W czwartek, 14 sierpnia 2025, Ministerstwo Obrony Republiki Białoruś poinformowało o odbiorze z Rosji partii dwóch zmodernizowanych samolotów wielozadaniowych Su-30SM2 (w kodzie NATO: Flanker-H). To druga tegoroczna dostawa po ich wznowieniu 27 maja br., gdy także do kraju dotarły dwa egzemplarze.
Zdjęcia: Ministerstwo Obrony Republiki Białoruś
Samoloty z rosyjskimi pilotami za sterami wylądowały w 61. myśliwskiej bazie lotniczej wojsk lotniczych i obrony powietrznej Republiki Białorusi (Vajenna-pavietranyja sily i vojski supraspavietranaj abarony Respubliki Bielarus) w Baranowiczach w obwodzie brzeskim, gdzie trafiły pierwsze cztery – w konfiguracji Su-30SM – 13 listopada 2019 (numery burtowe 01 i 02) i 17 grudnia 2019 (03 i 04).
Przypomnijmy, że 24 czerwca 2017 Ministerstwo Obrony Białorusi zakończyło negocjacje z korporacją Irkut na dostawy 12 Su-30SM w latach 2018-2020. Umowa z koncernem OAO RosOboronEksport o nieujawnionej wartości została podpisana w maju podczas 9. Międzynarodowej Wystawy Uzbrojenia i Sprzętu Wojskowego MILEX-2019 w Mińsku. Według rosyjskich mediów jej wartość wyniosła około 600 mln USD (wówczas 2,33 mld zł).
Jednak już 14 lutego 2018 ówczesny minister obrony Białorusi, gen. Andrej Raukou informował, że odbiór Su-30SM opóźni się z powodu sankcji gospodarczych Unii Europejskiej wobec Rosji. Restrykcje ograniczyły dostawy niektórych części i komponentów. Ostatecznie odbiory białoruskich samolotów miały zakończyć się w 2021 – tak się jednak nie stało. W tym samym czasie ówczesny wiceminister obrony Rosji Jurij Borysow poinformował, że do 2019 potrwa wymiana zagranicznych komponentów elektronicznych (do systemów kierowania ogniem) na rosyjskie.
Zdecydowano też, że kolejne egzemplarze (od 06 do 12) zostaną zmodernizowane do standardu Su-30SM2 (co także wpłynęło na harmonogram), obejmującą m.in. wymianę silników Saljut AŁ-31FP o ciągu 123 kN na mocniejsze Saturn/Liulka AŁ-41F-1S (117S) o ciągu 142 kN z wektorowanym ciągiem, pochodzące z Su-35S, które zapewniają o ok. 16% większy ciąg przy niższym zużyciu paliwa i zwiększonym resursie technicznym.
Su-30SM2 otrzymują również ulepszoną awionikę, w tym zmodernizowany lub nowy radar z aktywnym skanowaniem elektronicznym AESA (ros. AFAR) typu N035 Irbis w miejsce pasywnego N011M Bars, zwiększone możliwości przenoszenia uzbrojenia (kierowane laserowo bomby z rodziny KAB-250 i pociski manewrująceCh-59MK2 o obniżonej sygnaturze radarowej), nowy system walki radioelektronicznej, system radionawigacyjny i łączności OSNOD z nowym łączem taktycznej wymiany danych, kompatybilnym z samolotami wielozadaniowymi Su-57S i bezzałogowymi systemami powietrznymi. Modernizacja ma pozwolić na utrzymanie samolotów w służbie po 2040 (Rosja odbiera nową partię Su-30SM2 i Jak-130).
I tak dostawy zostały dopiero wznowione w maju br., a wraz z sierpniowymi liczba białoruskich samolotów wzrosła do ośmiu, co oznacza, że do dostarczenia pozostają jeszcze cztery Su-30SM2. Dzięki temu Białoruś będzie dysponować czterema Su-30SM i ośmioma Su-SM2.
Uzupełnią one 24 zmodernizowane MiG-29BM/UB i 12 szturmowych Su-25 Gracz oraz 11 szkolno-bojowych Jak-130, po tym jak jeden z nich (74 Czerwony) rozbił się 19 maja 2021 podczas próby startu z lotniska 61. Bazy Lotnictwa Myśliwskiego w Baranowiczach.
