W czwartek, 3 kwietnia 2025, czeska spółka AERO Vodochody AEROSPACE poinformowała, że w ramach porozumienia z brazylijską spółką Embraer (Empresa Brasileira de Aeronáutica) wysłała do Brazylii kolejne komponenty do produkcji średnich, odrzutowych samolotów transportowych C-390 Millenium, w tym po raz pierwszy na potrzeby dwóch egzemplarzy dla czeskich wojsk lotniczych (Vzdušné síly) (LAAD Defence & Security 2025: Nowości programu C-390 Millenium).
Zdjęcia: AERO Vodochody AEROSPACE
Pierwszy zestaw komponentów obejmuje krawędź natarcia skrzydła, tylną część kadłuba, kompletny zestaw drzwi i rampę ładunkową (spółka dostarcza jeszcze drzwi awaryjne i włazy – przyp. red.). W tym roku AERO planuje wyprodukować 8 takich zestawów. Dostawa omawianego zestawu obejmuje również części przeznaczone do dwóch czeskich C-390 Millennium, które zostały zakontraktowane przez Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej, 25 października 2024, w ramach umowy o wartości 11,3 mld CZK (wówczas 1,916 mld zł).
Wcześniej, 2 października, spółka Embraer zawarła porozumienia z czeskim rządem i przemysłem o rozszerzeniu współpracy (Industrial Cooperation Agreement, ICA) przed zawarciem wspomnianej umowy głównej. To na podstawie tego porozumienia o wartości 1,89 mld CZK (wówczas 320,56 mln zł), AERO realizuje dostawę komponentów do przyszłych czeskich samolotów transportowych.
Program produkcji komponentów C-390 Millennium jest świetnym przykładem funkcjonalnej długoterminowej współpracy przemysłowej, gdzie dzięki zaufaniu klienta możliwe jest znaczne zwiększenie wolumenu produkcji. Programy aerostrukturalne stają się zatem strategicznie ważnym filarem przychodów AERO, oprócz produkcji samolotów taktyczno-szkoleniowych L-39 Skyfox, stwierdził Viktor Sotona, prezes zarządu AERO Vodochody AEROSPACE (Koniec dostaw AERO L-39 Skyfox do Wietnamu).
Dostarczane dla Embraer komponenty C-390 są transportowane na różne sposoby w zależności od ich wielkości i charakteru. AERO transportuje na zestawach niskopodwoziowych części ponadgabarytowe, tj. tylną część kadłuba i rampę ładunkową, drogami do niemieckiego portu w Hamburgu, skąd płyną dalej statkiem do brazylijskiego portu Santos. Stamtąd ponownie na zestawach niskopodwoziowych trafiają bezpośrednio na linię montażową Embraera w Gavião Peixoto w stanie São Paulo.
Inaczej jest w przypadku krawędzi natarcia skrzydła i kompletnego zestawu drzwi, które docierają do Weiterstadt drogą, gdzie są konsolidowane, a następnie transportowane drogą lotniczą z Frankfurtu do São Paulo, skąd ponownie są transportowane drogami na linię montażową.
AERO jest zaangażowane w program C-390 Millennium od 2011, ale porozumienie z października 2024 rozszerzyło i zacieśniło współpracę oraz wzrost udziału czeskiego przemysłu w produkcji samolotów (w program włączono państwową spółkę LOM Praha). Przed zeszłoroczną umową Czesi dostarczali cztery zestawy komponentów rocznie, podczas gdy nowa umowa rozszerza tempo dostaw do ośmiu w 2025 oraz dwunastu po 2026. Partnerstwo to wzmacnia pozycję AERO jako kluczowego dostawcy w branży lotniczej i przyczynia się do rozwoju zdolności lotniczych nie tylko w Republice Czeskiej, ale również na poziomie globalnym. AERO jest wyłącznym dostawcą produkowanych części dla Embraera i uczestniczy nie tylko w produkcji, ale w niektórych przypadkach także w ich rozwoju.
Przypomnijmy, że C-390 Millenium został wskazany przez czeski resort obrony 16 października 2023, ale Praga była zainteresowana nowymi brazylijskimi samolotami transportowymi od dekady, podpisując list intencyjny w kwietniu 2013. Oczekuje się, że dostawa pierwszego samolotu zostanie zrealizowana w 2025. Oprócz samych samolotów Embraer dostarczy także kompleksowy pakiet szkoleń i wsparcia w celu sprawnej integracji samolotów C-390.
Obecnie, Vzdušné síly nie dysponują tak dużymi samolotami transportowymi, które mogłyby ewakuować większą liczbę osób z obszarów kryzysowych czy transportować znaczne ładunki. Na stanie jest sześć średnich Airbus C295 (w tym dwa zmodernizowane C295MW), cztery lekkie Turbolet L 410 UVP E-20 i dwa pasażerskie Airbus A319CJ. Dodatkowo Republika Czeska, w ramach współpracy w NATO, ma do dyspozycji ciężkie samoloty transportowe Boeing C-17A Globemaster III w eskadrze transportowej, zlokalizowanej w węgierskiej bazie lotniczej Pápa w ramach NATO Airlift Management Programme oraz transportowo-tankujące Airbus A330-200 MRTT (Multinational Multi-Role Tanker Transport), należące do konsorcjum NATO MMF (Multinational Multi-Role Tanker Transport Fleet).
📦 Just shipped a full set of C-390 Millennium parts to @Embraer – including components for 🇨🇿 Czech Air Force aircraft!
✅ Rear fuselage
✅ Wing leading edges
✅ Doors
✅ Cargo rampWe're proud to be Embraer’s exclusive supplier in Europe!#C390 #Aerospace #Defense… pic.twitter.com/rHXgt2JFUn
— AERO Vodochody (@AERO_Vodochody) April 4, 2025