26 lutego br. rano w białoruskiej bazie lotniczej Maczuliszczy w obwodzie mińskim miał zostać wysadzony w powietrze rosyjski samolot wczesnego ostrzegania i dowodzenia Berijew A-50M/U Szmiel (w kodzie NATO: Mainstay), klasy AEW&C (Airborne Early Warning and Control). Tak twierdzi białoruska organizacja opozycyjna BYPOL. Mieliby to zrobić partyzanci białoruscy, jak są określani przeciwnicy reżimu Alaksandra Łukaszenki, uważający go za faszystowski, podobnież jak rosyjski.
Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej
Projekt Biełaruskij Hajun, który zbiera i publikuje informacje na temat ruchów i działań wojsk białoruskich i rosyjskich na terytorium Białorusi, podał na Twitterze, że miały zostać uszkodzone: przednia i środkowa część kadłuba, awionika i charakterystyczna obrotowa stacja radiolokacyjna umieszczona nad kadłubem. Napisano: Uszkodzenia są poważne, samolot na pewno nigdzie już nie poleci. Do zdarzenia doszło, gdy pługi śnieżne pracowały w pobliżu samolotu. [… ] Białoruscy partyzanci konsekwentnie wypędzają faszystów ze swojej ziemi. Nieoficjalnie w ataku miał zostać użyty bezzałogowiec, który zrzucił nieznany ładunek na samolot.
The BYPOL initiative reports that a Russian military A-50 AEW&C aircraft was blown up at Machulishchy military airfield this morning.
According to BYPOL, the front and center parts of the aircraft, avionics and radar antenna were damaged.
1/3 pic.twitter.com/SpaXnZ3Col— Belarusian Hajun project (@Hajun_BY) February 26, 2023
Thus, BYPOL confirmed and significantly supplemented the information previously published by the Belarusian Hajun that A-50 aircraft was damaged.
3/3— Belarusian Hajun project (@Hajun_BY) February 26, 2023
Wcześniej, Projekt Biełaruskij Hajun informował o doniesieniach lokalnych mieszkańców spod bazy lotniczej Maczuliszczy o dwóch eksplozjach słyszalnych w godzinach pomiędzy 8.00 a 9.30 czasu lokalnego. Wcześniej słyszano również eksplozję w nocy. Miały zostać uszkodzone: samolot wojskowy i pługi śnieżne. Lokalni mieszkańcy zauważyli dużo personelu wojskowego i policji drogowej, którzy sprawdzali wszystkie przejeżdżające w pobliżu bazy samochody.
Our sources report that local residents heard sounds of 2 explosions at 08:00-09:30 (Minsk time) in the area of Machulishchy airfield, Minsk region.
There’re also reports that an explosion was heard at night. The location and the cause of explosions are unknown.
1/3 pic.twitter.com/28tIAL2IP0— Belarusian Hajun project (@Hajun_BY) February 26, 2023
Local residents see a lot of military personnel and traffic police, who check all the cars passing.
3/3— Belarusian Hajun project (@Hajun_BY) February 26, 2023
AKTUALIZACJA
Odpowiedzialność za sabotaż wzięli na siebie białoruscy partyzanci, o czym poinformował białoruskojęzyczny tygodnik Nasza Niwa, szef BYPOL Aliaksandr Azarau.
⚡️ Belarusian partisans are responsible for the sabotage at Machulishchy airfield.
This was reported to @nashaniva by the head of BYPOL, Aliaksandr Azarau. pic.twitter.com/6mRzv7YstP— Belarusian Hajun project (@Hajun_BY) February 26, 2023
Samolot A-50U miał zostać zaatakowany dwoma bezzałogowcami, a sabotażyści mieli już zostać bezpiecznie ewakuowanie za granicę. Białoruskie służby miały odnaleźć torbę ze stacją kierowania tymi bezzałogowcami.
According to the Belarusian Hajun, A-50U AEW&C aircraft of the Russian Aerospace Forces was attacked with 2 drones in Machulishchy. According to BYPOL, the organizers of the sabotage are already abroad and safe.
1/3 pic.twitter.com/a12hRXhG8o— Belarusian Hajun project (@Hajun_BY) February 26, 2023
The Belarusian Hajun also has information that Lukashenka’s enforcers found a bag with drone control panels.
3/3— Belarusian Hajun project (@Hajun_BY) February 26, 2023
Choć o aktywności rosyjskich samolotów wczesnego ostrzegania i dowodzenia Berijew A-50M/U Szmiel podczas trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej, z wiadomych względów, nie można wiele powiedzieć, to na pewno co najmniej jeden tego typu stacjonował pod Mińskiem od dłuższego czasu. Ewentualna strata takiego samolotu będzie dotkliwa dla Rosji. Jednak ten konkretny A-50U o nr rejestracyjnym RF-50608 (Czerwony 43; nr fabryczny 0093479377, nr seryjny 60-05) miał przylecieć 3 stycznia br. Od tamtej pory do wczoraj wykonał 12 lotów operacyjnych (ostatni 24 lutego).
One of 9 AEW&C aircraft of the Russian Aerospace Forces: What do we know about the aircraft blown up in Machulishchy by Belarusian partisans?
Since early morning, there were reports about traffic police and internal troops’ activity near Machulishchy airfield.
1/5— Belarusian Hajun project (@Hajun_BY) February 26, 2023
As a result of two explosions, Russian A-50U AEW&C aircraft with reg. number RF-50608 (tail number “43 red”, plant number 0093479377, serial number 60-05) suffered significant damage: the front and center parts of the aircraft, avionics and radar antenna were damaged.
3/5— Belarusian Hajun project (@Hajun_BY) February 26, 2023
The Russian Aerospace Forces have only 9 such aircraft, and only 6 modified ones (with the modification “U”).
One such aircraft is serviced by 19 people (5 pilots, 11 radio and 3 engineering personnel).
The cost of such aircraft is $330 million.
5/5— Belarusian Hajun project (@Hajun_BY) February 26, 2023
28 lutego portal branżowy The Drive opublikował zdjęcie satelitarne przedstawiające uszkodzony samolot A-50U, które wykonał satelita optyczny spółki Planet Labs. Zdjęcie dostępne jest tutaj: First Image Of Russian A-50 Radar Jet After Supposedly Being Attacked In Belarus.
2 marca pojawiło się nagranie wideo z niewielkiego bezzałogowca, który miał przeprowadzić rozpoznanie przed zaatakowaniem samolotu A-50U. Na nagraniu widać jak niewielki wielowirnikowiec wylądował na charakterystycznej osłonie radaru E-821 Szmiel RM:
https://twitter.com/_Fashington/status/1631295735546228737?s=20
Wojska Powietrzno-Kosmiczne Federacji Rosyjskiej (WKS) dysponowały bowiem niewielką flotą, bo liczącą 15 egzemplarzy, tym 6 zmodernizowanych A-50M Szmiel-2 z radarem typu E-821 Szmiel R i 9 ulepszonych A-50U z radarem typu E-821 Szmiel RM (w ramach programu Titan-U), zbudowanych na bazie samolotu transportowego Ił-76MD (informacja w powyższym tweecie jest nieprecyzyjna – przyp. red.).
Wszystkie są przypisane Grupie Lotniczej Samolotów Dalekiego Rozpoznania Radiolokacyjnego w składzie 610. Centrum Przygotowania Bojowego i Przeszkalania Personelu Latającego, które podlega 4. Państwowemu Centrum Szkolenia Personelu Lotniczego i Badań Wojskowych, w bazie lotniczej Iwanowo, leżącej na północ od Moskwy.
Obecnie jest realizowany program wdrożenia następcy Premier 476 o nazwie A-100 Premier na bazie Ił-76MD-90A (Ił-476) z nowym radarem z anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym Premier (AESA), którego pierwszy docelowy prototyp oblatano 18 listopada 2017. Wcześniej radar testowano na latającym laboratorium na bazie starszego Ił-76MD, czyli A-100LŁ (Letajuszczaja Łaboratorija). W lutym 2022 informowano, że z powodu zachodnich sankcji program Premier 476 będzie opóźniony (Zrobotyzowana linia produkcyjna Ił-76MD-90A).
Radary Szmiel, jak i Premier zostały opracowane przez koncern radioelektroniczny Wega z Moskwy, wchodzący w skład państwowego Rostiechu.