Defence & Space

Wsparcie techniczne dla polskich i australijskich Abramsów

Departament Obrony USA udzielił zamówienia spółce General Dynamics Land Systems na wsparcie techniczne dla czołgów rodziny M1 Abrams, pozostających w służbie w Polsce…

2025-07-22 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Miliard dolarów na wsparcie produkcji pocisków JASSM i LRASM

Departament Obrony USA udzielił zamówienie spółce Lockheed Martin o wartości niemal 1 mld USD na wsparcie produkcji seryjnej lotniczych pocisków manewrujących JASSM i przeciwokrętowych…

2025-07-22 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Szkoleniowa dziura. Problem, którego nie widać

Stan szkolenia specjalistycznego w Siłach Zbrojnych cały czas pozostaje wyzwaniem. Wciąż w wielu aspektach brakuje odpowiedniego sprzętu i wyposażenia.

2025-07-18 | Sławek Zagórski | 6 minut

Blackout w Hiszpanii – rozmowa o energetyce z ekspertami Forum Energii

Niedawny blackout w Hiszpanii przywrócił na nagłówki mediów i usta obywateli temat bezpieczeństwa energetycznego Polski. W obecnej sytuacji geopolitycznej jest to szczególnie żywa kwestia, a brak…

2025-07-16 | Tadeusz Jakliński | 28 minut

Orion: „Mnożnik siły”, który doprowadził IDF do niezrównanej przewagi na lądzie

Orion, opracowany przez firmę Asio Technologies we współpracy z wydziałem technologicznym Sił Obronnych Izraela (IDF) i w pełni wdrożony operacyjnie przez IDF, na nowo zdefiniował współczesne pole…

2025-07-10 | Redakcja | 5 minut

Współpraca Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni z Google Cloud

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz spotkał się z Marcusem D. Jadotte, wiceprezesem ds. Relacji z Rządem i Polityki Publicznej w Google Cloud.

2025-06-27 | Rafał Muczyński | 2 minuty

Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II RP

W piątek, 11 lipca 2025, w Muzeum Wojska Polskiego na Cytadeli Warszawskiej, z udziałem wicepremiera i ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza, sekretarza stanu w MON Pawła…

2025-07-11 | Redakcja | 5 minut

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

ICEYE prezentuje Flood Rapid Impact – narzędzie wykorzystujące AI do szybkiego reagowania na powodzie

Polsko-fińska spółka ICEYE, specjalista w zakresie satelitarnych rozwiązań wspomagających zarządzanie skutkami katastrof naturalnych, ogłosiła wprowadzenie produktu Flood Rapid Impact (FRI).

2025-07-15 | Redakcja | 6 minut

Airbus otrzymał kontrakt Hisdesat na budowę hiszpańskich satelitów PAZ-2

Spółka Airbus Defence and Space została wybrana na głównego wykonawcę w zakresie opracowania i produkcji dwóch nowych satelitów radarowych PAZ-2 dla spółki Hisdesat…

2025-07-09 | Redakcja | 3 minuty

Wiceszef MON na 29. posiedzeniu Grupy Kontaktowej ds. Obrony Ukrainy

Wiceminister obrony narodowej Paweł Zalewski w formule wirtualnej wziął udział w 29. posiedzeniu Grupy Kontaktowej ds. Obrony Ukrainy (UDCG), któremu przewodniczyli ministrowie obrony Wielkiej…

2025-07-22 | Redakcja | 1 minut

Cztery ukraińskie samoloty naruszyły przestrzeń rumuńską podczas rosyjskiego ataku

Ministerstwo Obrony Rumunii poinformowało, że cztery ukraińskie samoloty wojskowe naruszyły w nocy jej przestrzeń powietrzną podczas trwania rosyjskiego ataku dronowego w pobliżu granicy…

2025-07-21 | Rafał Muczyński | 5 minut

Miliard dolarów na wsparcie produkcji pocisków JASSM i LRASM

Departament Obrony USA udzielił zamówienie spółce Lockheed Martin o wartości niemal 1 mld USD na wsparcie produkcji seryjnej lotniczych pocisków manewrujących JASSM i przeciwokrętowych…

2025-07-22 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Northrop Grumman z umową na wsparcie irackich samolotów Cessna

Departament Obrony USA udzielił zamówienia rodzimej spółce Northrop Grumman na usługi wsparcia logistycznego lekkich samolotów Cessna 172 Skyhawk i AC/RC-208 Caravan w wojskach…

2025-07-22 | Rafał Muczyński | 2 minuty

FIXAR z elektrycznymi dronami na DSEI 2025 w Londynie

Założona w 2018 łotewska spółka FIXAR zaprezentuje swoje bezzałogowce o napędzie elektrycznym podczas londyńskich targów przemysłu obronnego i bezpieczeństwa DSEI 2025, zaplanowanych na 9-12…

2025-07-19 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Dwóch dostawców nowych partii policyjnych łodzi patrolowych

Komenda Główna Policji udzieliła zamówienia spółkom Sportis oraz Parker Poland na dostawy kolejnych partii policyjnych łodzi patrolowych typu RIB (Rigid Inflatable Boat).

2025-07-17 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Wsparcie techniczne dla polskich i australijskich Abramsów

Departament Obrony USA udzielił zamówienia spółce General Dynamics Land Systems na wsparcie techniczne dla czołgów rodziny M1 Abrams, pozostających w służbie w Polsce…

2025-07-22 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Miliard dolarów na wsparcie produkcji pocisków JASSM i LRASM

Departament Obrony USA udzielił zamówienie spółce Lockheed Martin o wartości niemal 1 mld USD na wsparcie produkcji seryjnej lotniczych pocisków manewrujących JASSM i przeciwokrętowych…

2025-07-22 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Wsparcie techniczne dla polskich i australijskich Abramsów

Departament Obrony USA udzielił zamówienia spółce General Dynamics Land Systems na wsparcie techniczne dla czołgów rodziny M1 Abrams, pozostających w służbie w Polsce…

2025-07-22 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Miliard dolarów na wsparcie produkcji pocisków JASSM i LRASM

Departament Obrony USA udzielił zamówienie spółce Lockheed Martin o wartości niemal 1 mld USD na wsparcie produkcji seryjnej lotniczych pocisków manewrujących JASSM i przeciwokrętowych…

2025-07-22 | Rafał Muczyński | 3 minuty

MON o obchodach Święta Wojska Polskiego 2025

Ministerstwo Obrony Narodowej opublikowało pierwsze szczegóły obchodów tegorocznego Święto Wojska Polskiego, które odbędzie się pod hasłem Dziękujemy za Waszą służbę.

2025-07-22 | Redakcja | 3 minuty

FIXAR z elektrycznymi dronami na DSEI 2025 w Londynie

Założona w 2018 łotewska spółka FIXAR zaprezentuje swoje bezzałogowce o napędzie elektrycznym podczas londyńskich targów przemysłu obronnego i bezpieczeństwa DSEI 2025, zaplanowanych na 9-12…

2025-07-19 | Rafał Muczyński | 4 minuty
Shooting

Vortex Defender XL – sportowe szkło z taktycznym zacięciem. Albo na odwrót.

Zarówno w zachodnich social mediach jak i na rodzimym podwórku widać rosnące zainteresowanie celownikami kolimatorowymi montowanymi na pistoletach. Coraz więcej strzelców docenia zalety płynące…

2025-07-22 | Emil Bularz | 11 minut

II runda Pucharu Polski Long Range Shooting 2025 już we wrześniu

W dniach 13-14 września 2025 roku (sobota, niedziela) na terenie poligonu WITU w Zielonce k. Warszawy odbędzie się II runda zawodów Pucharu Polski Long…

2025-07-22 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Vortex Defender XL – sportowe szkło z taktycznym zacięciem. Albo na odwrót.

Zarówno w zachodnich social mediach jak i na rodzimym podwórku widać rosnące zainteresowanie celownikami kolimatorowymi montowanymi na pistoletach. Coraz więcej strzelców docenia zalety płynące…

2025-07-22 | Emil Bularz | 11 minut

Zwalniacze Primatia/Kagwerks dostępne w RP Arms

Do sklepu RP Arms dotarła dostawa powiększonych zwalniaczy zamka Primatia (wcześniej Kagwerks) do najpopularniejszych modeli pistoletów samopowtarzalnych.

2025-07-22 | Michał Ihnatów | 1 minut

Nowe karabinki Smith & Wesson M&P 15 AXE

Smith & Wesson wprowadza do katalogu cywilnej broni karabinki AR-15 rodziny M&P 15 AXE. Młodsi bracia popularnych modeli linii Sport to bardziej…

2025-07-17 | Michał Ihnatów | 6 minut

Ćwierć wieku na służbie: Rosyjski pistolet maszynowy SR2 Wieriesk

Pistolet maszynowy SR2 Wieriesk, przyjęty przez Federalną Służbę Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej 25 lat temu, cieszy się nadal dużym popytem.

2025-07-17 | Dariusz Borkowski | 2 minuty

Trenuj z Team99 Academy w Zielonce już w ten weekend

Już w ten weekend (26-27 lipca 2025 roku) na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia odbędą się szkolenia strzelectwa długodystansowego organizowane przez Team99 Academy.

2025-07-21 | Michał Ihnatów | 1 minut

Paris Air Show 2025: Premiera Baykar TB3

55. Edycja Międzynarodowego Salonu Lotniczego i Kosmicznego, który odbywa się w stolicy Francji, stała się okazją dla firmy Baykar Technolgies do zaprezentowania pokładowego bojowego…

2025-06-19 | Radosław Niesobski | 3 minuty

Helikon-Tex Numbat Small – chest pack i nerka w jednym

Helikon-Tex wprowadza do oferty kolejną nowość z Enforce Tac 2025 – torbę piersiową (chest pack) Numbat Small. Nowa, mniejsza wersja zachowuje większość…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 2 minuty

TEST: Maskpol Rock 3.0 – modułowa kamizelka taktyczna

Jakieś dwa lata temu miałem przyjemność poddać testom kamizelkę typu plate carrier Maskpol Rock One. Nie należała ona do najmniejszych i najlżejszych w swojej…

2025-07-17 | Michał Gaweł | 9 minut

Urządzenia wylotowe Strike Industries – moc pod kontrolą

Zająłem się tym tematem nieprzypadkowo. Jakiś czas temu na łamach MILMAG ukazał się obszerny poradnik  „Wszystko o gwizdkach – Urządzenia wylotowe w broni…

2025-07-17 | Tomasz Karasiński | 33 minuty

Bestiariusz Wędrowca: kleszcze

Kleszcze i choroby odkleszczowe, jak pogoda, mogą stanowić świetny temat do rozmów przy popołudniowej herbatce lub ognisku z kiełbaskami na szczycie góry. Mówimy: „O!…

2025-07-17 | Michał Ihnatów | 1 minut

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Vortex Defender XL – sportowe szkło z taktycznym zacięciem. Albo na odwrót.

Zarówno w zachodnich social mediach jak i na rodzimym podwórku widać rosnące zainteresowanie celownikami kolimatorowymi montowanymi na pistoletach. Coraz więcej strzelców docenia zalety płynące…

2025-07-22 | Emil Bularz | 11 minut

TEST: Maskpol Rock 3.0 – modułowa kamizelka taktyczna

Jakieś dwa lata temu miałem przyjemność poddać testom kamizelkę typu plate carrier Maskpol Rock One. Nie należała ona do najmniejszych i najlżejszych w swojej…

2025-07-17 | Michał Gaweł | 9 minut

II runda Pucharu Polski Long Range Shooting 2025 już we wrześniu

W dniach 13-14 września 2025 roku (sobota, niedziela) na terenie poligonu WITU w Zielonce k. Warszawy odbędzie się II runda zawodów Pucharu Polski Long…

2025-07-22 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Trenuj z Team99 Academy w Zielonce już w ten weekend

Już w ten weekend (26-27 lipca 2025 roku) na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia odbędą się szkolenia strzelectwa długodystansowego organizowane przez Team99 Academy.

2025-07-21 | Michał Ihnatów | 1 minut
Adventure

Adventure Menu – awaryjny zapas wody Emergency Water Box

Spółka Adventure Menu urozmaica kolekcję awaryjnych racji żywnościowych o Water Box – zestaw zawierający ponad 15 litrów sterylizowanej wody o 50-letniej ważności…

2025-07-22 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Sklep internetowy Maverick Food Package już aktywny

Maverick Food Package, marka terenowych racji żywnościowych niewymagających otwartego ognia do przygotowania, aktywuje swój własny sklep internetowy. Na chwilę obecną dostępne są już…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 1 minut

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk, co uważam…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe. Jedną ze składowych…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Sklep internetowy Maverick Food Package już aktywny

Maverick Food Package, marka terenowych racji żywnościowych niewymagających otwartego ognia do przygotowania, aktywuje swój własny sklep internetowy. Na chwilę obecną dostępne są już…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Numbat Small – chest pack i nerka w jednym

Helikon-Tex wprowadza do oferty kolejną nowość z Enforce Tac 2025 – torbę piersiową (chest pack) Numbat Small. Nowa, mniejsza wersja zachowuje większość…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Promocje nawet do -50% w sklepie Helikon-Tex

Helikon-Tex ogłosił, że od dzisiaj do 21 lipca każdy klient może zgarnąć sprawdzony sprzęt z rabatem sięgającym -50%.

2025-07-08 | Redakcja | 2 minuty

Helikon-Tex przedstawia: zestawy dla strzelców szyte na miarę

Wraz z nabierającym rozpędu sezonem strzeleckim Helikon-Tex postanowił pomóc strzelcom w wyborze niezbędnego sprzętu i akcesoriów w zależności od rodzaju sportu, który uprawiają.

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 5 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

Helikon-Tex Traveler Enlarged – terenowy tron?

Ktoś może twierdzić, że survival, bushcraft i w ogóle lasobuszowanie „liczy się” tylko wtedy, kiedy znosimy niewygody, hartujemy się, planowo marzniemy i w ogóle. W porządku, szanuję…

2025-07-13 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

„Gracz” z cyklu „Vesper” Magdaleny Kozak w sprzedaży

Wydawnictwo WarBook poinformowało o premierze powieści Gracz – najnowszego, niepublikowanego do tej pory, piątego tomu kultowego cyklu Vesper Magdaleny Kozak.

2025-06-18 | Redakcja | 3 minuty

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia oraz wyzwania,…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

Wielkokalibrowy karabin Barrett M82

Zaprezentowanie przez Griffin Group Defence na targach Europoltech najnowszej odmiany samopowtarzalnego 12,7-mm wielkokalibrowego karabinu wyborowego Barrett M107A1 zbiegło się w czasie z okrągłą rocznicą przyjęcia tej konstrukcji strzeleckiej do służby. Minęły dokładnie trzy dekady, od chwili kiedy siły zbrojne pewnego europejskiego państwa zdecydowały się zamówić amerykański Barrett M82 do amunicji 12,7 mm x 99.

Półcalowy celebryta

Dzisiaj wielkokalibrowy karabin wyborowy produkowany w Murfreesboro w stanie Tennessee znajduje się w niemal wszystkich państwach. Pełni rolę szybkostrzelnej broni precyzyjnej przeznaczonej głównie do niszczenia celów technicznych. Na tym polu ma niewielu rywali, a żaden z nich nie zdobył takiej popularności jak karabin stworzony przez fotografa Ronniego Barretta.
Co ciekawe, broń nie trafiła w pierwszej kolejności do komandosów z amerykańskich jednostek specjalnych. Wręcz przeciwnie, zadebiutowała w rękach żołnierzy państwa neutralnego i to wcale nie z oddziałów elitarnych. Co więcej, wcale nie była wykorzystywana do zwalczania celów na pierwszej linii frontu.

Początki

Współczesne wielkokalibrowe karabiny precyzyjne wywodzą się w prostej linii z lekkiej broni przeciwpancernej, która zaczęła powstawać z chwilą wprowadzenia na pole walki wozów opancerzonych, czy też ściślej czołgów. Pierwsze takie konstrukcje pojawiły się podczas I wojny światowej – protoplastą był niemiecki Mauser Tankgewehr M1918 do amunicji 13,2 mm x 92SR TuF, który zadebiutował w styczniu 1918. Apogeum rozwoju takich konstrukcji przypadło na lata trzydzieste i czterdzieste XX wieku, opracowano wówczas tak znane modele jak brytyjski karabin przeciwpancerny RAT Boys, fiński Lahti L-39, niemieckie Panzerbüchse 38 i 39, polski wz. 1935, radzieckie PTRS-41 i PTRD-41, czy szwajcarskie modele Solothurn S-18. Wzrost grubości pancerza powodował zwiększenie kalibru broni, aż do momentu gdy przestała mieć zdolność do niszczenia silnie opancerzonych czołgów przeciwnika. Do końca wojny konstrukcje były używane jako przeciwsprzętowe do zwalczania lżej opancerzonych pojazdów, ale szybko zastąpiły je lekkie wyrzutnie pocisków przeciwpancernych rakietowe i bezodrzutowe.
Już w latach 1940. próbowano opracowywać broń precyzyjną do amunicji wielkokalibrowej, jednak w większości były to jedynie konstrukcje eksperymentalne. Część starszych karabinów przeciwpancernych – jak radzieckie modele – wyposażono w celowniki optyczne, tym samym uzyskując broń o większej celności. Już podczas konfliktu w Korei Amerykanie starali się zmienić kaliber zdobycznych karabinów przeciwpancernych na 12,7 mm x 99. Celem było uzyskanie broni o większym zasięgu zasilaną dostępną amunicją wojskową do wielkokalibrowych karabinów maszynowych Browning M2HB.
Eksperymenty kontynuowano do lat 1980., kiedy to do sił zbrojnych zaczęły trafiać pierwsze powtarzalne modele. Broń miała być przeznaczona głównie do niszczenia sprzętu przeciwnika, porażenia lekko opancerzonych pojazdów czy ważnych celów. Pierwsze takie egzemplarze trafiały w ręce żołnierzy wojsk specjalnych, ale też saperów którym pozwalały na likwidację niewybuchów z bezpiecznej odległości.

Barrett robi zdjęcia

Pomysł stworzenia dalekosiężnego samopowtarzalnego karabinu do amunicji 12,7 mm x 99/.50 BMG zainspirowany był zdjęciami łodzi patrolowych na rzece Stone River jakie Ronnie Barrett wykonał 1 stycznia 1982. Jednostki pamiętające czasy konfliktu w Wietnamie uzbrojone były w obrotnice z dwoma 12,7-mm wielkokalibrowymi karabinami maszynowymi M2HB.
28-letni fotograf Ronnie Barrett wcześniej zaangażowany był w strzelania długodystansowe. Zaczynał od małych kalibrów, ale na początku lat 1980. doszedł w swojej rywalizacji strzeleckiej do broni do amunicji 12,7 mm x 99. Ponieważ na rynku nie było takich konstrukcji, to w oparciu o zapasowe lufy do karabinów maszynowych M2HB zaprojektował jednostrzałowy model do zawodów. Broń spodobała się okolicznym strzelcom i udało mu się sprzedać 30 takich ręcznie wykonanych konstrukcji.


28-letni fotograf Ronnie Barrett z pierwszym prototypem swojego samopowtarzalnego karabinu wyborowego do amunicji 12,7 mm x 99

Samopowtarzalna idea

W USA trwałą moda na broń powtarzalną do amunicji 12,7 mm x 99. Barrett był zainteresowany rozwojem czegoś lepszego – konstrukcji samopowtarzalnej tego kalibru. A ponieważ nikt takiego karabinu wówczas nie produkował ani nie oferował w Stanach Zjednoczonych, dostrzegł w tym swoją szansę. Postanowił samodzielnie taką broń stworzyć.
Bez żadnego doświadczenia konstrukcyjnego i jakiejkolwiek wiedzy o działaniu automatyki, wsparty lekturą książek rusznikarskich Ronnie Barrett zaprojektował i ręcznie rozrysował projekt dosłownie na kuchennym stole. Próbował później znaleźć jakiegoś wykonawcę, który byłby w stanie zrealizować jego projekt w metalu. Twórcę wyśmiali w zasadzie wszyscy okoliczni posiadacze warsztatów rusznikarskich. Większość uznała pomysł za niezbyt mądry. Twierdzili, że gdyby to była dobra idea, to broń by ktoś już wcześniej wykonał.
Konstrukcja zainteresowała Boba Mitchella mającego niewielki zakład narzędziowy w miejscowości Smyrna. Wykonał część komponentów i rozpoczął z młodym fotografem współpracę nad dopracowaniem broni. Przydał się też producent blach tłoczonych, który pozwolił Barrettowi wykorzystać jedną ze swoich maszyn i przydzielił mu pracownika. Karabin powstawał w garażu właściciela.

Powstaje Model 82

Pierwszy prototyp udało się stworzyć w 1982 – stąd nazwa Barrett Model 82 – po niespełna czterech miesiącach pracy. Broń działająca w oparciu o zasadę wykorzystania energii krótkiego odrzutu lufy strzelała, ale wymagała jeszcze sporo dopracowania. Przede wszystkim odrzut był zbyt silny, konstrukcja zbyt mocno oddziaływała na strzelca podczas prowadzenia ognia. Rozwiązano to w drugim prototypie przez wprowadzenie dużego dwukomorowego hamulca wylotowego. Choć strzelec nadal odczuwał spory odrzut konstrukcji, to jednak mógł już bez przeszkód kontynuować strzelanie.
Barrett zaprezentował prototyp na targach broni. Model 82 wzbudził pewne zainteresowanie strzelców długodystansowych. Część nawet zdecydowała się wpłacić mu zaliczkę na poczet dostaw. Tym razem garaż awansował na pełnoprawny warsztat rusznikarski, bo twórcy nie było stać na wynajem osobnego pomieszczenia. Ronnie Barrett stworzył tam pierwsze trzydzieści karabinów. Liczba nie była przypadkowa, ojciec konstruktora był stolarzem, który w swoim czasie wykonał dla syna dwa stojaki do broni mieszczące po 15 sztuk broni każdy. Następnie opublikował ogłoszenie w czasopiśmie Shotgun News (bardzo znany w USA publikowany od 1946 periodyk reklamowy o broni wychodzący 36 razy w roku, od 2015 zmienił nazwę na Firearms News) i czekał na chętnych.


Jeden z seryjnych karabinów Barrett M82 z wczesnej produkcji z 1986 / Zdjęcie: John Yoder/US Army

Broń dla mudżahedinów

Część z zainteresowanych była mocno nietypowa – karabin Barretta zaciekawił specjalistów od walki partyzanckiej zatrudnionych przez amerykańską Centralną Agencję Wywiadowczą (CIA, Central Intelligence Agency). Szybko dostrzegli zalety broni o dużej szybkostrzelności i zdolnej precyzyjnie razić cele na bardzo dalekich dystansach. Słowem, samopowtarzalny karabin do amunicji 12,7 mm x 99 uznali za idealną konstrukcję dla afgańskich mudżahedinów.
Warto pamiętać, że od 1985 CIA dostarczyła do Afganistanu w ramach operacji Cyclone pół tysiąca przenośnych rakietowych zestawów przeciwlotniczych FIM-92 Stinger wraz z odpowiednią liczbą samych pocisków rakietowych.
Nieznana jest liczba kupionych przez Centralną Agencję Wywiadowczą karabinów Barrett M82. Nie ma też, poza kilkoma mało wiarygodnymi źródłami potwierdzenia, czy w ogóle do takich transakcji doszło. Jeżeli nawet, to CIA kupiło bardzo małą partię i nie jest pewne czy broń trafiła do Afganistanu.

Szwedzki problem

Od 1948 szwedzkie siły zbrojne angażowały się w misje pokojowe pod egidą Organizacji Narodów Zjednoczonych, kiedy to pierwsi obserwatorzy zostali wysłani na Bliski Wschód. Jedną z misji, w których Szwedzi uczestniczyli w dużej liczbie, była nazwana Tymczasowe Siły Zbrojne ONZ w Libanie (United Nations Interim Force in Lebanon, UNIFIL). Już 28 marca 1978 zginął tam pierwszy szwedzki żołnierz – Karl-Oscar Johansson, których pojazd wpadł na minę.
W latach 1986-1988 dowódcą kontyngentu UNIFIL był Gustav Hagglund. Wówczas też coraz częściej zaczynał się pojawiać problem niewybuchów i min pozostawionych na terenie misji ONZ. Szwedzi podglądnęli wówczas Francuzów, którzy radzili sobie z pozostawionymi śmiercionośnymi pułapkami w dosyć prosty sposób – po prostu do nich strzelali z bezpiecznej odległości.
Kłopot polegał w tym, że bardzo dużą część z niewybuchów stanowiły pociski artyleryjskie kalibru 155 mm. Charakteryzowały się bardzo dużym promieniem rażenia i grubą skorupą. Aby zneutralizować taki niewybuch trzeba było nie tylko celnie trafić i przebić się przez ściankę, ale też zrobić to z takiej odległości aby wybuch nie zaszkodził samemu strzelcowi. Co więcej, sam pocisk musiał zainicjować detonację znajdującego się w środku materiału wybuchowego.


Szwedzki saper wykorzystujący AG90C w roli broni precyzyjnej do niszczenia min i niewybuchów / Zdjęcie: Anton Backe/Försvarsmakten

Próby w Ing 2

W 1989 w centrum wojskowym Ing 2 w Eksjö pod egidą szwedzkiej agencji uzbrojenia Försvarets Materielverk przeprowadzono próby amunicji przeciwpancernej i przeciwpancerno-zapalającej wystrzelonej z karabinków Ak 5 i karabinów Ak 4. Badano, jak pociski zachowują się przy strzelaniu do skorupy kalibru 155 mm. Testy wykazały, że ani naboje pośrednie 5,56 mm x 45, ani karabinowe 7,62 mm x 51 nie radzą sobie z tymi zadaniami – nie przebijały grubych ścianek niewybuchu.
Jako broń porównawczą Szwedzi użyli do testów także wielkokalibrowego karabinu maszynowego Kulspruta 88 (Ksp 88), czyli amerykańskiego Browninga M2HB. Dopiero wówczas odnieśli sukces. Pocisk kalibru 12,7 mm nie tylko przebił skorupę, ale i spowodował detonację niewybuchu. Kłopot w tym, że wykorzystanie Ksp 88 przez saperów było trudne a często niemożliwe.
Szwedzi rozpoczęli zatem poszukiwania mniejszej i lżejszej przenośnej broni kompletowanej z celownikiem optycznym o dużym powiększeniu, która umożliwiała bardzo dokładne trafienie w niezdetonowany pocisk artyleryjski lub minę.


AG90C rozmieszczone są w wieżyczkach nad kabiną operatora samobieżnego trału przeciwminowego HLP18T (na bazie ładowarki Volvo L90A). Takie pojazdy mają szybko oczyścić z min i niewybuchów pasy startowe lotnisk / Zdjęcie: Anton Backe/Försvarsmakten

Szwedzkie AG90

W 1989 szwedzkie ministerstwo obrony zamówiło w trybie pilnej potrzeby operacyjnej sto 12,7-mm samopowtarzalnych karabinów wyborowych Barrett M82. Broń dotarła na miejsce w 1990 i została przyjęta do uzbrojenia pod nazwą Automatgevär 90 (AG90, później AG90A). Szwedzkie wojska lądowe podjęły przełomową decyzję i na zawsze stały się dla Barretta tym pierwszym klientem.
AG90A były początkowo wyposażone w lufy długości 838 mm i miały masę 16,4 kg w pełni załadowane i skompletowane z celownikami optycznymi Kikarsikte 90 (Hensoldt 10×42) o stałym powiększeniu 10x. Długość broni wynosiła 1550 mm. Pierwsze modele AG90 były zasilane z 11-nabojowych magazynków.
Szwedzi bardzo szybko zmodernizowali swoje konstrukcje do odmiany AG90B. Pierwsze odmiany M82 trapiły bowiem problemy wieku dziecięcego związane z przedwczesnymi strzałami przy niezaryglowanym zamku. Przy okazji modyfikacji w karabinach zastosowano krótsze 736-mm lufy. Długość całkowita broni wynosiła 1450 mm, masa spadła do 16 kg. Wzmocniono też dwójnóg i rozwiązano kłopot z przedwczesnymi strzałami. Prędkość wylotowa nieznacznie spadła z 870 m/s do 840 m/s. W AG90B zastosowano już 10-nabojowy magazynek pudełkowy. Broń była wykorzystywana już jako wyborowa i przeciwsprzętowa.
Obecnie Szwedzi użytkują już trzecią generację amerykańskich samopowtarzalnych karabinów wielkokalibrowych. Model AG90C to odpowiednik M82A1 z długą grzbietową szyną akcesoryjną. Broń od 2011 wyposażona jest w celownik optyczny Schmidt & Bender 3-12×50 PM II.


Szwedzki żołnierz podczas strzelania z wielkokalibrowego 12,7-mm samopowtarzalnego karabinu wyborowego AG90C (Barrett M82A1) / Zdjęcie: Mattias Hellgren/Försvarsmakten

Popularność

Niewielkie partie trafiły też do amerykańskich jednostek specjalnych, w tym 1st Special Operations Detachment Delta. A później wybuchł konflikt z Irakiem i na szybko 100 karabinów M82A1 Special Application Scoped Rifle (SASR) w grudniu 1990 zamówiła amerykańska piechota morska (US Marine Corps, USMC) a 25 lotnictwo (US Air Force, USAF). Okazało się, że jeżeli chce się walczyć na pustyni na dalekich dystansach, to warto mieć broń strzelecką, która to umożliwia. Tak samo w grudniu 1990 niewielka partia M82A1 została kupiona przez Brytyjczyków. To na prośbę tych ostatnich oryginalny 11-nabojowy magazynek zastąpiono krótszym 10-nabojowym, pozwalającym na lepsze złożenie się z postawy leżącej.


Ronnie Barrett z pierwszymi karabinami M82 zamówionymi przez USMC i USAF w 1990. Warto zwrócić uwagę na model w kamuflażu pustynnym trzymany w rękach konstruktora


Twórca karabinu wyborowego Barrett M82 i potęgi swojego przedsiębiorstwa dzisiaj

Snajperskie rekordy
Choć karabiny Barrett M82A1 były wykorzystywane przez USMC i USAF w podobnej roli, jak u szwedzkich saperów, to jednak ich głównym przeznaczeniem było niszczenie celów z dużej bardzo odległości. Już podczas operacji Pustynna Burza odnotowano snajperski rekord i trafienie z ponad 1800 metrów.
W listopadzie 2012 dziennik The Daily Telegraph poinformował o rekordzie strzeleckim w Afganstanie. Operujący w prowincji Helmand zespół australijskich snajperów z kompanii Delta 2. pułku Commando, podczas prowadzenia obserwacji zauważył w dużej odległości oddział talibów. Strzelcy posługując się lornetkami i lunetami obserwacyjnymi zidentyfikowali cele, uzyskali potwierdzenie, że są wrogie, a następnie otrzymali pozwolenie na otwarcie ognia. Niemal jednocześnie dwóch snajperów pociągnęło za spusty karabinów Barrett M82A1. Po sześciu sekundach lotu jeden z 12,7-mm pocisków osiągnął cel i wyeliminował dowódcę oddziału talibów. Nie jest przy tym pewne, który z dwóch strzelających komandosów trafił w przeciwnika. Zmierzony wówczas dystans do celu dał wynik 2815 metrów.
Warto zwrócić uwagę, że strzelanie na tak duże odległości, znacznie przewyższające zasięgi efektywne i maksymalne broni deklarowane przez producentów, jest możliwe tylko w bardzo specyficznych warunkach. W Afganistanie rekordy bite są podczas prowadzenia ognia w terenach górskich i wysokogórskich, gdy strzelec znajduje się wyżej, niż cel. Co więcej – nie jest to zjawisko powtarzalne. Snajperzy aby wyeliminować przeciwnika z tak wielkiego dystansu muszą długo wstrzeliwać się w cel, współpracując przy tym z obserwatorem. Podobnie, jak ma to miejsce w przypadku artylerii. Trafiają nieprzyjaciela nie pierwszym czy nawet drugim, ale kolejnym pociskiem.
W lipcu 2017 kanadyjskie media poinformowały, że australijski rekord został pobity podczas walk w Iraku. Przeciwnik został trafiony przez komandosa Joint Task Force 2 w odległości 3450 metrów. Czas dolotu 12,7-mm pocisku na ten dystans sięgnął blisko 10 sekund.

Warszawska premiera

Na stoisku przedsiębiorstwa Griffin Group Defence podczas targów Europoltech zaprezentowano nową odmianę wielkokalibrowego 12,7-mm karabinu wyborowego Barrett M107A1 z lufą długości 20 cali/508 mm. Dzięki temu broń stała się bardziej kompaktowa, o ile takiego określenia można użyć w przypadku 12,4-kilogramowej konstrukcji do amunicji 12,7 mm x 99/.50 BMG. Skok bruzd w lufie wynosi 381 mm. Długość całkowita tej odmiany M107A1 to 1219 mm. Broń wyposażona jest w długą 584-mm grzbietową uniwersalną szynę akcesoryjną. W Polsce pokazano karabin w czarnym (Black) malowaniu farbami ceramicznymi Cerakote, ale może być również dostarczony w odmianie szarej (Tungsten Grey) i ziemistej (Flat Dark Earth).


Najnowsza odmiana 12,7-mm samopowtarzalnego karabinu wyborowego Barrett M107A1 z 20-calową/508-mm lufą zaprezentowana podczas targów Europoltech

M107 zadebiutował w 2011. Poprawione karabiny wyposażono w lżejsze suwadło, długą grzbietową szynę montażową z zamocowanym na niej szybkoodłączalnym uchwytem transportowym. Wprowadzono zmodyfikowaną kolbę z otworem na podporę tylną oraz ukształtowaną w taki sposób, aby ułatwić chwyt drugiej dłoni. Hamulec wylotowy dało się szybko zdemontować, aby zamocować tłumik dźwięku.
M107A1 jeszcze zmodyfikowano. Wprowadzony został ulepszony i znacznie lżejszy, szybkoodłączalny dwójnóg. Na tylnej części komory zamkowej umieszczono wykonaną z tworzywa sztucznego poduszkę policzkową, chroniącą twarz strzelca przed dotykiem rozgrzanej lub zimnej broni. Wprowadzono całkowicie nowy hamulec wylotowy, na którym można było zamocować tłumik dźwięku. W tej odmianie wprowadzono modułowy chwyt pistoletowy. Samą konstrukcję odchudzono o blisko 2,3 kg. Wprowadzono stalową szynę prowadzącą suwadło, co polepszyło żywotność karabinu. Pojawiła się też grzbietowa szyna akcesoryjna o mikroskosie 27 MOA.


Barrett M82/M107 używane są w Polsce w Wojskach Specjalnych – przez Jednostki Wojskowe GROM, Formoza, Agat i Komandosów


Karabiny rodziny Barrett M82, do których należy M107A1 to najbardziej na świecie rozpowszechnione precyzyjne konstrukcje samopowtarzalne do amunicji 12,7 mm x 99

X