W środę, 9 kwietnia 2025, jak podało Ministerstwo Obrony Ukrainy, za Naczelnym Dowódcą Sił Zbrojnych Ukrainy gen. Ołeksandrem Syrskim, że kilka dni temu ukraiński bezzałogowiec zniszczył w rosyjskiej bazie lotniczej Szajkowka w obwodzie kałuskim bombowiec dalekiego zasięgu Tu-22M3 (w kodzie NATO: Backfire-C).
Zdjęcie poglądowe z Tu-22M3 / Zdjęcie: Witalij W. Kuźmin
Kilka dni temu nasze udane działania doprowadziły do zniszczenia bombowca strategicznego Tu-22M3. (Gdy) właśnie wylądował — a nasz dron go uderzył. Szacunkowy koszt: około 100 milionów dolarów – poinformował wczoraj gen. Syrski podczas wywiadu dla serwisu informacyjnego LB.ua.
https://twitter.com/DefenceU/status/1909909150290821232
Słowa ukraińskiego generała mogą potwierdzać najnowsze zdjęcia satelitarne bazy lotniczej Szajkowka, które w poniedziałek, 7 kwietnia br., opublikowała grupa analityczna Kiber Borszczno na swoim profilu na Telegramie. Poinformowano, że w niedawnym ataku bezzałogowców na bazę w nocy 31 marca br. trafione zostało zaplecze techniczne do przygotowywania pocisków manewrujących Raduga Ch-22 Buria (w kodzie DIA/NATO: AS-4 Kitchen) i ulepszonych Ch-32 do uzbrojenia bombowców Tu-22M3, za pomocą których wykonywane są uderzenia na cele w Ukrainie. Jeden z obiektów został zniszczony, a drugi uszkodzony odłamkami. Trafiono również magazyn tychże pocisków, choć analitycy nie wykluczyli również trafienia stanowiska gdzie mógł stać samolot.
Jeśli słowa ukraińskiego generała potwierdzą się, to zniszczenie bombowca Tu-22M3 będzie dużym sukcesem ukraińskich sił zbrojnych, gdyż samoloty tego typu są intensywnie wykorzystywane do atakowania infrastruktury wojskowej, energetycznej i cywilnej. Warto dodać, że 21 października 2024 Dmitrij Gołenkow, szef sztabu eskadry 52. Pułku Ciężkich Bombowców z Szajkowki, który był odpowiedzialny za planowanie ataków, został zlikwidowany we wsi Suponewo w obwodzie briańskim.
Utrata samolotu byłaby tym dotkliwsza, zwłaszcza, że całkiem niedawno, bo 2 kwietnia, w pobliżu rosyjskiej bazy lotniczej Biełaja w rejonie usolskim obwodu irkuckiego doszło do katastrofy bombowca tego typu, w wyniku której czteroosobowa załoga katapultowała się, ale jeden z lotników poniósł śmierć na miejscu.
W ubiegłym roku utracono dwa: 15 sierpnia w rejonie czeremchowskim, również obwodu irkuckiego, utracono w wypadku jeden egzemplarz (cała załoga przeżyła), a 19 kwietnia jeden z samolotów powracających z misji bojowej nad Ukrainą, gdzie przeprowadzono atak lotniczo-rakietowy, rozbił się w Kraju Stawropolskim, a według strony ukraińskiej został zestrzelony przez Główny Zarząd Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy we współpracy z wojskami lotniczymi sił zbrojnych Ukrainy.
Wcześniej, 21 sierpnia 2023 Ukraińcy przeprowadzili atak dronowy na omawianą bazę Szajkowka, uszkadzając jeden bombowiec (a nieoficjalnie dwa). 19 sierpnia 2023 w podobnym ataku na bazę lotniczą Sołcy-2 w obwodzie nowogrodzkim zniszczony został co najmniej jeden taki samolot. 5 grudnia 2022 w ataku na bazę lotniczą Riazań-Diagilewo w obwodzie riazańskim uszkodzony został jeden Tu-22M3.
Przed pełnoskalową wojną z Ukrainą, w ostatnich latach miały miejsce pięć wypadków lotniczych z udziałem tych samolotów:
- 23 marca 2021 w bazie lotniczej Szajkowka doszło do awarii systemu systemu ratunkowego podczas postoju na ziemi (zginęło 3 z 4 lotników).
- 22 stycznia 2019 na lotnisku Olenegorsk-Wysokij k. Murmańska rozbił się podczas lądowania jeden z egzemplarzy również pochodzących z Szajkowki (zginęło 3 z 4 lotników).
- 17 grudnia 2019 w obwodzie astrachańskim samolot zapalił się po lądowaniu.
- 14 września 2017 także w Szajkowce, podczas ćwiczenia Zapad 2017, inny bombowiec wypadł z pasa startowego, gdy załoga przerwała start. Samolot został na tyle uszkodzony, że został spisany ze stanu. Załoga nie odniosła obrażeń.
- 16 czerwca 2016 inny egzemplarz miał wypaść z drogi startowej na jednym z lotnisk na Dalekim Wschodzie.
W pierwszej dekadzie XXI odnotowano jedną stratę bojową (w sierpniu 2008 zestrzelony egzemplarz prawdopodobnie zestawem 9K37 Buk-1M, podczas wojny w Osetii Południowej) i dwa wypadki (8 lipca 2004 podczas lotu treningowego w obwodzie nowogrodzkim, a wiosną 2005 jeden z bombowców lądował awaryjnie, ale został naprawiony).