W czwartek, 14 listopada 2024, w zakładach Mesko w Skarżysku Kamiennej (wchodzących w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej) odbyło się ważne spotkanie bilateralne pomiędzy wiceministrem obrony narodowej, Pawłem Bejdą oraz litewską wiceminister obrony Moniką Koroliovienė. Głównym tematem rozmów była współpraca w zakresie wzmocnienia obronności obu krajów, a także wspólne działania podejmowane w ramach projektów Unii Europejskiej, takich jak EDIRPA.
Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Narodowej
Wśród omawianych zagadnień kluczowym tematem były wspólne zakupy systemów obronnych, w tym przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych (ppzr) Piorun. Oba kraje dostrzegają istotne znaczenie wspólnych zakupów uzbrojenia, co przyczynia się m.in. do integracji krajów UE i unifikacji uzbrojenia, przyczyniając się do oszczędności środków budżetowych i wzmocnienia potencjału obronnego. Zakupy Piorunów miałyby być finansowane w ramach europejskiego programu wspólnych zakupów wojskowych EDIRPA (European Defence Industry Reinforcement through common Procurement Act).
Po zakończeniu spotkania bilateralnego minister Bejda podpisał list intencyjny, który jest pierwszym krokiem do utworzenia konsorcjum krajów, wymaganym przez projekt EDIRPA. W skład konsorcjum wchodzą 4 kraje: Polska, Litwa, Norwegia oraz Estonia. Podpisany list intencyjny stanowi swoisty kamień milowy we współpracy obronnej między jego sygnatariuszami, wskazując na potrzebę harmonizacji działań w obszarze zbrojeń i wspólnego podejścia do zakupów sprzętu wojskowego. Tego rodzaju współpraca ma nie tylko wzmocnić siłę obronną krajów, ale także zwiększyć efektywność finansową, umożliwiając zakupy większej liczby nowoczesnych systemów obronnych przy wsparciu unijnym (Litwa i Polska kupią przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe Piorun).
Podpisanie listu intencyjnego to ważny krok, ale jego realizacja będzie zależała od dalszych działań – zwłaszcza od przyznania grantu przez UE dla wspomnianego konsorcjum krajów.
Spotkanie i podpisany dokument symbolizują wzrost znaczenia współpracy między państwami Europy Środkowo-Wschodniej, a krajami nordyckimi w obliczu zmieniających się wyzwań geopolitycznych. Wspólne cele obronne Polski, Litwy, Norwegii i Estonii, przyczyniają się do wzmocnienia bezpieczeństwa regionu. Dzięki takim inicjatywom wzmacnia się zdolność obronna i bezpieczeństwo nie tylko samych państw, ale także całej wschodniej flanki NATO.
https://twitter.com/pawelbejda/status/1857055473729470795