W piątek, 7 lutego 2025, szwedzka spółka Saab Defence and Security oraz tajlandzka Thai Aviation Industries (TAI) podpisały protokół ustaleń (Memorandum of Understandings, MoU) w sprawie o rozszerzeniu współpracy przemysłowej przy samolotach wczesnego ostrzegania Saab 340B AEW i przyszłych wielozadaniowych JAS 39E/F Gripen w królewskich wojskach lotniczych Tajlandii (Kong Thab Akat Thai, RTAF).
Zdjęcie: Thai Aviation Industries via Facebook
Dokument podpisali Air Chief Marshal Pibul Voravanpreecha, dyrektor zarządzający Thai Aviation Industries z Fredrikiem Lindblomem, wiceprezesem i dyrektorem w Saab Thailand & Region Asia i Robertem Bjorklundem, dyrektorem wykonawczym Gripen Sales w Saab Thailand & Region Asia w siedzibie TAI w Bangkoku.
Podpisanie porozumienia MoU rozszerzy zakres współpracy i zwiększy możliwości TAI od szwedzkiego producenta w różnych obszarach, w następujący sposób:
– wsparcie dla przenoszenia zdolności wsparcia eksploatacji dwóch samolotów Saab 340B AEW
– wsparcie dla przenoszenia zdolności wsparcia eksploatacji przyszłych dwunastu samolotów JAS 39E/F Gripen
– zwiększenie możliwości TAI w zakresie wsparcia modyfikacji i aktualizacji systemów dowodzenia i kontroli oraz przekazywania danych (łącza danych).
Przypomnijmy, że w listopadzie 2007 Tajlandia ogłosiła zakup w Szwecji dwóch turbośmigłowych samolotów wczesnego ostrzegania Saab 340B AEW (S 100B Argus) w wersji FSR-890 (takie same dwa samoloty zamówiła Polska). Dostawy zakończyły się w październiku 2012.
Z kolei 27 sierpnia 2024 dowództwo RTAF ostatecznie wybrało szwedzką ofertę z samolotami wielozadaniowymi Saab JAS 39E/F Gripen (kontrofertą był amerykański Lockheed Martin F-16C/D Block 70). Teraz decyzje musi zatwierdzić gabinet (rząd) i Zgromadzenie Narodowe (parlament), co jest spodziewane na kwiecień-maj, tak aby umowa międzyrządowa mogła zostać podpisana w czerwcu br.
Zdjęcie: Saab Defence and Security
Zakup jest planowany w dwóch transzach ze względu na ograniczenia budżetowe: 4 egzemplarze (w tym 3 jednomiejscowych i 1 dwumiejscowy) z dostawami w 2029. W latach 2026-2027 planowane jest zamówienie kolejnych 8 egzemplarzy (6 jednomiejscowych i 2 dwumiejscowych) – łącznie 12 egzemplarzy. Wcześniej doniesienia medialne mówiły o zakupie maksymalnie 16 egzemplarzy. Tajlandia użytkuje ponadto 11 starszych samolotów JAS 39C/D Gripen (dwunasty rozbił się).
Wdrożenie najnowszych Gripenów pozwoli na wycofanie 12 starzejących się samolotów F-16A/B Block 10/15 w ramach 102. Eskadry. Postępowanie w tej sprawie ogłoszono w listopadzie 2023, po fiasku negocjacji w sprawie zakupu 8 samolotów F-35A Lightning II. Przeszkodą miały być wówczas zbyt bliskie relacje wojskowe z Pekinem (Chiński okręt desantowy dla Tajlandii zwodowany).
Na liście do wycofania w przyszłości są pozostające w służbie od ponad 30 lat F-5B Freedom Fighter i F-5E/F Tiger II, w liczbie 33 egzemplarzy. Poza tym Tajlandia dysponuje 38 zmodernizowanymi F-16A/B Block 15 MLU.