22 lipca o godz. 8.53 czasu lokalnego pod duńskim mostem Storebæltsbroen nad Wielkim Bełtem przeszedł irański okręt-baza Makran (441). Razem z fregatą rakietową Sahand (74), typu Mudże, zmierza on do St. Petersburga na obchody 325. Dnia Marynarki Wojennej FR (25 lipca). Fotografie irańskich okrętów na Bałtyku opublikowała w mediach społecznościowych duńska królewska marynarka wojenna (Kongelige Danske Marine). To pierwsza sytuacja w historii, gdy na Morze Bałtyckie weszły okręty islamskiej marynarki wojennej Iranu (NEDAJA).
Sahand (74) to pierwszy z siedmiu planowanych fregat rakietowych typu Mudże, wyjątkowo pechowych: jeden z nich zatonął i jest odbudowywany, a inny omyłkowo zatopił jednostkę sojuszniczą
Okręty wyszły w rejs pod koniec kwietnia z portu Bandar Abbas, w zatoce Dżask w Zatoce Omańskiej, zmierzając na południe wzdłuż wschodnich wybrzeży Afryki. Media branżowe spekulowały wówczas, że jednostki idą do Wenezueli z pomocą wojskową, gdyż na pokładzie Makrana, na podstawie komercyjnych zdjęć satelitarnych, zauważono siedem małych kutrów rakietowych typu Zulfikar (znanych też jako typ Peykaap III), używanych przez marynarkę wojenną Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej (IRCGN).
4 czerwca jednostki minęły Przylądek Dobrej Nadziei i jako pierwsze okręty NEDAJA w historii weszły na Ocean Atlantycki. Sztuka ta nie udała się pod koniec listopada 2016 fregacie Alwand (71) typu Saam i okrętowi transportowemu Buszer (422), gdyż dopłynęły do portu w Durbanie w RPA, który wbrew propagandzie Teheranu jest położony nad Oceanem Indyjskim, a nie Atlantyckim.
Pod koniec czerwca okręty zatrzymały się na około tydzień niedaleko Dakaru, spekulowano z kolei, iż przewożony ładunek może być przeznaczony dla Senegalu lub któregoś państwa ościennego. Potem jednostki kontynuowały rejs na północ i w tym wypadku pojawiły się, również chybione, spekulacje o możliwym wejściu na Morze Śródziemne oraz że odbiorcą ładunku jest Syria (pojawiły się też domniemania o planowanych ćwiczeniach z rosyjską WMF na Morzu Czarnym lub Śródziemnym).
U wybrzeży Hiszpanii i Francji jednostki były eskortowane przez francuską fregatę zwalczania okrętów podwodnych FS Latouche-Tréville (D646), typu Georges Leygues. Następnie, 16 i 18 lipca irańskie okręty przeszły przez Kanał La Manche, gdzie były obserwowane z brytyjskiego polarnego statku badawczego RRS Sir David Attenborough. 20 lipca weszły na Morze Północne i skierowały się w stronę cieśnin duńskich, gdzie były eskortowane przez dwa okręty Kongelige Danske Marine, w tym patrolowiec KDM Diana (P250).
Na koniec warto dodać, że w uroczystej defiladzie morskiej z okazji 325. rocznicy utworzenia rosyjskiej WMF wezmą udział również okręty nie tylko z Iranu, ale i z Indii (fregata rakietowa INS Tabar (F44) typu Talwar, rosyjskiego projektu 11356) i Pakistanu – łącznie 4 tysiące oficerów i marynarzy. Delegacji irańskiej będą przewodniczyć dowódca NEDAJA, adm. Hosejn Chanzadi i Ambasador Islamskiej Republiki Iranu w Rosji, Kazem Dżalali.
Dołączą one do jednostek rosyjskiej Floty Bałtyckiej i Północnej – tę drugą reprezentować będą atomowe okręty podwodne: zmodyfikowany strategiczny K-549 Kniaź Władimir projektu 955A Boriej-A, uderzeniowy K-266 Orioł projektu 949A Antiej i myśliwski K-157 Wiepr’ projektu 971U Szczuka-B (K-549 Kniaź Władimir w służbie, K-157 Wiepr ponownie w służbie).
Opis
Makran jest to największym okrętem islamskiej marynarki wojennej Iranu / Zdjęcia: Forsvaret
Okręt-baza Makran (441) wszedł do służby w NEDAJA 12 stycznia br. i jest to największa jednostka na jej stanie, po zatonięciu w nocy z 1 na 2 czerwca okrętu zaopatrzeniowego Chark (431) zmodernizowanego brytyjskiego typu Ol, po tym jak na jego pokładzie wybuchł pożar (Irański okręt zaopatrzeniowy zatonął).
Makran został przebudowany ze zbiornikowca Persian Gulf i zwodowany pod koniec listopada 2020. Ma 228 m długości, 42 m szerokości, 6,6 wysokości nad pokładem, 21,5 m zanurzenia i wypiera 121 000 t. Okręt rozwija maksymalnie 14,5 węzła. Na jego uzbrojeniu są pociski przeciwokrętowe Ghadir, najnowsze pociski manewrujące Martyr Abu Mahdi Al-Mohandis i inne. Może zabrać na pokład 6-7 śmigłowców typów RH-53D Sea Stallion, SH-3D Sea King, AS-61A-4 Sea King lub Agusta-Bell AB 212ASW (Rakietowe nowości z Iranu).
Sahand (74) to pierwszy z siedmiu planowanych fregat rakietowych typu Mudże, który wszedł do służby w 2012. Ma 95 m długości, 11,1 m szerokości, 3,25 m zanurzenia i 1500 t wyporności. Napędzany jest dwoma silnikami wysokoprężnymi o mocy 10 000 KM (7500 kW) każdy i czterema generatorami o mocy 740 KM (550 kW) każdy osiągają prędkość 30 w. Główne uzbrojenie stanowią cztery pociski przeciwokrętowe Nur lub Kader. Pozostałe uzbrojenie to 76-mm armata morska Fajr-27, 40-mm armata przeciwlotnicza Fath-40, dwie 20-mm armaty morskie Oerlikon, 4 pociski przeciwlotnicze Mehrab (kopia SM-1 lub morski wariant Ra’ad), dwie potrójne wyrzutnie 324-mm torped ZOP i dwa 12,7-mm karabiny maszynowe. W przyszłości okręty tego typu mają zostać uzbrojone w morski wariant pocisków przeciwlotniczych Sajjad-2.
Służba jednostek tego typu jest jednak pechowa. Bliźniaczy Damawand (77), który wszedł do służby w 2013, zatonął 28 stycznia 2019, po tym jak 10 stycznia uderzył w betonowy falochron u wejścia do portu Bandar-e Anzali na Morzu Kaspijskim (w wyniku czego pozbawiony napędu unosił się na wodzie przez dłuższy czas, a dwóch marynarzy zginęło). Według źródeł irańskich, okręt został podniesiony z dna i trwa jego odbudowa.
Z kolei Dżamaran (76) omyłkowo ostrzelał 10 maja 2020 podczas ćwiczeń rakietowym pociskiem przeciwokrętowym typu Nur (kopia chińskiego YJ-83/C-802) wielozadaniowy okręt wsparcia Konarak (1409) typu Hendidżan. W zdarzeniu zginęło 19 marynarzy, a ciężko uszkodzony okręt skreślono ze stanu (Iran omyłkowo ostrzelał własny okręt).
Ponadto, 13 czerwca br. do służby weszła Dena, a w budowie pozostają z kolei Sziraz, Taftan i nienazwany jeszcze Mudże 7.