W czwartek, 27 lutego 2025, Ministerstwo Obrony Belgii poinformowało, że 20 lutego br. przedstawiciel Ministerstwa ds. Sił Zbrojnych i Weteranów Francji podpisał list intencyjny z partnerami z Ministerstwami Obrony Królestw Belgii i Niderlandów w sprawie dołączenia do morskiego programu walki przeciwminowej rMCM (robotic Mine CounterMeasures).
Zdjęcie: Silvestre Loan, Ministerstwo Obrony Belgii
List intencyjny umożliwia przyznanie Francji sublicencji na pozyskanie równego prawa do projektu niszczyciela min MCMPF (Mine Counter Measures Platform) typu City, opracowanego przez francuską spółkę Naval Group na potrzeby programu rMCM. Oznacza to, że trzy europejskie marynarki wojenne będą dysponować tymi samymi platformami, jak to miało miejsce przez ostatnie 40 lat, dzięki programowi Tripartite/Alkmaar.
Wspólne korzyści
W lipcu 2023 trzy kraje podpisały protokół ustaleń (Memorandum of Understandings, MoU) w sprawie okrętów klasy niszczyciel min i zdolności do zwalczania min (Mine Counter Measures, MCM). Celem niniejszego porozumienia jest wzmocnienie współpracy poprzez promowanie synergii i wspólnych korzyści w zakresie możliwości zwalczania min przez poszczególne kraje.
Synergia pozwoli też na częściowe ujednolicenie komponentów wdrażanych w belgijsko-niderlandzkim programie rMCM i francuskim SLAMF (Système de lutte anti-mines du futur) oraz poprawę interoperacyjności przyszłych flot przeciwminowych trzech marynarek wojennych.
W porozumieniu przewidziano również powołanie Komitetu Sterującego jako najwyższego organu wykonawczego i decyzyjnego nadzorującego realizację porozumień. W czwartek, 20 lutego br., Komitet Sterujący po raz pierwszy zebrał się w niderlandzkiej Królewskiej Akademii Wojskowej (Koninklijke Militaire School, KMS), aby oficjalnie rozpocząć prace.
Decydujące kroki
W czasach, gdy bezpieczeństwo morskie jest ważniejsze niż kiedykolwiek, Belgia podejmuje zdecydowane kroki w celu wzmocnienia swojego potencjału morskiego. Dzisiejsze podpisanie umowy oznacza początek ambitnej i przyszłościowej współpracy – podkreśla generał brygady lotnictwa Frédéric Dupuis, szef Wydziału Zamówień Publicznych. Przypomina nam, że jedność i współpraca są naszymi największymi atutami w stawianiu czoła nowym i złożonym wyzwaniom. Dzięki współpracy zapewniamy naszym marynarkom wojennym utrzymanie czołowej pozycji w dziedzinie zwalczania min i gotowość do ochrony naszych interesów morskich oraz interesów morskich naszych sojuszników. Współpraca ta jest siłą mnożnikową – razem możemy osiągnąć o wiele więcej, niż moglibyśmy osiągnąć indywidualnie
rMCM
Przypomnijmy, że w ramach programu rMCM, Królestwa Belgii i Niderlandów wspólnie zamówiły 12 niszczycieli min typu City, które dostarcza konsorcjum Belgium Naval & Robotics (początkowo znane jako Naval & Robotics), którego liderami są spółki Naval Group i ECA Robotics oraz Kership. Wartość kontraktu na budowę i wspólne utrzymanie floty nowych okrętów przeciwminowych szacuje się na 2 mld EUR, z czego 1,11 mld EUR finansuje Belgia jako państwo wiodące programu. Okręty dla obu państw są już w budowie (Pierwszy belgijski niszczyciel min Oostende na próbach, Pierwszy niderlandzki niszczyciel min Vlissingen zwodowany).
Omawiane niszczyciele min będą sercem systemu przeciwminowego złożonego także z nawodnych, podwodnych i powietrznych robotycznych systemów bezzałogowych. Okręt typu City ma wyporność pełną 2900 t, długość 82,6 m, szerokość 17 m i zanurzenie 3,8 m. Dzięki napędowi spalinowo-elektrycznemu, złożonemu z dwóch silników o mocy 1800 kW każdy, okręt osiągnie maksymalną prędkość 15,3 w. oraz zasięg do a także zasięgu 3500 Mm przy prędkości ekonomicznej 15 w. Załoga ma liczyć 63 oficerów i marynarzy, a autonomiczność wyniesie 30 dni. Głównym czujnikiem ma być radar AESA typu Thales NS50, pracujący w paśmie paśmie I/J, uzupełniony o dwa radary nawigacyjne oraz dodatkowo radar LPI (BAE Systems uzbroi belgijskie i niderlandzkie niszczyciele min).
SLAMF
Francuski program SLAMF jest realizowany wspólnie z Wielką Brytanią, gdzie nosi kryptonim MMCM (Maritime Mine Counter Measures). Najważniejsi podwykonawcy programu to BAE Systems, Thales UK, Saab Defence and Security i L3Harris. Francja pozyska 8 zestawów do 2035.
Do tej pory zakładano, że rolę okrętu-matki miał pełnić bezzałogowy/opcjonalnie załogowy niszczyciel min L3Harris ASV C-Sweep, którego pierwszy seryjny egzemplarz odebrano 21 stycznia br. Jest to jednak znacznie mniejsza jednostka niż niszczyciel typu City.
Pierwszy prototyp systemu został zaprezentowany ówczesnej minister sił zbrojnych Florence Parly 29 maja 2020 w Breście przez przedstawicieli Thalesa. W tym samym roku, w październiku, zatwierdzono zakup pierwszych czterech zestawów. Z kolei 27 listopada tego samego roku, Thales UK otrzymała zlecenie na produkcję trzech zestawów systemu MMCM dla brytyjskiej królewskiej marynarki wojennej (Royal Navy) za równowartość 184 mln GBP (wówczas 917,97 mln zł).
Prace badawczo-rozwojowe nad MMCM/SLAMF zostały zlecone w 2017 spółce Thales Underwater Systems w kooperacji z politechniką w Breście (École nationale supérieure de techniques avancées Bretagne).
W skład każdego zestawu wejdą również roboty Saab MuMNS (Multi-Shot Mine Neutralization System), trzy autonomicznych pojazdów podwodnych ECA Espadon klasy AUV (Autonomous Underwater Vehicle) i autonomiczne pojazdy podwodne Exail A18-M do przenoszenia sonaru holowanego SAMDIS 600 (pojazdy A-18M są także częścią składową omawianego programu rMCM.
System w ramach programu SLAMF będzie zdolny do wykrywania i identyfikacji obiektów 30 razy mniejszych, niż jest to obecnie możliwe przy wykorzystaniu francuskich holowników sonarów typu Antarès, szybkość mapowania dna morskiego wzrośnie trzykrotnie, podobnie głębokość wykrywania zagrożeń minowych – ze 100 do 300 m. Ponadto, sygnatury akustyczne, magnetyczne i elektryczne wszystkich elementów systemu zostały maksymalnie zredukowane.
Francuską częścią programu jest też pływająca baza dla nurków-saperów nowej generacji BBPD NG (Bâtiments-bases des plongeurs démineurs de nouvelle génération) oraz system zbierania i analizy danych SEDGM (Système d’exploitation des données de guerre des mines), oparty na uczeniu maszynowym (sztucznej inteligencji).