowadzona pomiędzy majem a końcem lipca 2020. Dialog techniczny ma obejmować obszary w celu pozyskanie zdolności do prowadzenia demagnetyzacji i pomiarów pól fizycznych okrętów sił własnych, NATO i Unii Europejskiej oraz wykonywania prac związanych z pomiarem i minimalizacją pół fizycznych okrętów.
Zakup okrętu został ujęty po raz pierwszy w Planie Modernizacji Technicznej (PMT) Sił Zbrojnych RP na lata 2013-2022 w Programie Operacyjnym Zwalczanie zagrożeń na morzu. Pierwszy dialog techniczny rozpoczęto 15 maja 2014. Opracowano wówczas Wstępne Założenia Taktyczno-Techniczne i Studium Wykonalności, ale program wstrzymano z powodu braku środków finansowych.
Nowy dialog techniczny ma pozwolić na ocenę możliwości spełnienia wstępnych założeń i wymagań oraz oszacowanie kosztów zakupu, harmonogramu i bezpieczeństwa dostaw, zabezpieczenia logistycznego, szkoleniowego, zasad nadzoru i odbioru. Po jego zakończeniu do wybranych podmiotów zostaną wysłane szczegółowe zapytania o informację.
Analiza
Nowy okręt zastąpiłby dwie pływające stacje demagnetyzacyjne SD-11 i SD-13 projektu B208 (w kodzie NATO: Mrowka), które pozostają w służbie od 1971 i 1972 w 8. Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnoujściu i 3. Flotylli Okrętów w Gdyni. Trzeci z nich, SD-12 wycofano i sprzedano w 2005. Projekt B208 powstał w Centrum Badawczo-Projektowym Żeglugi Śródlądowej NAVICENTRUM we Wrocławiu, a jednostki zbudowano w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni.
Polska wprowadziła jednostki pływające do tych zadań wzorem marynarki wojennej ZSRR. W latach 1984-1991 Stocznia Północna w Gdańsku zbudowała dla Rosjan dziewiętnaście okrętów demagnetyzacyjnych projektu 130, a ostatni z nich, nieodebrany przez zamawiającego i przebudowany do projektu 890 dziś służy w MW RP jako okręt dowodzenia sił obrony przeciwminowej ORP Kontradmirał Xawery Czernicki (511)(Remont ORP X. Czernicki, 2019-03-11).
Co ciekawe, są to okręty niemające swoich odpowiedników w państwach NATO. Marynarki wojenne używają przeważnie brzegowych instalacji demagnetyzacyjnych. Jednak w marcu 2016 IU MON przeprowadził fazę analityczno-koncepcyjną, a w kwietniu 2017 dialog techniczny również na taki system: brzegowej dynamicznej stacji demagnetyzacyjnej Demag. Miałaby on zastąpić podobne instalacje na Poligonie Kontrolno-Pomiarowym Marynarki Wojennej w Gdyni i stację kontrolno-pomiarową pola magnetycznego na poligonie w Świnoujściu. Finansowanie jego zakupu uzależniono od zapisów kolejnego PMT, ale ten nie pojawił się w nim (Plan Modernizacji Technicznej 2021-2035, 2019-10-10).