W piątek, 5 grudnia 2025, Ministerstwo Obrony Litwy poinformowało o odbiorze pierwszej partii najnowszych 84-mm granatników bezodrzutowych Carl-Gustaf M4 (CGM4) od szwedzkiej spółki Saab Defence and Security, które otrzymały oznaczenie Carl-Gustaf M4 RD.
Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Litwy
Zamówienie jest częścią umowy ramowej z 11 stycznia 2022, na mocy której Litwa dołączyła do wspólnych zakupów tego uzbrojenia wraz ze Szwecją, Estonią i Łotwą. Umowę wykonawczą zawarto pod koniec 2024 i miała wartość około 14 mln EUR/150 mln SEK (wówczas 59,24 mln zł) – to właśnie z niej pochodzi omawiana partia. Dostawy zostaną zrealizowane do 2026.
Warto nadmienić, że Litwa stała się użytkownikiem granatników rodziny Carl-Gustaf już w połowie lat 1990., wprowadzając na uzbrojenie najpierw wariant M2, a później M3. Część z nich została przekazana walczącej Ukrainie w pakietach pomocy wojskowej, stąd też zamówienia na najnowszy model.
Carl-Gustaf M4 został ujawniony we wrześniu 2014 na terenie poligonu Bofors Test Center w Karskronie, w 23 lata po premierze poprzedniej generacji systemu. Badania kwalifikacyjne przeprowadzono w 2015. M4 przy masie 6,7 kg jest lżejszy od poprzednika o 3,4 kg, dzięki tytanowo-kompozytowej konstrukcji lufy i płaszcza, a także przekonstruowaniu niektórych elementów stalowych. Nowy granatnik jest również krótszy (950 mm długości w porównaniu do 1015 mm M3). Jest wyposażony w szynę Picatinny, która umożliwia montaż dodatkowych przyrządów obserwacyjno-celowniczych.
CGM4 przystosowano do używania wszystkich 11 typów amunicji 84 mm x 246R używanej we wcześniejszej generacji, w tym FFV751 z nabojem kumulacyjnym w układzie tandemowym, FFV551 z nabojem kumulacyjnym wspomaganym silnikiem rakietowym, FFV502 z nabojem przeciwpancerno-kumulacyjnym, FFV441B z nabojem burzącym, FFV469 z nabojem dymnym, FFV545 z nabojem oświetlającym, FFV552 z nabojem ćwiczebnym o tych samych charakterystykach co FFV551 i FFV752 z nabojem ćwiczebnym o tych samych charakterystykach co FFV751. Granatnik Carl-Gustaf M4 charakteryzuje się skutecznym zasięgiem od 300 do 2100 metrów w zależności od wykorzystanej amunicji.
🇱🇹 To strengthen Lithuania’s defense, the Army has received new Carl-Gustaf M4 RD 84 mm recoilless launchers.
🪖 The latest, lighter M4 RD model boosts mobility and delivers proven effectiveness against armored targets and enemy forces in combat. pic.twitter.com/DP7XGIiXEB
— Lithuanian MOD 🇱🇹 (@Lithuanian_MoD) December 5, 2025
Trwają też prace nad wdrożeniem amunicji programowalnej, która zwiększy zasięg rażenia dwukrotnie do 1500-2000 m. W wersji M4 wprowadzono także dwustopniowy system zabezpieczenia, dzięki któremu możliwe jest przenoszenie broni z amunicją wprowadzoną do lufy.
Granatniki rodziny Carl-Gustaf trafiły do sił zbrojnych ponad czterdziestu państw, a w najnowszej wersji M4 do piętnastu, w tym m.in. również Australii, Danii, Norwegii, Słowacji, Słowenii, Węgier czy USA. Kolejnym nowym będzie Królestwo Niderlandów. Większość użytkowników zastępuje jednak starsze granatniki Carl-Gustaf M2/M3, które są także m.in. na uzbrojeniu Sił Zbrojnych RP, a konkretnie Wojsk Specjalnych.
W 2024 na zakup CGM4 dla innych jednostek Wojska Polskiego zdecydowała się Agencja Uzbrojenia, zamawiając 6000 egzemplarzy wraz z nowymi urządzeniami kierowania ogniem FCD 558 (Fire Control Device) i zapasem amunicji za 12,9 mld SEK netto (4,958 mld zł/6,5 mld zł brutto). Dostawy rozpoczęły się do Wojsk Lądowych i Wojsk Obrony Terytorialnej. Ostatnio odbyły się kolejne strzelania, o czym informował 3 grudnia br. Sztab Generalny Wojska Polskiego w mediach społecznościowych:
Carl Gustaf, odkąd wylądował w Polsce, od razu zdobył sympatię 🇵🇱 żołnierzy. Celny jak Stefan Czarniecki🤺, który niejeden problem rozwiązał bez zbędnej dyskusji 😉#WojskoPolskie #Szwecja #CarlGustaf #Czarniecki@ForsvarsdepSv @Forsvarsmakten pic.twitter.com/QXBsrtohuA
— Sztab Generalny WP (@SztabGenWP) December 3, 2025