W czwartek, 2 stycznia 2025, Ministerstwo Obrony Turcji poinformowało, że w dwóch krajowych stoczniach odbyły się uroczystości cięcia blach pierwszego okrętu podwodnego typu MİLDEN (Millî Denizaltı), pierwszego niszczyciela rakietowego obrony powietrznej typu TF-2000 i lekkiego lotniskowca typu MUGEM (Milli Uçak Gemisi).
Türk donanmasının dev projelerinin inşası başladı!
Millî Denizaltı MİLDEN'in ilk kaynağı Gölcük Tersanesi Komutanlığında, TF-2000 Hava Savunma Harbi Muhribi ve Millî Uçak Gemisi'nin ilk sac kesimleri İstanbul Tersanesi Komutanlığında yapılarak inşalarına başlandı. pic.twitter.com/rQdS3hlnnH
— M5 Dergi (@M5Dergi) January 2, 2025
Pierwsze prace spawalnicze w ramach narodowego okrętu podwodnego MİLDEN zostały wykonane w Gölcük Shipyard Command, a pierwsze cięcie blach w ramach narodowego niszczyciela obrony powietrznej TF-2000 i narodowego lotniskowca odbyło się w İstanbul Shipyard Command i tam też rozpoczęto ich budowę – poinformowano w serwisie społecznościowym X, publikując jednocześnie krótkie nagranie wideo.
Informacja została udzielona podczas cotygodniowego briefingu prasowego z udziałem wiceadm. Zeki Akturka, doradcy prasowego w resorcie.
MİLDEN
Zdjęcie: agencja prasowa Anadolu
Program został rozpoczęty w marcu 2012 pod nadzorem dowództwa centrum badań morskich Marynarki Wojennej Turcji, a projekt został ukończony w ubiegłym roku. Dostawa prototypu ma odbyć się na początku 2030. Za projektu odpowiada 28-osobowe biuro projektowe MILDEN stoczni Gölcük Shipyard Command. Składa się ono z 23 inżynierów i 5 projektantów technicznych.
Według dostępnych informacji, okręt o napędzie konwencjonalnym diesel-elektrycznym ma mierzyć ponad 80 m długości i około 2700 ton wyporności. Krajowy przemysł na całkowicie odpowiadać za opracowanie pakietu wyposażenia elektrycznego, łączności oraz technologii wykrywania, jak również napędu i uzbrojenia. Dlatego napęd ma być niezależny od powietrza (Air-Independent Propulsion, AIP), a uzbrojenie mają stanowić ciężkie torpedy AKYA, pociski przeciwokrętowe Sub-ATMACA i pociski manewrujące do atakowania celów naziemnych GEZGİN.
Tymczasem najnowszym okrętem podwodnym jaki wszedł do służby tureckiej marynarce wojennej (Türk Deniz Kuvvetleri) jest TCG Piri Reis (S-330), pierwszy z sześciu typu 214TN Reis (początkowo określanych jako CERBE). Banderę na nim podniesiono 24 sierpnia 2024. W budowie jest także mały okręt podwodny typu STM 500.
Obecnie, Turcja dysponuje czterema okrętami podwodnymi typu 209/1200 Atılay: TCG Batıray (S-349), Yıldıray (S-350), Doğanay (S-351) i Dolunay (S-352), wprowadzone do linii w latach 1978-1989 (z których dwa są używane już tylko do testów i szkoleń), które zostaną zastąpione przez 214TN Reis.
W dalszej kolejności do wycofania są cztery typu 209/1400 Preveze: TCG Preveze (S-353), Sakarya (S-354), 18 Mart (S-355) i Anafartalar (S-356), wprowadzone do linii w latach 1994-1999, natomiast najnowsze typu 209/1400 Gür: TCG Gür (S-357), Çanakkale (S-358), Burakreis (S-359) i B.İnönü (S-360), wprowadzone w latach 2003-2007, przechodzą modernizację MLU (Mid-Life Upgrade).
TF-2000
Grafika: Ministerstwo Obrony Turcji
Plan budowy ośmiu niszczycieli rakietowych obrony powietrznej HSHM (Hava Savunma Harbi Muhribi) typu TF-2000 jest zwieńczeniem narodowego programu okrętowego MİLGEM (Milli Gemi Projesi), w ramach którego budowane są również dwa okręty patrolowe typu Hisar (pierwszy przechodzi próby), pięć korwet rakietowych typu Ada (zbudowano wszystkie) oraz osiem fregat rakietowych TF-100 İstanbul (pierwsza zwodowana, trzy budowane i cztery planowane).
Niszczyciele mają mierzyć po 149 m długości, 21,5 m szerokości, 5,75 m zanurzenia i 8300 t wyporności. Napęd w układzie CODOG, będzie złożony z dwóch generatorów wysokoprężnych i dwóch turbin gazowych General Electric LM2500, co zapewni prędkość maksymalną ponad 26 w. Załoga ma składać się ze 180-210 oficerów i marynarzy z możliwością zaokrętowania maksymalnie 240 osób na pokładzie.
Wyposażenie elektroniczne ma składać się z radaru poszukiwawczego ÇAFRAD 4D AESA, radaru dalekiego zasięgu UMR, pracującego w paśmie S oraz wielofunkcyjnego radaru ÇFR, pracującego w paśmie X.
Okręty będę uzbrojone w systemy obrony powietrznej SİPER Block 1/2 i Sapan (Hisar-D), pociski manewrujące GEZGİN, rakietotorpedy VL ASROC czy pociski przeciwokrętowe ATMACA (maksymalnie 16), rozmieszczone w 94 komorach wyrzutni pionowego startu (VLS) typu Roketsan MIDLAS (Milli Dikey Atım Lançer Sistemi) w dwóch blokach po 64 komory na dziobie i 32 na śródokręciu. Przewidziano też 127-mm armatę morską MKE oraz systemy obrony bezpośredniej Aselsan Göksur lub Roketsan Levent oraz Aselsan Gökdeniz. Ma przenosić na rufie śmigłowiec morski S-70B Seahawk oraz bezzałogowce. W planach jest integracja także z wysokoenergetycznym systemem broni laserowej.
MUGEM
Grafika: Ministerstwo Obrony Turcji
Plan budowy lotniskowca lekkiego w układzie STOBAR (Short Take Off But Arrested Recovery), obecnie nazywanego MUGEM, został ogłoszony 3 stycznia 2024 na spotkaniu przedstawicieli tureckiego Komitetu Wykonawczego Przemysłu Obronnego SSİK (Savunma Sanayii İcra Komitesi) z prezydentem Recepem Tayyipem Erdoğanem.
Od tamtej pory pojawiły się wizualizacje (w lutym 2024) i makieta (zaprezentowana na wystawie obronnej Saha Expo Defence & Aerospace Exhibition 2024 w październiku) oraz pierwsze informacje na temat planowanego okrętu. Zgodnie z nimi, okręt ma liczyć 285 m długości, 72 m szerokości, 10,1 m zanurzenia oraz 60 000 t wyporności. Ma osiągać prędkość maksymalną ponad 25 w. i zasięg 10 000 mil morskich przy prędkości marszowej, dzięki napędowi w układzie COGAG, złożonego z turbin gazowych.
Skrzydło lotnicze ma stanowić do 50 samolotów, tym morska wersja szkolno-treningowego i szturmowego TAI Hürjet, a także bojowe bezzałogowce TAI Anka-3, Bayraktar Kızılelma i Bayraktar TB3, a także śmigłowce różnego typu. Jego uzbrojenie będzie stosunkowo silnie jak na okręt lotniczy, gdyż przewidziano 32-komorową wyrzutnię MIDLAS, system obrony bezpośredniej Gökdeniz i zdalnie sterowany moduł uzbrojenia Aselsan STOP.
Co ciekawiej, o ile na początku będzie to okręt STOBAR ze skocznią, to nie wyklucza się jego przebudowy i dostosowanie do katapulty, a więc CATOBAR (Catapult Assisted Take-Off But Arrested Recovery) oraz zwiększenie planowanego skrzydła lotnictwa pokładowego.
Obecnie, Turcja nie dysponuje klasycznym okrętem lotniczym, a jedynie wprowadzonym do służby 10 kwietnia 2023 śmigłowcowcem desantowym TCG Anadolu (L-400), który stał się okrętem flagowym, a w planach jest bliźniaczy TCG Trakya. Dla porównania z lotniskowcem MUGEM, według projektu śmigłowcowce te mają po 230,8 m długości, 32 m szerokości, 7,07 m zanurzenia oraz wyporność pełną 27 436 t.