W niedzielę, 16 listopada 2025, Komenda Główna Straży Granicznej (KG SG) poinformowała w mediach społecznościowych o odbiorze dwóch kolejnych samolotów patrolowo-rozpoznawczych LET Aircraft Industries typu L 410 UVP E-20, które dołączyły do wcześniejszej pary tego typu. Dostawcą samolotów jest konsorcjum spółek Aero Club i JB Investments.
Zdjęcie: Straż Graniczna
Przypomnijmy, że umowa w sprawie pozyskania samolotów wyposażonych w system obserwacji lotniczej do ochrony granicy państwowej ze wspomnianym konsorcjum o wartości 119 999 784,00 zł została podpisana 24 maja 2024.
Przedmiotem zamówienia była dostawa dwóch fabrycznie nowych samolotów rozpoznawczych z zabudowanym Systemem Obserwacji Lotniczej, systemem automatycznej identyfikacji jednostek nawodnych typu AIS, telefonem łączności satelitarnej z dostępem do szerokopasmowego Internetu (wyprodukowanych nie wcześniej niż w 2022). Samoloty muszą być certyfikowane do wykonywania lotów VFR (dzień, noc) i IFR (dzień, noc) oraz lotów w znanych warunkach oblodzenia oraz zredukowanych minimach separacji pionowej (RVSM).
Samoloty musiały zostać dostosowane do realizacji zadań patrolowych nad obszarami morskimi (w granicy polskich wód terytorialnych oraz strefy wyłączności gospodarczej), dysponować zestawami map elektronicznych całego terytorium państwa polskiego oraz województw i obszarów administracyjnych (o randze województw) przylegających do granicy lądowej z Polską i należących do krajów ościennych (Niemiec, Czech, Słowacji, Ukrainy, Białorusi, Liwy oraz Rosji). Zestaw map musiał także obejmować wyłączne strefy ekonomiczne nad obszarami Morza Bałtyckiego wraz z wodami przybrzeżnymi obwodu kaliningradzkiego i Niemiec, a także wyłącznych stref ekonomicznych Portugalii (z wyłączeniem Azorów), Hiszpanii, Francji, Włoch, Grecji, Cypru, Malty oraz Senegalu.
L 410 UVP E-20 mają po 14,42 m długości, 19,98 m rozpiętości skrzydeł i 5,97 m wysokości. Masa pustego samolotu to 4200 kg, natomiast maksymalna masa startowa wynosi 6600 kg. Zostały wyposażone w dwa silniki turbinowe General Electric H80-200 o mocy 800 KM (597 kW) każdy, napędzające pięciołopatowe śmigła Avia AV 725, zapewniają prędkość przelotową 405 km/h i zasięg do 510 km przy ładunku 1500 kg (zasięg maksymalny to 1500 km). Pozwala to na szybkie dotarcie do rejonu planowanego rozpoznania oraz przeszukiwanie rozległych powierzchni lądowych i morskich przy odpowiedniej prędkości patrolowej. W przypadku awarii jednego z silników samolot może kontynuować lot do najbliższego lotniska bez narażenia na niebezpieczeństwo załogi i statku powietrznego. Ze względu na dużą moc jednostek napędowych oraz gabaryty, samoloty posiadają duży udźwig i możliwe jest zainstalowanie na ich pokładzie licznych systemów obserwacyjnych i komunikacyjnych, niezbędnych do prowadzenia obserwacji i rozpoznania.
Wyposażenie samolotów obejmuje radary umożliwiające wstępną identyfikację obiektów znajdujących się na powierzchni wody, lądu i w przestrzeni powietrznej oraz system obserwacji lotniczej dalekiego zasięgu, umożliwiający precyzyjną identyfikację na dystansie ok. 15 km. Ponadto, załoga ma do dyspozycji modem łączności satelitarnej, umożliwiający przekaz danych w czasie rzeczywistym w postaci krótkich filmów i obrazów, zapewniający łączność telefoniczną na rozległych obszarach morskich, system automatycznej identyfikacji jednostek nawodnych (AIS) oraz wyposażenie ratunkowe załogi niezbędne do wykonywania lotów w dużej odległości od linii brzegowej wraz z urządzeniami umożliwiającymi przeszukiwanie akwenów w poszukiwaniu rozbitków.
Samoloty zostały wyprodukowane w Republice Czeskiej w zakładach spółki LET Aircraft Industries w Kunovicach w kraju zlinskim, w powiecie Uherské Hradiště.
Przypomnijmy, że 6 listopada 2020 spółka JB Investments Jan Borowski dostarczyła Straży Granicznej dwa samoloty tego typu, które są produkcji czeskiej. Wszystkie cztery stacjonują w Gdańsku, gdzie zbudowano dla nich wielkopowierzchniowy hangar, zaplecze magazynowo-techniczne oraz zaplecza administracyjno-socjalne. Operatorem jest I Wydział Lotniczy Zarządu Granicznego Straży Granicznej KGSG. W dalszej kolejności jest jednak budowa drugiej bazy w środkowej części Polski.
29 grudnia 2023 KG SG informowała o podpisaniu umowy o wartości 2 460 000 zł brutto ze spółką GB Aircraft na dostawę ogólnego symulatora lotu w klasie FNPT II MCC (Flight Navigation and Procedures Trainer II Multi Crew Cooperation) dla samolotów L 410 UVP E-20.
Dołączyły one do floty statków powietrznych Lotnictwa SG: czterech samolotów PZL-104MF Wilga 2000 i czterech śmigłowców PZL-Kania (które czekają na następców), zmodernizowanego śmigłowca wielozadaniowego PZL W-3AM Anakonda, śmigłowca Airbus Helicopters H135 (do patrolowania), lekkiego śmigłowca Robinson R44 Raven II (do szkolenia), samolotów M28 Skytruck i M20 Mewa oraz dwóch ASP S15-1 Stemme.
Tymczasem, 16 września KG SG upubliczniła zaktualizowany plan postępowań o udzielenie zamówień publicznych na 2025, z którego wynika, że na I kwartał 2026 przewidziano rozpoczęcie postępowania przetargowego na zakup kolejnych śmigłowców wielozadaniowych z budżetem 219 512 195,12 zł.
Dwa nowe samoloty patrolowo-rozpoznawcze typu Turbolet L-410 są już w Straży Granicznej❗️
Maszyny będą patrolowały granicę Polski 🇵🇱 i uczestniczyły w działaniach w ochronie zewnętrznej granicy Unii Europejskiej 🇪🇺. Dzięki nowym Turboletom Straż Graniczna będzie mogła sprawować… pic.twitter.com/aIudh3Om5q
— Straż Graniczna (@Straz_Graniczna) November 16, 2025
✈️ Dwa nowe samoloty dla Straży Granicznej już w kraju❗️ To konkret w ramach programu modernizacji służb MSWiA i mocny krok w stronę jeszcze skuteczniejszej ochrony polskiej granicy.
Nowoczesne maszyny L-410 właśnie dołączają do floty @Straz_Graniczna. Co oznaczają w praktyce❓… pic.twitter.com/MbZq7ICpKE
— MSWiA 🇵🇱 (@MSWiA_GOV_PL) November 16, 2025